محدثین به چه نوع معادی معتقدند؟

محدثین ما اعتقاد به معاد جسمانی دارند البته ما هم می‎گوییم معاد جسمانی، ولی آنها به شکل خاصی تعبیر می‎کنند. آنها معتقدند هیچ فرقی بین دنیا و آخرت نیست غیر از دفعه دوم بودن؛ یعنی همین وضع زندگی ای که شما امروز دارید می بینید، همین خورشید در وضعی که هست، ماه در وضعی که هست، زمین در وضعی که هست، همین عالم مجموعا در وضعی که هست، همینها بار دیگر باهمین نظامات و با همین خصوصیات تکرار می شود؛ فرقش با حالا این است که آن دفعه دوم است و این دفعه اول. ما یک دفعه الآن وجود داشتیم، دفعه دیگر هم بعد وجود پیدا می کنیم. چون اکثر، قائل به روح هم بوده اند، گفته اند که چون روح انسان در وقت مردن از بدن جدا می شود و از طرف دیگر ما داریم که مرده ها از قبر ها زنده می شوند، پس لابد معنایش این است که روح ها به این بدنها عود می کنند. معاد جسمانی از نظر آنها یعنی معاد صد در صد مادی با همه خصایص و خصوصیات. بعد می گوییم پس چرا د راین دنیا پیری و مردن هست و در آنجا پیری و مردن نیست؟ چرا در اینجا تکلیف هست و در آنجا تکلیف نیست؟ چرا آنجا جاودانی است؟ اگر این عالم عین آن عالم است و آن عالم عین این عالم، پس چرا این چیزها یش فرق می کند؟ چرا خدا در آنجا مردم را مکلف نمی کند که بار دیگر او را اطاعت کنند و در آنجا لیاقت سعادت پیدا کنند؟ می گویند خدا این طور خواسته است؛ چون به مشیت گزافی (بی مبنا) قائل اند. خدا مشیتش این طور قرار گرفته که اینجا دار تکلیف، فنا، حرکت، تغییر و دار عمل باشد و آنجا دار جزا باشدو تکلیف وجود نداشته باشد، تغییر و حرکت و پیری وجود نداشته باشد، مرگ و نیستی هم وجود نداشته باشد، و الا از نظر جنس این عالم و جنس آن عالم هیچ تفاوتی نیست. خدا این طور خواسته، در مقابل مشیت خدا هم حرفی نمی‎شود زد.