آیا استفاده از گیتار اشکال شرعی دارد ؟
آیا استفاده از گیتار اشکال شرعی دارد ؟
آیا استفاده از گیتار اشکال شرعی دارد؟
با سلام
اگر آهنگ و موسیقی که از نواختن گیتار به وجود می آید، آهنگی باشد که مخصوص مجالس لهو و لعب است
(مجالسی که برای عیاشی و گناه و هوسرانی و بی بند باری تشکیل می شود)
استفاده از گیتار و همچنین گوش دادن به آن موسیقی اشکال دارد و حرام است.(۱)
همچنین اگر گیتار از آلاتی باشد که همیشه و یا غالبا از آن در موسیقی های حرام استفاده می شود ، نواختن آن مطلقا اشکال دارد
هر چند که موسیقی آن حرام نباشد.(۲)
بنابراین استفاده از آلات مشترک در صورتی موسیقی آن حرام باشد، اشکال دارد. استفاده از آلات مختص مطلقا اشکال دارد.
تشخیص اینکه کدام موسیقی جزء موسیقی های حرام می باشد
و همچنین تشخیص اینکه الان گیتار جزء وسیله هایی است که دائما و یا غالبا در موسیقی حرام استفاده می شود یا نه، به عهده خود مکلف می باشد. (۳)
ارتباط موسیقی و لهو
در روایات، غناء یکی از مصداق‌های برخی آیات مانند آیه لهو الحدیث[۴] دانسته شده است.[۵]
بر اساس این آیه در کتب فقهی بحث می‌شود که آیا عبارت قرآنی «لهو الحدیث» به غناء همراه با کلام باطل اختصاص دارد
یا شامل هر صدایی می‌شود که با قطع نظر از کلام، لهو باشد.[۶]
فقها در این که آیا ویژگی‌هایی مانند لهو و لعب و طرب جزو ذات و مفهوم غناء است یا خیر اختلاف نظر دارند.
کاشف الغطاء حرمت غناء را مانند زنا ذاتی می‌داند و نه به خاطر عوارض فسادانگیزی چون اختلاط مردان و زنان و امور لهوی مانند رقص.[۷]
به اعتقاد وی، این عوارض علت حرمت غناء نیستند، بلکه حکمت این حکم‌اند و استناد به برخی روایات ضعیف که با فتوای عامه،
موافق و با شهرت و اجماع و نیز روایات متواتر و مطلق، مخالف است برای اثبات عدم حرمت به تنهایی و ذاتی غناء نادرست و باطل است.[۸]
در مقابل، برخی معتقدند هرچند روایات فراوانی به‌صورت کلی بر حرمت موسیقی و غناء و نیز گوش دادن به آن‌ها، دلالت دارند[۹]
اما در برخی روایات، مواردی از غناء (مانند غناء در قرائت قرآن، مجلس عروسی و غناء بدون موسیقی)
و موسیقی (مانند موسیقی حماسی و غیر مطرب) استثناء و مجاز شمرده شده است.[۱۰]
از مجموع روایات می‌توان نتیجه گرفت که موسیقی و غناء به‌تنهایی حرام نیستند بلکه اگر با فعل حرامی همراه شود حرمت خواهد داشت.[۱۱]
رابطه دیگر موسیقی و لهو این است که در فقه، ابزار موسیقی جزو وسایل و آلات لهو محسوب شده است.[۱۲]
نتیجه
در مجموع می‌توان گفت حتی با تفکیک میان موسیقی سازی و آوازی و تفاوت در ماهیت موسیقی و غناء،
ویژگی لهوی بودن، میان این دو (آهنگ برخاسته از آلات موسیقی و کلام آهنگین خواننده و حتی بدون همراهی موسیقی) مشترک است
و هر دو ممکن است لهوی باشند (موسیق لهوی؛ غناء لهوی).[۱۳]
و لهو چیزی است که انسان را از مسیر الهی و معنویت و یاد خدا دور می‌گرداند و او را در انجام گناه بی‌پروا می‌کند
به‌طوری‌که هنگام ارتکاب گناه اصلاً به یاد خدا نباشد یا اگر هست آن‌قدر ضعیف باشد که او را از گناه بازندارد.
پس اگر موسیقی‌ای باعث این وضعیت شود آن موسیقی «موسیقی لهوی» خواهد بود.[۱۴]
شیخ انصاری معتقد است هر صدای لهوی و نیز هر صدایی که در میان اهل گناه و فسق رایج است حرام است؛
چه از نظر ماهیت و معنا، غناء باشد یا اعم یا اخص از آن.[۱۵]
_________________
منابع
۱. آیت الله خامنه ای ، رساله اجوبه استفتائات ، س ۱۱۴۴.
۲. همان ، س ۱۱۶۵.
۳. همان ، س ۱۱۲۸.
۴.سوره لقمان، آیه ۲۵.
۵.فغفور، «جستاری درباره موسیقی و معیارهای آن در اسلام»، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۵. گیتار
۶.برای مثال نگاه کنید به: شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۸۷.
۷.نجفی (کاشف الغطاء)، انوار الفقاهه کتاب المکاسب، ۱۴۲۲ق، ص۱۶.
۸.نجفی (کاشف الغطاء)، انوار الفقاهه کتاب المکاسب، ۱۴۲۲ق، ص۱۶. و نیز نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۲، ص۴۴.
۹.حائری، «غنا و موسیقی»، ۱۳۸۵ش، ص۴.
۱۰.همان، ۱۳۸۵ش، ص۴.
۱۱.حائری، «غنا و موسیقی»، ۱۳۸۵ش، ص۴.
۱۲.برای مثال نگاه کنید به: شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۱۷.
۱۳.دباغ، «موسیقی و چالش‌های پیش روی برنامه‌سازان رسانه ملی»، ۱۳۸۸ش، ص۴۴.
۱۴.فغفور، «جستاری درباره موسیقی و معیارهای آن در اسلام»، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۵.
۱۵.شیخ انصاری، کتاب المکاسب، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۹۰. گیتار
