رازک چیست؟
رازک گیاهی است که در صنعت ساخت ماءالشعیر به صورت گسترده‌ای کاربرد دارد. این گیاه که طعم تلخی به این نوشیدنی‌ها می‌بخشد، خواص درمانی متعددی دارد و می‌توان از این گیاه به عنوان یک گیاه دارویی استفاده نمود.
شناخته‌شده‌ترین اثر رازک، درمان اختلالات خواب می‌باشد.
دمنوش رازک در نقاط مختلف دنیا، به منظور کاهش استرس، اضطراب، بی‌قراری، بی‌خوابی، تنش‌های عصبی، بیش فعالی، عصبانیت، تحریک‌پذیری و … کاربرد دارد.
از اثرات دیگر این گیاه می‌توان به بهبود اشتها، افزایش جریان ادرار، افزایش جریان شیردهی، بهبود سیستم هاضمه و … اشاره نمود. همچنین کاهش رشد سلول‌های سرطانی بالأخص در سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان تخمدان و … مشاهده شده است. از رازک می‌توان به عنوان یک دمنوش استفاده کرد. البته رومیان از قدیم‌الایام گیاه تازه رازک را به عنوان یکی از سبزیجات مصرفی خود در برنامه غذایی‌شان استفاده می‌کردند.
خواص گیاه رازک
اثرات آرام‌بخش و خواب‌آور
برگ‌های رازک مواد شیمیایی به نام اتانولیک اسید و دی‌اکسیدکربن آزاد می‌کنند که فعالیت‌های بدن و دمای بدن را کاهش می‌دهند و کتامین را در بدن افزایش می‌دهند که تمام این عوامل باعث خواب‌آلودگی می‌شود و اثرات آرام‌بخش دارد. در نتیجه رازک گیاهی بی‌نظیر برای تسکین اضطراب است و باعث ایجاد آرامش و خواب می‌شود.
کاهش علائم یائسگی
سابق بر این برای برطرف کردن علائم یائسگی از هورمون‌درمانی استفاده می‌شد و قرص‌های حاوی استروژن و پروژسترون تجویز می‌گردید؛ اما با مشخص شدن اثر این داروها بر افزایش ریسک ابتلا به سرطان‌های سینه و تخمدان مصرف این داروها ممنوع گردید. اخیراً به جای هورمون درمانی به خانم‌ها در سنین یائسگی توصیه می‌شود تا از گیاهان دارویی حاوی هورمون‌های زنانه استفاده نمایند.
رازک دارای مواد شیمیایی شبه‌استروژنی می‌باشد که برای شرایطی که با تغییرات هورمونی در ارتباط است، مفید می‌باشد. یکی از این شرایط یائسگی می‌باشد؛ زیرا در سنین یائسگی سطح هورمون‌های زنانه کاهش می‌یابد و نیاز است تا این هورمون‌ها از منابع دیگری تامین شوند. یکی از بهترین منابع هورمون‌های زنانه رازک می‌باشد. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد مصرف روزانه عصاره رازک به دلیل دارا بودن استروژن‌های گیاهی بر کاهش علائم ناشی از یائسگی مانند گرگرفتگی موثر است.
دشمن سرطان
فعالیت ضد سرطانی پلی‌فنل‌های موجود در عصاره رازک در تحقیقات متعدد به اثبات رسیده است. رازک سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشد و از جمله گیاهانی است که از ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بسیار بالایی برخوردار است و با تمام سرطان‌ها مبارزه می‌کند. البته گیاهانی که دارای فیتواستروژن‌ها مانندرازک، کوهوش سیاه و … هستند؛ رشد سلول‌های سرطانی در سینه را مهار می‌کنند.
رازک گیاهی ضدعفونی کننده
پزشکان چینی از سالیان دوررازک را به علت اثرات ضدعفونی‌کننده‌اش مصرف می‌کردند. ماده شیمیایی زانتوهومول xanthohumol که در رازک وجود دارد، به عنوان یک عامل ضدعفونی‌کننده عمل می‌کند و میکروارگانیسم‌هایی چون باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و … را از بین می‌برد.
ضد ایدز
تحقیقات نشان می‌دهد زانتوهومول که ماده شیمیایی موثر این گیاه می‌باشد، فعالیت ضد ایدز دارد و برای تهیه داروهای ضد ایدز می‌توان از عصاره این گیاه استفاده نمود.
جوانی و شادابی پوست
کلاژن مسئول قابلیت ارتجاعی و سفتی پوست است که جوانی و شادابی را برای پوست به همراه دارد. کلاژناز آنزیمی است که کلاژن موجود در پوست را تجزیه می‌کند. در نتیجه‌ی فعالیت این آنزیم پیری زودرس و چین و چروک در پوست ایجاد می‌شود. مواد شیمیایی موجود در گیاه رازک فعالیت ضد آنزیم کلاژناز دارند و باعث جوانی و شادابی پوست می‌شوند. همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضد باکتریایی مواد شیمیایی موجود در این گیاه، پوست را علیه آکنه و سایر آسیب‌های پوستی محافظت می‌کند.
مهم ترین اثرات گزارش شده رازک
کاربردرازک
۱.به عنوان یک فاکتور نگه‌دارنده و طعم‌دهنده در صنایع غذایی بالأخص برای تهیه ماءالشعیر استفاده می‌شود و مسئول طعم تلخ در ماءالشعیر است.
۲.در کرم‌ها و لوسیون‌های مخصوص پوست نیز کاربرد دارد.
۳. در تهیه شکلات، کیک و ژلاتین هم ازرازک استفاده می‌شود.
۴. داروهای گیاهی حاوی رازک روز به روز در حال گسترش می‌باشند.
