سوره های مکی با سوره های مدنی چه تفاوتی دارند؟
سوره های مکی با سوره های مدنی چه تفاوتی دارند؟
برای سورههای قرآن تقسیمات مختلفی ذکر گردیده است. از جمله اینکه سورههای قرآن را به دو دسته مکی و مدنی تقسیم کردهاند، زیرا قرآن در مدت ۲۳ سال نازل گردیده و نزول قرآن از مکه آغاز گردیده و در مدینه به پایان رسیده است.
تفاوت سورههای مکی و مدنی
۱. از جهت مکان و زمان نزول؛
۲. از نظر معنی و محتوی.
از جهت مکان و زمان نزول سه نظریه وجود دارد:
۱. آیات و سورههائی که قبل از هجرت نازل شده مکی و آیاتی که پس از هجرت نازل شده، مدنی خوانده میشود.
۲. آیات و سورههائی که اول آنها با «یَا أَیُّهَا النَّاسُ»شروع مکی و آیاتی کهبا « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» نازل شده مدنی میباشند.
۳. مکی و مدنی بودن سورههای قرآن مربوط به شهر مکه و شهر مدینه است. یعنی آنچه که در مکه نازل شده مکی و آیاتی که در مدینه نازل شدهاند مدنی نام دارند.
از میان این سه نظریه، کاملترین و بهترین نظر، همان نظر اول است و دو نظر دیگر قابل قبول نیست. زیرا سوره حج با « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» شروع شده ولی بخلاف نظریه دوم مکّی است و مدنی نیست و نظریه سوم نیز قابل قبول نیست، چون ما آیاتی داریم که در بین مکه و مدینه نازل شدهاند.
و امّا تفاوت اینسورهها از نظر محتوی و معنی بدین قرار است که هر دسته از این سورهها دارای ویژگیها و اصول کلی متفاوت با سه دسته دیگر است.
الف: اصول کلی در ویژگیهای سورههای مکی
۱. دعوت به توحید و ایمان به خدای یگانه؛
۲. دعوت به نبوت و پیروی از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ و انبیاء الهی و کتابهای آنان؛
۳. ایمان به معاد و روز رستاخیز و بیان اوصاف بهشت و دوزخ؛
۴. اعتقاد به فرشتگان الهی؛
۵. این سورهها بطور عموم کوتاه هستند.
ب: اصول کلی در ویژگیهای سورههای مدنی
چون بعد از گسترش اسلام و جامعه اسلامی نازل شدهاند،بیشتر مطالب آنها در مورد تشکیلات اجتماعی، قوانین حقوقی، احکام شرعی و نیز امور داخلی و خارجی میباشد.
______________________________
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
۱. طالقانی، دکتر سید عبدالوهاب، علوم قرآن و فهرست منابع.
۲. خراسانی، حاج شیخ حسین، اسلام در پرتو تشیع.
۳. میرمحمدی زرندی، سید ابوالفضل، تاریخ و علوم قرآن.
منبع: اندیشه قم
