نماز کامل و مقبول چگونه نمازی است؟

یک نماز کامل علاوه بر شرایط صحت که باید داشته باشد، باید شرایط کمال را هم داشته باشد و یکی از شرایط کمال حضور قلب است و حضور قلب دارای مراتب و درجات متفاوتی است که کامل و کاملتر دارد.
مرتبه اول: نخستین مرحله حضور قلب این است که نمازگزار در تمام نماز یا بعضی از آن، اجمالاً توجه داشته باشد که در حضور پروردگار جهان ایستاده و با او سخن میگوید و راز و نیاز میکند.
مرتبه دوم: دومین مرحله حضور قلب این است که نمازگزار در حال نماز، خودش را در برابر خدا و در حال تکلم با او میداند، به معانی کلمات و اذکار نیز توجه دارد و میداند که با خدا چه میگوید.
مرتبه سوم: نمازگزار علاوه بر مراحل سابق، حقیقت تکبیر و تسبیح و تقدیس و سایر مفاهیم اذکار را به خوبی میداند و با براهین علمی با آنها آشنا شده و در حال نماز به آنها توجه دارد و خوب میداند که چه میگوید و چه میخواهد و با چه کسی سخن میگوید.
مرتبه چهارم: نمازگزار، معارف و معانی ذکرها به طور کامل در باطن نمازگزار، نفوذ کرده و به مرحله یقین و ایمان کامل رسیده است. در این صورت زبان، از قلب پیروی میکند.
مرتبه پنجم: در این مرحله اسما و صفات و کمالات حق را با چشم باطن مشاهده میکند و چیزی را جز خدا نمیبیند.
با شناخت مراتب بالا، روشن میگردد که غیر از موارد یاد شده، نمیتوان چیزی را در حضور قلب دخیل کرد.
در عین حال عوامل مؤثر در حضور قلب عبارت است از:
۱ – مکان خلوت، نمازگزار بهتر است در جای خلوت و بدون مزاحمت و سر و صدا نماز بخواند.
۲ – رفع موانع؛ مثلاً رفع گرسنگی و تشنگی شدید قبل از نماز و…
۳ – تقویت ایمان ؛ انسان باید در تقویت ایمان و تحصیل معرفت کامل بکوشد تا در حال نماز بیشتر و بهتر حضور قلب پیدا کند.
۴ – یاد مرگ؛ اگر انسان به فکر مردن باشد و این که وقت مرگ معلوم نیست و… نمازش را با غفلت نخواهند خواند.
آمادگی برای نماز؛ دقت در وضو و طهارت، اذان گفتن، پوشیدن لباس مخصوص نماز و… تاثیری به سزایی در آمادگی انسان دارد.
جهت اطلاع بیشتر ر.ک: خودسازی، آیت الله امینی.