آیا سرمه کشیدن نماز را باطل می‌کند؟ آیا درست است که پیامبر(ص) سرمه میکشیدند؟
آیا سرمه کشیدن نماز را باطل می‌کند؟ آیا درست است که پیامبر(ص) سرمه میکشیدند؟
سُرمه اگر فقط داخل چشم باشد مانع به شمار نمی‌آید.اما درباره قسمت دوم پرسش باید گفت از سنت‌هایی که پیامبر(ص) به آن سفارش نموده و خود نیز به آن عمل می‌کرده است،سرمه کشیدن بوده که برای آن، آداب و دستوراتی در روایات آمده است:
۱. روش پیامبر گرامی اسلام(ص) این بود که در چشم راست سه میل و در چشم چپ دو میل سرمه می‌کشید و می‌فرمود: «شخص در سه بارسرمه کشیدن و زمان آن مختار است و کم و زیاد آن مانعی ندارد»، پیامبر سرمه‌دانى داشت که در شب از آن سرمه می‌کشید وسرمه او اثمد[۱] بود.[۲]
۲. امام صادق(ع) فرمود: «پیامبر وقت رفتن به بسترسرمه می‌کشید».
۳. امام باقر(ع) می‌فرماید: «سرمه کشیدن با إثمد مژگان را می‌رویاند، و سبب قوّت بینایى می‌گردد و به شب‌زنده‌دارى کمک می‌کند».[۴]
در پایان تذکر این نکته ضروری است که مقتضیات زمان و مکان را هم در این امور نباید از نظر دور داشت و انگشت‌نما و مشهور شدن مورد تأیید اسلام نیست.
سرمه
سُرمِه کشیدن یا اِکتحال از اعمال مستحب و سنت‌های پیامبر اسلام(ص) و امامان شیعه است که دیگران را به انجام آن سفارش می‌کردند. در روایات برای اکتحال فایده‌های مادی و معنوی چون پیشگیری و درمان برخی بیماری‌های چشم و کمک به عبادت و شب زنده‌داری ذکر شده است.
برای سرمه کشیدن در فقه احکامی ذکر شده است. عده‌ای از فقها آن را از زینت‌های ممنوعه زنان در برابر نامحرم ندانسته‌اند، سرمه کشیدن برای روزه‌دار در صورتی که بو یا مزه آن به حلق برسد مکروه است. همچنین عده‌ای آن را مانع رسیدن آب وضو به بدن می‌دانند. فقها اکتحال را از محرمات احرام دانسته‌اند.
عده‌ای از فقها سرمه کشیدن را جزو زینت‌های ممنوعه برای زنان در برابر نامحرم نمی‌دانند. همچنین برخی از محققان سرمه کشیدن را از مصادیق «إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها» (زینت‌هایی که پوشاندنشان بر زنان در برابر نامحرم واجب نیست) در آیه «وَ لا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها» دانسته‌اند در تفسیر آیه مذکور روایتی از امام صادق(ع) و امام باقر(ع) نقل شده که سرمه چشم از زینت‌های ظاهری مباح برای زنان، معرفی شده است
_______________
[۱]. نوعی سنگ که از آن سرمه درست می‌کنند؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۳، ص ۱۰۵، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
[۲]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، ص ۳۴، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.
[۳]. همان ۴۶.
[۴]. همان، ۴۶.
[۵]. ر.ک: «رنگ لباس و حکم آن»، سؤال ۲۳۰۴؛ «پوشیدن زن و مرد لباس یکدیگر»، سؤال ۵۰۳۳.
