فرق بین نجس و کثیف چیست؟
فرق بین نجس و کثیف چیست؟
از نظر لغوی نجس به معنای پلیدی، مقابل طاهر، پلشتی، ناپاک، آلوده، می باشدو کثیف از نظر لغوی به معنای، ضد لطیف، انبوه شدن، ستبر شدن، غلیظ شدن، چرکین شدن، آلوده کردن چیزی به کثافت میباشد.[۱] ونسبت بین نجس وکثیف در اصطلاح منطقی عموم وخصوص من وجه است یعنی ممکن است چیزی کثیف باشد اما نجس نباشد.
نجس در اصطلاح شرع و فقه عبارت است از اعیان خاصه که محکوم به نجاست هستند، ودر شریعت اسلام احکامی را بر آن ترسیم نمودند، از حیث تکلیف و وضع، مثل وجوب اجتناب ازآنها ومنع از استعمالشان، در کتاب مصباح الفقیه محقق همدانی فرمودند، نجاست در لغت همان پلیدی است نه کثیف بودن و در عرف شارع و متشرعه پلیدی خاصی است که کنهش برای ما مشخص نیست، واین را میطلبد که ما از آن دوری کنیم، پس هر جسمی که خالی از آن پلیدی باشد از لحاظ شرع پاک است، ودر این جا اموری ذکر شده است، اول اینکه نجاساتیکه در شریعت اسلامی ذکر شده است بر چند قسم است:
۱-آن که نجاستشان بالذات است ، ظاهرشان زشت است و طبع انسان از آن متنفر است، مثل مدفوع،ادرار،گوشت سگ،منی،و مثل اینها
۲-آنچه که ضرر برای جسم دارند و سبب امراض در بدن و اختلال در نفس می گردد و مردم از آنها استفاده می کنند، میخورند و می نوشند اگر متعبد به شرع اسلام نباشند، مثل خون ومرداری که ذبح شرعی نشده است.وحیوانات خفه شده،و به زجر کشته شده، آنهائیکه بر اثر پرت شدن از بلندی بمیرند، آنهائیکه به ضرب شاخ حیوان دیگری بمیرند، وآنچه که شبیه این هاست، مثل گوشت خوک، و شراب، و هر مایع مست کننده ای و همچنین آب جو با اختلاف در بعضی ازنوع آن.
۳-سوم از نجاسات و پلیدی ها که باید ازآنها اجتناب کرد به آن جهاتی که ذکر شد نیست بلکه بخاطر وجود مفاسد اعتقادیه یا اخلاقی یاسیاسی است، که شارع حکم به قذارت و زشتی آنها نموده است، و نازل منزله یکی از دو قسم سابق است مثل نجاست کافراز مشرک و غیر مشرک، نجاست بعضی از اقسام میته، مثل ذبح کردن حیوان اگر رو به قبله نباشد، یا عمدا نام خدا بر آن برده نشود یا برای بت ذبح شود، یا نام غیر خدا بر آن برده شود، و مطلب بیش از آن است که ما ذکر کردیم، و بخاری را که از بول بلند میگردد نجس نیست،بدلیل اینکه استحاله شده است .
اما در مورد شراب که هم نجاست ظاهری دارد هم نجاست باطنی، یعنی کسی که شراب می خورد بایداز او اجتناب کرد و ظرفی که برای شراب استفاده می شود باید از آن اجتناب کرد، ودر مورد استفاده آن بهتر است به دکتر واقعی و حقیقی که خدای سبحان باشد مراجعه کرد که او از هر کس دیگر آگاه ودانای به همه چیز است.که خداوند در قران کریم در سوره بقره آیه ۲۱۹ میفرماید:خطاب به پیامبر(ص)که ای پیامبر از تو از حکم شراب و قمار می پرسند، بگو در این دو کار گناه بزرگی است، وسودهائی دارند ولی زیان گناه آن دو بیش از منفعت آن است، ممکن است که از لحاظ علمی فایده ای برای آن باشد ولی نظریات علمی متغیر است و ضررهایش بیش از فایده آن است، و انسان عاقل چنین کاری انجام نمیدهد، اما روایات از ائمه معصومین که بر این مسئله دلالت دارد، کافی از ابی بصیر از یکی از دو امام صادق و باقر (علیهماالسلام ) روایت کرده که فرمود خدای تعالی برای معصیت خانه ای و صندوقی قرار داده، و برای آن دری درست کرده، و آن در را قفل کرده ، و برای آن قفل کلیدی هست، و آن شراب است . و نیز در همان کتاب از امام صادق (علیه السلام ) روایت آورده که فرمود: رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله و سلم ) فرمود: شراب سر منشا تمامی گناهان است.
در کافی از جابر از امام باقر (علیه السلام ) روایت آورده که فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) در مساءله خمر ده نفر را لعنت کرد
۱ – آنکه درخت خرما و یا انگور و یا چیز دیگر را به منظور شراب می کارد
۲ – آنکه باغبانیش می کند
۳ – آنکه آنرا می فشارد
۴ – آنکه می نوشد
۵ – آنکه ساقی شراب می شود
۶ – آنکه شراب را بار می کند
۷ – آنکه بار شراب را برایش می برند
۸ – آنکه آنرا می فروشد
۹ – آنکه شراب را می خرد
۱۰ – آنکه پول شراب را می خورد.
و نیز در کافی و محاسن از امام صادق (علیه السلام ) روایت آورده که فرمود رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله و سلم ) فرمود: ملعون و باز ملعون است ، کسی که کنار سفره ای بنشیند که درآن سفره شراب نوشیده می شود.[۲]
[۱] لغت نامه علامه دهخدا
[۲] تفسیر المیزان ج۲
منبع: حوزه نت
