چرا شکل مبارزه امامان بعد از امام حسین (ع) بیشتر مبارزه پنهانی بود؟

با سلام و خسته نباشید خدمت شما چرا شکل مبارزه امامان معصوم (علیهم السلام) بعد از امام حسین (علیه السلام) بیشتر مبارزه پنهانی بود؟

با عرض سلام و ادب
بررسی مشی سیاسی و سیره حکومتی امامان (ع) ، موضوعی مهم و در عین حال کلی و دارای ابعاد مختلفی نظیر شرایط محیطی و امکان برقراری حکومت ، ساختار حکومتی ، روش تمرکز غیر متمرکز، کارکردهای قضایی و حقوقی ، اقتصادی ، فرهنگی ، سیاست داخلی و خارجی، نقش مردم در امور حکومتی، و …است که اینجا مجال آن نیست.لذا به اختصار مطالبی خدمت شما عرض می کنم:
شرایط سیاسی اجتماعی دوران امامت امام بعد از امام حسین(علیه‌السلام) به گونه‌ای بود که برای آن‌حضرات امکان فعالیتهای سیاسی و قیام مسلحانه علیه نظام حاکم فراهم نبود و حتی تأیید و حمایت علنی از قیامهای مسلحانه علیه حکومت نیز به مصلحت آن حضرا ت و پیروانش نبود.
با توجه به این اوضاع و شرایط بود که ائمه(علیهم‌السلام) از زمان امام سجاد(علیه‌السلام) به بعد، خط مشی سیاسی خود را تغییر دادند؛ یعنی به جای مبارزه و قیام مسلحانه، اقدام به کارهای فرهنگی کردند و یک نهضت علمی ـ فکری را در پیش گرفتند که به تعلیم و تربیت شاگردان و نشر احکام و معارف دینی می‌پرداخت. از این‌رو، آنان در هیچ قیام و حرکت ضدحکومتی شرکت نکردند و حتی برخی یاران خود را نیز از شرکت کردن در چنین حرکاتی منع می‌کردند. زیرا این قیامهای پراکنده که از سوی شیعیان صورت می‌گرفت، چندان سنجیده و حساب شده نبود و اتفاقاً به آن حرکت حساب شده ائمه(علیهم‌السلام) که به شکل دیگری (نهضت علمی ـ فرهنگی) نمود پیدا کرده بود، ضربات سختی وارد کرد و قیام آنان را ناکام گذاشت و موجبات تفرقه نیروها و از دست رفتن آنها را فراهم کرد.
از سوی دیگر ائمه علیهم السلام در دو حال اختیار و اضطرار قرار داشته ‏اند، برخی مبسوط الید و برخی غیر مبسوط الید بوده‏اند . و عدم تاسیس حکومت و مبارزه مسلحانه و قیام از سوی برخی از ائمه علیهم السلام به جهت وجود مانع بوده است؛ یعنی یا مردم عصر آنها آمادگی چنین حکومتی را نداشته‏اند، چنان که این امر منجر به خانه نشین کردن حضرت علی علیه السلام تا ۲۵ سال گردید و یا این که موانع موجود دیگر، اجازه تشکیل حکومت‏به آنها را نمی‏داده است . نگاهی اجمالی به زندگی ائمه علیهم السلام و سیره و سنت آنها، هر حقیقت‏ جویی را به این واقعیت رهنمون می‏سازد .
نکته دیگر اینکه هر چند برخی از ائمه علیهم السلام در ظاهر به سبب عدم وجود شرایط لازم برای تشکیل حکومت‏ به این امر اقدام نکردند، اما این گونه هم نبود که اعمال ولایت نسبت‏ به امور مسلمین نداشتند، چرا که در همان حال اضطرار و مبسوط الید نبودن نسبت ‏به تشکیل حکومت، افرادی را به عنوان نمایندگان خویش برای رتق و فتق امور مسلمین گماشته و از این طریق ولایت‏ خود را اعمال می‏کردند و در مقابل حکومتهای جور ساکت نمی‏ نشستند . و این در واقع نوعی از حکومت‏داری آنها بوده است .

منبع : پرسمان قرآن