«مختلف الملائکه» بودن اهل بیت به چه معناست؟
«مختلف الملائکه» بودن اهل بیت به چه معناست؟
یکی از اعمالی که در ماه شعبان زیاد توصیه شده است «صلوات» بر محمد و آل محمد است و یکی از این صلوات‌ها که در آن ماه وارد شده است
«صلوات شعبانیه» است.
در قسمتی از این صلوات می‌گوییم:
اهل بیت(علیهم‌السلام) «مختلف الملائکه» هستند
هم‌چنین این تعبیر در کتاب کافی در روایتی از امام رضا(علیه‌السلام) [۱] و در زیارت جامعه کبیره و… هم آمده است.
«مختلف الملائکه» به چه معنی است؟
در کتاب لغت [۲] «خِلفه» و «اختلاف» را به «تردّد» یعنی رفت و آمد معنی می‌کنند و چون مُختلَف در زبان عربی اسم مکان است
در نتیجه معنای تعبیر «مختلف الملائکه» این است که ایشان محل رفت و آمد فرشتگان هستند.
و از این‌که کلمه تردّد را در جایی که رفت و آمد زیاد باشد استفاده می‌کنیم، به دست می‌آید که این رفت و آمدها دائمی است».[۳]
فرود ملائکه الهی بر اهل بیت(علیهم‌السلام) به دلایل مختلفی بوده است مانند:
۱. مقدرات یک ساله در شب قدر
«تنزل الملائکه والروح فیها بإذن ربّهم من کل أمر[قدر/ ۴]
فرشتگان و روح در آن (شب قدر) به اذن پروردگارشان برای هر کاری نازل می‌شوند».
۲. برای کمک به ائمّه اطهار(علیهم‌السلام) نیز نازل می‌شدند:
«إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ أَ لَنْ یَکْفِیَکُمْ أَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلاثَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُنْزَلِینَ *
بَلى إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ
هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ[آل عمران/ ۱۲۴ ـ ۱۲۵]
در جنگ بدر رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به مؤمنان فرمود:
«آیا کفایت نمیکند که خدا شما را با سه هزار فرشته نازل شده از آسمان یاری کند؟
آنگاه خدای سبحان میفرماید:
بله، اگر امروز در جنگ اُحُد نیز صبر و تقوا پیشه کنید و دشمن بار دیگر به سراغ شما بیاید خداوند شما را با پنج هزار فرشته یاری خواهد کرد».
هر چند که این آیه، عام و ناظر به امداد فرشتگان به مؤمنان است، لیکن در رأس این یاریشوندگان، رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) قرار دارد.[۴]
هم‌چنین طبق حدیثی در کتاب کافی از امام موسی بن جعفر(علیه‌السلام):
ملائکه الهی برای هر کاری که نازل می‌شوند، ابتدا آن را خدمت امام آن زمان عرضه می‌کنند
و به نوعی کارها را با آن حضرت هماهنگ می‌کنند.[۵]
در زمان ما نیز کارهای‌شان را خدمت امام مهدی(علیه‌السلام) عرضه کرده و با ایشان هماهنگ می‌کنند.
پی‌نوشت
[۱]. کافی، کلینی، طبع اسلامیه، ج ۵ ،ص ۳۷۳.
[۲]. تاج العروس، ج ۱۲ ،ص ۱۸۹.
[۳]. نقل به مضمون از ادب فنای مقربان، جوادی آملی، ج ۱ ،ص ۱۲۶.
[۴]. همان ج ۱، ص ۱۳۴ ، با دخل و تصرف.
[۵]. کافی، کلینی، ج ۱، ص ۳۹۴. عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مَا مِنْ مَلَکٍ یُهْبِطُهُ اللَّهُ
فِی أَمْرٍ مَا یُهْبِطُهُ إِلَّا بَدَأَ بِالْإِمَامِ فَعَرَضَ ذَلِکَ عَلَیْهِ وَ إِنَّ مُخْتَلَفَ الْمَلَائِکَهِ
مِنْ عِنْدِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِلَى صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ.
