آزمایش سطح آهن خون چیست؟
آزمایش سطح آهن خون چیست؟
آهن یک ماده معدنی در بدن است که از مواد غذایی مانند گوشت قرمز و غلات غنی شده یا از مکمل ها تامین میشود. بدن شما برای تولید گلبولهای قرمز نیاز به آهن دارد. همچنین آهن بخش مهمی از هموگلوبین را تشکیل میدهد؛ هموگلوبین یک پروتئین در خون است که به انتقال اکسیژن از ششها به بقیه بدن کمک میکند.
شما می توانید آزمایش آهن را در خانه انجام دهید.
آزمایش آهن مقدار آهن بدن شما را اندازه میگیرد. با استفاده از این آزمایش میتوان وضعیتهایی مانند کم خونی یا اضافه بار آهن (آهن بیش ازحد) را بررسی نمود. در صورتی که نشانه های کم خونی یا اضافه بار آهن از خود بروز دهید، ممکن است آزمایش آهن برای شما تجویز شود.
نشانه های کمبود آهن عبارتند از:
نشانه های آهن زیاد عبارتاند از:
- درد مفاصل
- خستگی
- ضعف یا کمبود انرژی
- درد شکم
انواع آزمایشهای سطح آهن خون
چندین نوع آزمایش برای بررسی مقدار آهن در بدن وجود دارد. این آزمایشها نشان میدهند که چه مقدار آهن در خون شما در جریان است، عملکرد خون شما در حمل این ماده معدنی چگونه است، و چه مقدار آهن در بافتهای شما ذخیره شده است.
- آهن سرم: این آزمایش مقدار آهن در خون شما را اندازه میگیرد.
- فریتین سرم: این آزمایش میزان آهن ذخیرهشده در بدن را اندازهگیری میکند. هرگاه سطح آهن پایین باشد، بدن شما آهن را از “انبار” بیرون میکشد تا مورد استفاده قرار دهد.
- ظرفیت کل اتصال به آهن (TIBC): این آزمایش میزان ترانسفرین (یک پروتئین) آزاد برای حمل آهن درون خون را اندازه میگیرد. اگر سطح TIBC بالا باشد به معنی این است که ترانسفرین آزاد بیشتری وجود دارد زیرا دارای آهن کمتری هستید.
- ظرفیت اشباعنشده اتصال به آهن (UIBC): این آزمایش میزان ترانسفرین غیر متصل به آهن را اندازهگیری میکند.
- اشباع ترانسفرین: این آزمایش درصد ترانسفرین متصل به آهن را اندازه میگیرد.
انجام آزمایشها
در برخی آزمایشها لازم است حدود ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید. ارائه دهنده مراقبت سلامت مقداری خون از بازوی شما میگیرد و آن را به آزمایشگاه ارسال میکند. نتیجه آزمایشگاه میزان آهن در خون شما را نشان میدهد.
مقدار کم آهن در بدن میتواند از موارد زیر ناشی شود:
- کمبود آهن در رژیم غذایی
- مشکل در جذب آهن از مواد غذایی دریافتی
- از دست دادن خون
- بارداری
کمبود آهن میتواند قابلیت بدن شما جهت ساختن گلبولهای قرمز را تحت تاثیر قرار دهد. اگر سطح آهن شما بسیار پایین باشد، ممکن است مبتلا به کمخونی باشید؛ یعنی مقدار کافی گلبولهای قرمز سالم برای انتقال اکسیژن به اندامها و بافتهای شما وجود ندارد.
مقدار زیاد آهن در بدن میتوان از موارد زیر ناشی شود:
- مصرف بیش ازحد مکمل های آهن
- هموکروماتوز – وضعیتی که دفع آهن اضافی توسط بدن را دشوار میسازد
- انتقال خون
در مورد تفسیر نتیجه آزمایش با پزشک خود صحبت کنید و از اقداماتی که باید برای درمان بیماری خود انجام دهید مطلع شوید.
