رجعت چیست؟
"رجعت از عقائد معروف شیعه است و تفسیرش در یک عبارت کوتاه چنین است: بعد از ظهور مهدى علیه السلام و در آستانه رستاخیز گروهى از «مؤمنان خالص» و «کفار و طاغیان بسیار شرور» به این جهان بازمى گردند، گروه اول مدارجى از کمال را طى مى کنند، و گروه دوّم کیفرهاى شدیدى مى بینند.
مرحوم «سیّد مرتضى» که از بزرگان شیعه است چنین مى گوید: «خداوند متعال بعد از ظهور حضرت مهدى گروهى از کسانى که قبلا از دنیا رفته اند به این جهان بازمى گرداند، تا در ثواب و افتخارات یارى او و مشاهده حکومت حقّ بر سراسر جهان شرکت جویند، و نیز گروهى از دشمنان سرسخت را بازمى گرداند تا از آنها انتقام گیرد.
سپس مى افزاید: دلیل بر صحت این مذهب این است که هیچ عاقلى نمى تواند قدرت خدا را بر این امر انکار کند چرا که این مسأله محالى نیست، در حالى که بعضى از مخالفین ما چنان این موضوع را انکار مى کنند که گوئى آن را محال و غیر ممکن مى شمرند.
با توجّه به آنچه از روایات اسلامى استفاده مى شود این موضوع جنبه همگانى ندارد، بلکه اختصاص به مؤمنان صالح العملى دارد که در یک مرحله عالى از ایمان قرار دارند، و همچنین کفار و طاغیان ستمگرى که در مرحله منحطّى از کفر و ظلم قرار دارند، چنین به نظر مى رسد که بازگشت مجدد این دو گروه به زندگى دنیا به منظور تکمیل یک حلقه تکاملى گروه اول و چشیدن کیفر دنیوى گروه دوم است.
به تعبیر دیگر گروهى از مؤمنان خالص که در مسیر تکامل معنوى با موانع و عوائقى در زندگى خود روبرو شده اند و تکامل آنها ناتمام مانده است حکمت الهى ایجاب مى کند که سیر تکاملى خود را از طریق بازگشت مجدد به این جهان ادامه دهند، شاهد و ناظر حکومت جهانى حق و عدالت باشند و در بناى این حکومت شرکت جویند، چرا که شرکت در تشکیل چنین حکومتى از بزرگترین افتخارات است.
و بعکس گروهى از منافقان و جباران سرسخت علاوه بر کیفر خاص خود در رستاخیز باید مجازاتهائى در این جهان، نظیر آنچه اقوام سرکشى مانند فرعونیان و عاد و ثمود و قوم لوط دیدند ببینند، و تنها راه آن رجعت است.
امام صادق علیه السلام در حدیثى مى فرماید، «ان الرجعه لیست بعامه، و هى خاصه، لا یرجع الامن محض الایمان محضاً، أو محض الشرک محضاً:[۱] رجعت عمومى نیست بلکه جنبه خصوصى دارد، تنها گروهى بازگشت مىکنند که ایمان خالص یا شرک خالص دارند»"[۲]
« آنچه از اخبار … استفاده میشود پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله و ائمه طاهرین همگى رجوع می نمایند و اول کسى که رجعت میکند حضرت حسین علیه السّلام با اصحابش میباشند و بعضى اخبار دلالت دارد که ائمه دو رجعت دارند یکى انفرادى و دیگر اجتماعى، بلکه چنانچه مجلسى از کلینى و صفار از حضرت باقر«ع» روایت کرده امیر المؤمنین علیه السّلام داراى رجعتهاى متعدد خواهد بود.
و همچنین رجعت بعضى از انبیاء سلف و سابقین و برخى از اصحاب ائمه و کسانى که در انتظار حضرت مهدى بودهاند و جمعى که داراى ایمان محض یا کفر محض باشند وعده از ظلمه آل محمد و قاتلان حضرت ابى عبد الله علیه السّلام از اخبار استفاده میشود ولى چون بعضى از این اخبار قطعى الصدور نیست باید تصدیق اجمالى برجعت عده داشت و خصوصیات دیگر آن معلوم نیست. و مدت رجعت را نیز جز خدا نمیداند زیرا منتهى بقیامت میشود.»[۳]
برای اثبات رجعت می توان از دلایل عقلی برای اثبات امکان آن و از دلایل قرآنی برای اثبات نظایر آن و خود آن کمک گرفت و احادیث فراوانی نیز در این باره وجود دارد که در جای خود به آن پرداخته شده است.
[۱]. بحار الانوار جلد ۵۳ صفحه ۳۹.
[۲]. یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ،آیت الله مکارم، ص: ۵۶۳.
[۳]. کلم الطیب در تقریر عقاید اسلام،سید عبدالحسین طیب، ص: ۶۰۱.
منبع : شهر سوال
