علت این که شیعه بر مهر و خاک سجده می کند چیست و از چه زمانی آغاز شد؟
در مورد سجده روایت گردیده است: که در زمان پیامبر (ص) همه بر خاک کف مسجدالنبی سجده میکردند و برای آزار ندیدن از خشونت سنگریزههإ؛ن** و نیز برای تسطیح آن، ماسه نرم ریخته بودند. هم چنین برای جلوگیری از سوزش در تابستانها در محل سجده، حصیر میگذاشتند. این مطلب با مبانی فقهی شیعه نیز کاملاً سازگار است؛ زیرا مهر از نظر فقهی موضوعیت ندارد؛ بلکه تسهیل کننده دسترسی به خاک است. در روایت صحیحه هشام بن حکم – که همه فقها طبق آن فتوا دادهاند – آمده است : انه قال لابی عبدالله – علیه السلام – : اخبرنی عما یجوز السجود علیه و عما لایجوز، قال: السجود لایجوز إلّا علی الارض او علی ما انبتت الارض إلّا ما اکل او لبس. فقال له: جعلت فداک ما العله فی ذلک؟ قال: لأنّ السجودَ خضوع للّه – عزّ و جلّ – فلا ینبغی ان یکون علی ما یؤکل و یلبس؛ لأنَّ ابناء الدنیا عبید ما یأکلون و یلبسون، والساجد فی سجوده فی عباده اللّه – عز و جلّ – فلا ینبغی ان یضع جبهته فی سجوده علی معبود ابناء الدنیا الذین اغترَوا بغرورها؛ هشام از حضرت امام صادق(ع) پرسید: مرا آگاه ساز بر چه سجده روا است و بر چه ناروا. فرمودند: سجده تنها بر زمین و آنچه میروید جایز است، جز آنچهکه پوشیدنی و خوردنی است. باز پرسید: فدایت شوم! فلسفه آن چیست؟ فرمودند: زیرا سجده، خضوع در پیشگاهخداوند عزّوجل است. پس نشاید که بر پوشیدنی و خوردنی انجام گیرد؛ زیرا دنیا گرایان بنده خوردنیها وپوشیدنیهایند، و سجدهکننده در سجدهاش خدای را پرستشگر است. لاجرم نشاید که پیشانی خود برمعبود دنیا گرایان که فریفته فریبایی آنند – بسایند، (وسائل الشیعه، ج ۳ ، باب ۱ ، من ابواب مایسجد علیه، ح ۱).
