دلیل نبودن پیامبر زن در بین ۱۲۴۰۰۰ پیامبر چیست ؟

از دیدگاه قرآن، افراد انسان (چه مرد و چه زن) از نظر حقیقت انسانیت و مسائل ارزشى یک سانند و هیچ یک بر دیگرى جز به تقوا و عمل صالح بیشتر، برترى ندارد: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَیـکُمْ»[ حجرات، آیه ۱۳] «مَنْ عَمِلَ صَــلِحًا مِّن ذَکَر أَوْ أُنثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَوهً طَیِّبَهً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»;[ نحل، آیه ۹۷.] هر کس، مرد یا زن، کار شایسته کند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگى پاکیزه ]و نیکو[یى و حیات ]واقعى[ مى بخشیم و به یقین بهتر از آن چه انجام داده اند به آنان پاداش مى دهیم.
قرآن، اگر در جایى از مردان شایسته اى هم چون لقمان حکیم سخن مى گوید، در جاى دیگر نیز از زنان شایسته نام مى برد; مانند: حضرت مریم(علیها السلام)[ آل عمران، ۴۲]، همسر فرعون[تحریم، آیه ۱۱] و… .

همان گونه که مردان، داراى اندیشه، اراده و اختیارند و براى رسیدن به تکامل و قرب الهى، وظایف و تکالیفى بر عهده آنهاست، زنان نیز همین گونه اند و در این جهت، هیچ امتیازى بین زن و مرد وجود ندارد، ولى در بعضى احکام و وظایف با یک دیگر متفاوتند. وظایفى، به عهده مردان است و بر عهده زنان نیست و بر عکس و این تفاوت براى این است که طبیعت و آفرینش زن و مرد متفاوت است.

خداى متعال، به مقتضاى حکمت بالغه خود و مصالح و مفاسدى که پشتوانه احکام اوست، وظایفى براى مرد و وظایفى براى زن معین کرده است; همان طور که مرد نمى تواند فرزندى به دنیا بیاورد، زن هم نمى تواند برخى از کارهاى طاقت فرسا، چون: امامت، رهبرى، سیاست و کشوردارى را به عهده بگیرد. (هر کسى را بهر کارى ساختند.) در زندگى زنان، «احساس» و در حیات مردان تعقّل غلبه دارد (البته متوسط زنان و مردان این گونه هستند) و براى همین تفاوتى که در آفرینش زن و مرد وجود دارد، قوانین اسلام هم با آفرینش انسان سازگار است. اسلام، وظایف و تکالیفى را که به صلابت بیشترى نیاز دارد و احساسات بیش از اندازه در انجام آنها مانع است; مانند: حکومت، امامت، قضاوت، جهاد ابتدایى و… به عهده مردان قرار داده است و وظایفى را که ارتباطش با احساس، بیشتر از تعقّل است و زن، بهتر از مرد مى تواند از عهده آن برآید; مانند: پرورش و تربیت اولاد و آشنا کردن آنها به وظایف اجتماعى، تدبیر منزل و… مخصوص زنان قرار داده است.
از جهت دیگر، براى این که عفت و عصمت زن اهمیت ویژه اى دارد، خداوند متعال، بعضى از کارهاى اجرائى، مانند: امامت، قضاوت و… را ـ که سرکار انسان با نامحرمان است ـ به عهده مردان گذاشته. به هر حال، این طور مسائل و تفاوت در وظایف، دلیل برترى مرد بر زن نیست، زیرا از نظر اسلام کمال هر انسان در چهره وظایف محوّله به او ظهور مى کند و خوبى و برترى هر یک از زن و مرد، در گرو این است که در قبال مسئولیتى که دارد، متعهد و پرهیزگارتر باشد و خلاصه، معیار برترى، ایمان، عمل صالح، اخلاص و… کوشا بودن در عمل و تقوا و پرهیزگارى است و فضیلت و مقامى که زن با گرم نگه داشتن محیط خانواده و تربیت فرزندان و خوب شوهردارى مى تواند به دست آورد، کم تر از فضیلت جهاد در راه خدا نیست.

