آیا هدف وسیله را توجیه میکند؟حتی اگر هدف در نظر شخص مقدس باشد؟
انسان برای رسیدن به هدفهای خودش ، ناچار از وسائلی باید استفاده بکند.از نظر اسلام و کسانی که تربیت شده این مکتب هستند برای حق باید از حق استفاده کرد. همان طور که هدف باید مقدس باشد، وسایلی هم که برای این هدف مقدس استخدام می شود باید مقدس باشد.زیرا در غیر این صورت باعث ضربه زدن به دین می شود.
هدف، هرگز وسیله را توجیه نمی‌کند و باید برای رسیدن به اهداف، از ابزار و روشهای مباح و مشروع و مجاز استفاده کرد و طاعت و قرب و رضای الهی را هرگز نمیتوان با معصیت و گناه تحصیل نمود.
پرسش : پس نمیتوان گفت اگر هدف مشروع و مقدس باشد میتوان شرب خمر کرد یا دروغ گفت یا … یعنی راهی ندارد به خاطر هدفمان که پاک و الاهی و مقدس است شرب خمر کنیم یا….؟
پاسخ :گاهی بین مصلحت یک حکم با مصلحت حکمی دیگر، تزاحم به وجود می آید که انجام دادن یکی مستلزم باز ماندن از انجام دیگری است و یا ترک یکی از آن دو، مقدمه انجام دیگری خواهد بود. در این صورت، اگر یکی از آن دو، مهم تر از دیگری باشد و تزاحم بین اهم و مهم باشد، نباید اهم را فدای مهم کنیم، بلکه به حکم عقل و شرع باید مهم فدای اهم شود؛ زیرا حکم اهم، مصالح بیشتری در بر دارد و تقدیم اهم بر مهم، یک حکم بدیهی عقلی است.مانند تصرف غاصبانه قایق برای نجات نفس محترمی که در حال غرق شدن است.
باید بین قاعده "اهم و مهم" که بر مبنای آن، مهم را فدای اهم می کنیم و آن چه به عنوان "هدف، وسیله را توجیه می کند" از آن یاد می شود ، تفاوت قائل شویم.
منبع : پرسمان قرآن
