چگونه میتوان بصیرت پیدا کرد؟
بصیرت و روشن بینى در دین از خواسته هاى اولیاى الهى و مؤمنان حقیقى است. چون بصیرت، چراغ راهى است که در تاریکى و ظلمت هاى راه بندگى، راه را بر انسان روشن مى سازد و او را از خطر افتادن و لغزش نگه مى دارد. با بصیرت در دین انسان بر سر دو راهى خیر و شر و سعادت و شقاوت به راحتى راه خیر و سعادت را مى یابد و از شک و تردید رها مى گردد.
براى کسب بصیرت در دین باید در دو ناحیه کوشش و تلاش کرد:
۱- ناحیه علم و آگاهى: هر قدر انسان با معارف و آموزه هاى دینى و الهى بیشتر آشنا گردد و با محتواى پیام خداوند و قرآن کریم و گفتار و عمل و سیره اولیاى معصوم الهى بیشتر آشنا گردد زمینه بصیرت و روشن بینى در دین بیشتر براى او فراهم مى گردد.
آشنایى با قرآن و احادیث و روش و منش برگزیدگان حق و رهروان و شاگردان تربیت شده مکتب آنها در این راه سهم فراوانى بر عهده دارد.
مطالعه و تفکر در اصول اعتقادى و آشنایى با احکام و وظایف عملى و شناخت حلال و حرام و واجبات و محرمات و نیز آگاهى از نحوه برخورد و موضع گیرى پیشوایان دین در مسایل گوناگون در فراهم آوردن بستر و زمینه بصیرت نقش به سزایى دارد.
۲- ناحیه عمل و به کار بستن آگاهى ها: عمل به آنچه از دین فرا گرفته ایم و به ویژه انجام واجبات و ترک محرمات که درجه اى از تقوا و پرهیزگارى مى باشد در کسب بصیرت و روشن بینى دینى نقش کلیدى دارد و اصولا بصیرت از ثمرات و آثار مستقیم تقوا و پرهیزگارى است.
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً[انفال/۲۹]؛ اى کسانى که ایمان آورده اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، براى شما وسیله اى جهت جدا ساختن حق از باطل قرار مى دهد (روشن بینى خاصّى که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت.»
پرهیزگارى و انجام واجبات و پرهیز و دورى از محرمات، به انسان نورانیت و روشن بینى درونى مى بخشد به گونه اى که انسان در پرتو آن مى تواند حق و باطل را از هم تشخیص دهد و به راحتى وسوسه هاى شیطانى را بشناسد و خود را از دام آن رهایى بخشد و قرآن کریم در این باره مى فرماید:
«إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ[اعراف/۲۰۱]؛ پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه هاى شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) مى افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را مى بینند و) ناگهان بینا مى گردند.»
در حدیث از پیامبر (ص) نقل شده که: هر کس به آنچه مى داند عمل کند خداوند آگاهى از چیزهایى را که نمى داند روزى او مى سازد[۱] و این همان بصیرت الهى است که در پرتو علم و عمل براى فرد مؤمن حاصل مى گردد و در اثر تقوا انسان دیده خدایى پیدا مى کند و با چشم خدایى مى بیند، چنانچه در حدیث آمده است: «المؤمن ینظر بنور الله؛[۲] انسان با ایمان با نور خداوند مى بیند»
از مطالب بالا روشن می شود که انسان گناهکار گرفتار اشتباهات خویش می شود و شیطان و نفسش می تواند حق را برای او منقلب کنند و او را به لغزش های بیشتر بکشانند.
[۱]. الفصول المختاره، ص۱۰۷.
[۲]. إرشاد القلوب إلى الصواب ج۱ ص ۱۳۱.
منبع : شهر سوال