امید ؛ بهترین سرمایه زندگی
امید بهترین سرمایه زندگی
غره مشو که مرکب مردان مرد را//در سنگلاخ بادیه پی ها بریده اند
نومید هم مباش که رندان جرعه نوش // ناگه به یک ترانه به منزل رسیده اند
خداوند به حضرت یعقوب «علی نبینا و آله و علیه السلام» وحی کرد: می دانی چرا بین تو و یوسف جدایی انداختم؟ برای آنکه گفتی: می ترسم از او غافل شوید و گرگ او را بخورد «۱» ، چرا از گرگ بیم داشتی، ولی به من امیدوار نبودی؟ و چرا به غفلت برادرانش نظر کردی و به حفظ من نظر نداشتی؟!«۲»
نا امیدی بد دردی است به حدی که اگر درمان نشود، انسان را به دره هلاکت می کشاند، خداوند متعال که نسبت به بندگانش بسیار مهربان است، در قرآن کریم به بندگانش بسیار امید می دهد، اگر دقت کنیم، در قرآن ۱۲ بار کلمه (عسر) به معنای شدت و سختی آمده، در حالی که ۳۶ بار کلمه (یسر) آمده، با یک حساب سر انگشتی می توان گفت: هر یک سختی، سه راحتی به همراه دارد و این، یعنی امید به اینکه انسان در سختی ها و مشکلات، جا نزند و خود را نبازد، بلکه تکیه به رحمت گسترده الهی داشته باشد.
امید، بهترین سرمایه برای ادامه زندگی است، اگر امید در زندگی نباشد زندگی تبدیل به مردگی شده و حیاتی بیهوده خواهد بود خداوند در قرآن می فرماید: ما به یوسف وحی کردیم که در آینده از چاه نجات پیدا می کند و برادرانش را از کارشان شرمنده خواهد ساخت.
همین خدایی که تا این حد نسبت به بندگانش مهربان است، در آیات قرآنش امید و امیدواری موج می زند، برخی از این آیات را با هم بخوانیم و در معانی اش تأمل کنیم:
آیه امید
بگو ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده اید، از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است.«۳» دقت در تعابیر این آیه نشان می دهد که از امید بخش ترین آیات قرآن کریم نسبت به همه گناهکاران است و گستردگی آن به حدی است که طبق روایتی امیر مؤمنان علی (علیه السلام) فرمود: در تمام قرآن آیه ای وسیع تر از این آیه نیست.
این وعده غفران مشروط است بر اینکه بعد از ارتکاب گناه به خود آیند و تغییر مسیر دهند، رو به سوی درگاه خدا آورند و در برابر فرمانش تسلیم باشند و با عمل، صداقت خود را در این توبه نشان دهند.
کافران ناامید میشوند:
از رحمت خدا مأیوس نشوید که تنها گروه کافران ار زحمت خدا مأیوس می شوند.«۴» قحطی در مصر و اطراف آن از جمله کنعان، بیداد می کرد، یعقوب دگر بار فرزندانش را دستور به حرکت به مصر و تأمین مواد غذایی می دهد ولی این بار در درخواست هایش جستجو از یوسف و برادرش بنیامین را قرار می دهد و از آنجا که فرزندان تقریبا مطمئن بودند که یوسفی باقی نمانده و از این توصیه و تأکید پدر متعجب بودند، یعقوب به آنان گوشزد می کند که از رحمت خدا هرگز ناامید نشوید که قدرت او مافوق همه مشکلات و سختی هاست و جز کافران بی ایمان که از قدرت بی نهایت الهی بی خبرند، از رحمتش مأیوس نمی شوند.
منابع:
۱. قَالَ إِنِّی لَیَحْزُنُنِی أَن تَذْهَبُواْ بِهِ وَ أَخَافُ أَن یَأْکُلَهُ الذِّئْبُ وَ أَنتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ. سوره یوسف آیه ۱۳.
۲. مربوط به اخبار حضرت یعقوب، بحار الانوار.
۳. قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ. سوره زمر آیه ۵۳.
۴. یَا بَنِیَّ اذْهَبُواْ فَتَحَسَّسُواْ مِن یُوسُفَ وَ أَخِیهِ وَ لاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لاَ یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ. سوره یوسف آیه ۸۷.
* در تفاسیر آیات از برگزیده تفسیر نمونه استفاده شده است.