نکته اى که این جا شایان تذکر است این که یک مقام معنوى داریم و یک سمت اجرایى. در رسیدن به مقامات معنوى میان مرد و زن تفاوتى نیست. یک زن مى تواند به مقامات والاى معنوى برسد و از بسیارى از مقامات معنوى پیامبران بالاتر باشد; همان گونه حضرت فاطمه(علیها السلام) این چنین بود. ولى سمت اجرائى نبوت و امامت به جهت تفاوت ساختار جسمانى زن و مرد، به مردان سپرده شده است و داشتن چنین سمتى دلیل بر عدم امکان رسیدن زنان به مقام معنوى پیامبران نیست.[ ر.ک: جعفر سبحانى، مبانى حکومت اسلامى، ص ۲۳۹ ـ ۲۴۴; المیزان، ج ۲، ص ۲۷۱ ـ ۲۷۶ و عبدالله جوادى آملى، زن در آینه جلال و جمال،ص ۴۱۳.]

بعبارتی دیگر زن و مرد هر دو انسان‏اند و از نظر انسانیت همانند هم و متساوی و متشابه‏اند؛ اما به دلیل تفاوت‏های جسمی و روحی، دارای احکام متفاوتی هستند. اگر ما تفاوت‏های جسمی و روحی زن و مرد را در نظر نگیریم و حکمی متشابه برای آنان وضع کنیم، ظلم نموده‏ایم، بنابراین اگر می‏بینید برخی از مسؤولیت‏های اجرایی مثل نبوت یا مرجعیت برای زنان نیست نه به خاطر آن است که نمی‏تواند به درجه عالی قرب همانند مردان برسد؛ بلکه نبوت یا مرجعیت یک مسؤولیت اجرایی اجتماعی و عمومی است که خداوند به دلیل ظرافت‏های جسمی و روحی زن، آن را به دوش مردان نهاده است و این عین عدالت خداوند متعال است. به علاوه، همه مردان نیز دارای نبوت نیستند؛ بلکه تعداد اندکی این مسؤولیت را داشته‏ اند.

پرسش:
میدانیم تعداد پیامبران خیلی زیاد بوده است که می گویند ۱۲۴۰۰۰
اما فقط در حدود ۲۰ پیامبر نامشان درقران امده است .
و در هیچ کجای قران هم اشاره ای نشده است که پیامبر زن وجود نداشته است .
پس ایا نمی توان گفت این سوال بر حسب حدس و گمان است و درست نیست ؟
از طرفی میدانیم یهو دیان اعتقاد بداشتن چندین پیامبر زن دارند و حتی اسامی انها را در منابعشان نام برده اند .
پس می توان نتیجه گرفت که به احتمال زیاد پیامبران زن هم وجود داشته اند .

پاسخ:

در مورد تعدا پیامبرانی که نام آنها در قرآن کریم آمده است باید عرض کنم:
در مجموع‌، نام ۲۶ پیامبر در آیات قرآن‌، دیده می‌شود: "وَتِلْکَ حُجَّتُنَآ ءَاتَیْنَـَهَآ إِبْرَ َهِیم‌َ عَلَی‌َ قَوْمِه‌ِی نَرْفَع‌ُ دَرَجَـَت‌ٍ مَّن نَّشَآءُ إِن‌َّ رَبَّکَ حَکِیم‌ٌ عَلِیم‌ٌ # وَوَهَبْنَا لَه‌ُوَّ إِسْحَـَق‌َ وَیَعْقُوب‌َ کُلاًّ هَدَیْنَا وَنُوحًا هَدَیْنَا مِن قَبْل‌ُ وَمِن ذُرِّیَّتِه‌ِی دَاوُودَ وَسُلَیْمَـَن‌َ وَأَیُّوب‌َ وَیُوسُف‌َ وَمُوسَی‌َ وَ هَـَرُون‌َ وَکَذَ َلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِین‌َ # وَزَکَرِیَّا وَیَحْیَی‌َ وَعِیسَی‌َ وَإِلْیَاس‌َ کُل‌ُّ مِّن‌َ الصَّـَـلِحِین‌َ # وَإِسْمَـَعِیل‌َ وَالْیَسَع‌َ وَیُونُس‌َ وَلُوطًا وَکُلاًّ فَضَّلْنَا عَلَی الْعَـَـلَمِین‌َ"(1) که در این آیات شریفه‌، نام هیجده نفر از پیامبران آمده است‌.
نام دیگر پیامبران به شرح زیر است‌:
حضرت ادریس و ذالکفل‌(انبیا، ۸۵);
هود و صالح‌(هود، ۸۹);
عزیر(ع)‌(توبه‌، ۳۰);
شعیب‌(ع)‌(عنکبوت‌، ۳۶);
محمد(ص)(فتح‌، ۲۹);
آدم‌(ع)‌(آل‌عمران‌، ۳۳);
خضر(ع)‌(کهف‌، ۶۵).

در عین حال پیامبران دیگری نیز بوده اند که نام آنها در قرآن بیان نشده است.
خداوند می فرماید: و پیش از تو پیامبرانی را فرستادیم. سرگذشت بعضی از آنها را برای تو بیان کردیم و سرگذشت برخی دیگر را بیان نکردیم . (۲)
بنابراین پیامبران منحصر در آنانی نیست که نام شان در قرآن بیان شده است. در برخی از آیات اشاره می شود که برای قوم بنی اسرائیل پیامبران بسیاری بوده اند.
روایات واخبار در منابع شیعه وجود دارد که تعداد پیامبران الهی را تا یکصد و بیست و چهارهزار نفر ذکر می کنند که به عنوان نمونه روایتی را از کتاب بحارالأنوار مطرح می کنیم :
در باب وصایای پیامبر(ص) به أبی ذر آمده است که أبی ذر غفاری می گوید: روزی بر پیامبر گرامی اسلام (ص) وارد شدم در حالیکه پیامبر به تنهایی در مسجد نشسته بودند, من خلوتی مسجد را غنیمت شمردم تا این که وصایایی را از پیامبر(ص) بشنوم . اتفاقاً از پیامبر(ص) سوال کردم که : یا رسول الله , أنبیای الهی قبل ازشما چند نفر بودند؟ پیامبر فرمود: یکصد وبیست و چهار هزار نبی(ع) . البته این روایت طولانی است که از ادامه آن خودداری می کنیم .(۳)
اما در مورد اعتقاد یهودیان به پیامبر زن،باید عرض کنم:
در قوم یهود پیامبرى منحصر به مردان نبوده ، بلکه زنان نیز مقام نبوت داشته اند و همان گونه که انبیاء مرد بنى اسرائیل پدر خوانده مى شدند، زنان نیز که به پیامبرى مى رسیده اند، مادر خوانده مى شدند، پدر اسرائیل و مادر اسرائیل . تعداد پیامبران زن اسرائیل هفت نفر بوده است :

در "تورات " اشاره اى به نبوت زنان نیست ، اما "تلمود یهود" به نبوت ایشان اشاره کرده است .
عهد جدید (انجیل ) نیز از چند زن یاد مى کند که پیامبر بوده اند. در انجیل لوقا آمده است که در هنگام ظهور عیسى ، "حنّا" دختر فنوئیل و چهار دختر فیلیپس نبوت مى کرده اند.(۴)

۱- ساره
همسر ابراهیم ، مادر اسحاق بود که مادر اسرائیل هم خوانده شده است . او نیز مانند ابراهیم صاحب مواعید بسیار شد و برکت یافت . ولى نبوتش با آنچه تورات نقل مى کند، سازگار نیست گفته اند ساره مانند ابراهیم که مردان را به توحید دعوت مى کرد، او نیز زنان را به خداوند یکتا فرا مى خواند.(۵) ساره ۱۲۷ سال زندگى کرد.( ۶)
۲- مریم (میریام ) به معناى:
بیننده یا سرور یا ستاره دریائى است . او دختر عمران (عمرام ) و خواهر موسى و هارون است که احتمالا به هنگام در آب انداختن موسى در کودکى همراه او بوده است و به دختر فرعون پیشنهاد کرده که زنى شیرده براى وى بیاورد. وقتى که موسى بنى اسرائیل را از رود نیل گذراند، او در جلوى قوم بسیار مسرور، مردم را به ستایش یهوه فراخواند. وقتى موسى زنى حبشى گرفت ، مریم و هارون او را سرزنش کردند. مریم مورد غضب خداوند قرار گرفت و به بیمارى برص مبتلا شد. موسى براى او طلب شفا کرد. مریم در مقامى بود که یهوه او را در عرض موسى و هارون بر بنى اسرائیل منت گذاشت. مریم در قارش درگذشت و در همان مکان دفن شد.(۷)
۳- دبوره.

یعنى (زنبور عسل) که مادر اسرائیل نامیده شده است . او همسر (لفیدت) بود. این زن در زیر درخت (دبوره) مى نشست و براى قوم بنى اسرائیل قضاوت و داورى مى کرد.(۸)
محققان معتقدند که بنى اسرائیل زنان را به قضاوت قبول داشتند. دبوره یکى از همین زنان قاضى است که در میان بنى اسرائیل به قضاوت مشغول بود.(۹)

در عصر این زن ، پادشاه کنعان (یابین) بر اسرائیل حکومت مى کرد. دبوره از میان قوم خود، مردى به نام (بالاق ) را برانگیخت تا به همراهى او، ده هزار سپاهى گرد آورد و بر سیسرا فرمانده لشکر (یابین) حمله برد. او بر شاه پیروز شد.(۱۰)

۴- حنّا؛ به معناى (فضیلت) است .
او همسر (القانه) و مادر (سموئیل) نبى و سه پسر و دختر دیگر بود. او در ابتدا نازا بود و از خداوند تقاضاى اولاد نمود و دعاى او مورد اجابت قرار گرفت . او به هنگام زائیدن، سرودى به شکرانه این نعمت سرود که یکى از زیباترین سرودهاى مذهبى بنى اسرائیل است (لوقا) مى گوید: این سرود مانند سرود مریم است.(۱۱)
۵- ابى جایل؛ یعنى: پدر شادی. او زنى زیبا و با هوش بود که قبلا همسر (ناتال) بود، بعد همسر (داود) شد. او در جنگ همراه داود بود. در "صقلع" به اسیرى رفت و داود او را باز پس ‍ گرفت. براى داود دو فرزند به دنیا آورد.(۱۲)
۶- حلده ؛ زن بدشکل و روسپى را در عبرى گویند.
او زن "شلوم "بود که در محله دوم اورشلیم زندگى مى کرده است . این زن پیامبرى مشهور بود که در زمان یوشا پادشاه اسرائیل (اورشلیم ) مورد مشورت پادشاه و کاهنان قرار مى گرفت .(۱۳)
۷- استر،
به زبان آکدى : ایشتار، یا ستاره به زبان فارسى و عبرى . این پیامبر، دختر ابیجایل است و پس از مرگ پدرش ، پسر عمویش (مُرْدَخاى) او را سرپرستى مى کرد. این زن از یهودیانى بود که جلاى وطن کرده و در شوش (ایران ) زندگى مى کرد. چون (خشایارشا) از ملکه خود جدا شد، او را به همسرى برگزید. اگر چه به نبوت او اشاره نشده ، ولى صحیفه استر در میان قوم یهود مشهور است . و اگر چه نویسنده این کتاب روشن نیست ، اما به (عزرا) و (یهویاقیم ) کاهن و به خود (مردخاى) نسبت داده مى شود. بر سر این کتاب بین علماء یهود اختلاف بوده است که آیا این صحیفه را جزء کتاب مقدّس بیاورند یا نه؟ سرانجام پذیرفته شده که صحیفه استر به قوه روح القدس نوشته شده است .
البته موارد فوق، دیدگاه برخی از یهودیان و مسیحیان است و نظر اسلام این نیست.

منبع:
http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12099

برای آگاهی بیشتر در این مورد مراجعه کنید به:

– آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی، بخش یهودیت
– تاریخ ادیان و مذاهب جهان، عبدالله مبلغی آبادانی، ج ۲
در مورد اینکه چگونه می توان ثابت کرد،هیچ زنی به پیامبری نرسیده است،انشاءالله در آینده مطالبی خدمت شما عرض خواهم کرد.

پی نوشت ها :
۱ – انعام‌، ۸۳ ـ ۸۶
۲ – غافر (۴۰) آیه (۷۸) .
۳ – محمد باقر مجلسی، بحارالانوار ت ج۷۴، ص ۷۰۷۱.
۴- گنجینه تلمود ۱۴۱، اعمال رسولان باب ۲۱ / آیه ۹.
۵- نبوت اسرائیلى و مسیحى ۱۰۲، تکوین ، باب ۳/۲۱.
۶- پیدایش ۲۲/۱.
۷- سفر خروج ۲/۴-۱۰ ، سفر اعداد ۱۲/۱-۱۵، سفر تثنیه ۲۴/۹، سفر اعداد ۲/۱. به نقل از: نبوت اسرائیلى ۱۰۴.
۸- سفر اعداد ۱۲/۱-۱۵.
۹- خلاصه الادیان ۱۲۶.
۱۰- سفر داوران ۵/۲-۲۱.
۱۱- سفر داوران ۵/۲-۲۱، به نقل از نبوت اسرائیلى ۱۰۵.
۱۲ – کتاب دوم تواریخ ایام ۲۴/۲۰-۳۸.
۱۳- ن .ک : کتاب دوم تواریخ ایام ۲۴/۲۰-۲۸.

منبع : پرسمان قرآن