آیا سحر و طلسم و دعای خیر یا شر تأثیر دارند؟

سوال کاربر : آیا سحر و طلسم و دعای خیر یا شر تأثیر دارند؟ این که می‏گویند جن و شیطان را بر آدم مسخّر می‏کنند، درست است؟ چگونه می‏توان از آن‏ها دفع شر نمود؟

پاسخ:

بعضی گمان می‏کنند طلسم و سحر جز خرافات هستند و وجود خارجی ندارند.

این در حالی است که‏ از میان فرقه ‏های مسلمان تنها “معتزله” سحرا را دارای حقیقت نمی‏دانند و آن را سراسر تخیل محض می‏شمارند

زیرا معتقدند که اگر برای سحر حقیقت قائل شویم، به نوعی در کار معجزه خلل وارد شده و زبانی به کفر گشوده ‏ایم.

اما جمهور مفسران با استناد به ظواهر قرآن آن را امری حقیقی می‏دانند و بین معجزه و سحر تفاوت قائل می‏شون

(دانشنامه قرآن کریم، بهاءالدین خرمشاهی، ج ۲، ذیل عنوان سحر نیز ر. ک به: تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۳۶۷ به بعد)

کلمه سحر بیش از پنجاه بار در معانی گوناگون و دانش (دانش، دروغ چشم بندی، جادوی مؤثر، دیوانگی، رویگردانی از حق) در قرآن کریم به کار رفته

که یکی از معانی آن سحر مؤثری است که آیه ۱۰۲ بقره آن را تأیید می‏کند:

“واتّبعوا ما تتلوا الشیاطین علی ملک سلیمان و ما کفر سلیمان ولکن الشیاطین کفروا. یعلّمون الناس السحر

و ما اُنزل علی الملکین ببابل هاروت و ماروت و ما یعلّمان من أحد حتی یقولا انما نحن فتنه فلا تکفر فیتعلمون

منهما ما یفرّقون به بین المرء و زوجه و ما هم بضارّین به من أحد الا باذن الله و یتعلمون ما یضرهم و لا ینفعهم…”

در این آیه تصریح شده که مردم از شیاطین سحر می ‏آموختند و یکی از موارد سحر چیزهایی بود که میان زن و شوهر جدایی می‏انداخت.

با این بیان معلوم می‏شود که در تأثیر سحر و طلسمات نمی‏توان شک کرد.

اما این بدان معنا نیست که هرکس کتابی قدیمی در دست گرفت و ریش بلند و عبای درشت و کلاهی بر سر گذاشت و چیزی روی کاغذ نوشته

می‏تواند سحر کند یا طلسمی کارآمد بنویسد. چنان که از قرآن برمی‏آید.

سحر و جادو معجزه نیست، بلکه یک نوع علم است که همه می‏توانند فرا بگیرند و مخصوص دانشمندان یا طبقه خاصی نیست

وگرنه تعبیر “ناس” در آیه نمی‏ آید، به شرط این که این علم از فرد آگاه فراگرفته شود.

نوعی دیگر از سحر، سحر تخییلی است، به این معنا که ساحر با تصرف در قوه بینایی یا شنوایی چیزهایی را در نظر آنان جلوه می‏دهد.

مثلاً ریسمان را به شکل مار جلوه می‏دهد؛ کاری که جادوگران فرعون در برابر حضرت موسی (ع) انجام دادند.

در مناطق مختلف کشور عده‏ای از این راه به کسب درآمد می‏پردازند و مردم ساده ‏دل آن‏ها را باور می‏کنند

در حالی که نویسنده سحر و طلسم و جادو، اولین و ابتدایی‏ ترین آگاهی را درباره نگارش این چیزها نداشته و مثلاً با خودکار معمولی به نوشتن جادو پرداخته است.

در مورد قسمت دوم سوال شما که به تحضیر و تسخیر جن اشاره دارد، باید بگوییم اصل مسئله قابل تردید نیست و این هم در زمره علوم غریبه است

ولی باز در مورد این که چه کسی این توانایی و آگاهی را دارد، باید شک کرد.

در مورد نحوه رهایی از شرّ آن‏ها سؤال کرده‏ اید. اتفاقاً در ادعیه ما بخشی با نام “عوذات” وجود دارد.

عوذات به معنای پناهگاه‏ها یا به تعبیری طلسمات خیر است که انسان را از آفاق و بلیات دور نگه می‏دارد.

عوذات دفع حیوانات وحشی یا سمی مثل شیر و مار و عقرب و…، تعویذات مربوط به دفع شر شیاطین و شرّ چشم زخم و دفع حسود و دشمن

عوذات مربوط به دُزد یا برای حفظ مال یا گم نشدن آن و… مقداری از این ادعیه در کتاب شریف مفاتیح الجنان آمده است که می‏توانید به آن‏ها رجوع کنید.

اگر قصد و امید به تأثیر خوانده شود، به خواست خداوند می‏توانند مؤثر واقع شوند.

احکام در باب سحر و طلسم

منبع : سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی