احکام ازدواج موقت
سؤال ۱: لطفاً دستور خواندن عقد موقت را برای اینجانب بیان فرمایید؟
جواب: اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد غیر دائم را بخوانند, بعد از آنکه مدت و مَهر را معین کردند, چنانچه زن بگوید: زَوَّجتُک نفسی فی المدهِ المعلومَهِ علی المَهرِ المعلوم بعد بلافاصله مرد بگوید: قبلتُ این صیغه صحیح می باشد. واگر دیگری را وکیل کنند اول باید وکیل زن به وکیل مرد بگوید: متَّعتُ موکّلتی موکّلک فی المده المعلومه علی المهر المعلوم پس باید بلافاصله وکیل مرد بگوید: قبلتُ لموکلی هذا. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۳۶۹)
سؤال ۲: تفاوت حقوق زن در ازدواج دائم و موقت را بیان فرمایید؟
جواب: در ازدواج دائم زن مهریه, نفقه, ارث و حق همخوابگی با شوهر دارد بخلاف ازدواج موقت که در آن زن فقط حق مهریه دارد و نفقه و ارث و حق همخوابگی ندارد ـ بلی می تواند در ضمن عقد شرایطی را با رضایت طرفین قرار دهند که در این صورت عمل مطابق آن واجب می شود. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۴۱۳ و، م۲۴۲۴ و ۲۴۲۵)
سؤال ۳: آیا همزمان می توان دو خواهر را به ازدواج موقت یک مرد درآورد؟
جواب: خیر ـ دو خواهر همزمان نمی توانند در عقد موقت یا دائم یک مرد باشند (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۳۹۰ ـ استفتائات امام (ره)، ج۳, ص۱۲۴، س۱۲۰)
سؤال ۴: حداقل و حداکثر زمان ازدواج موقت چقدر است؟
جواب: زمان خاصی تعیین نشده می توانند مثلاً یک ساعت و یا چند سال تعیین کنند لکن چون احکام عقد موقت با دائم تفاوت دارد بهتر است مدت را کوتاه قرار دهند که اگر زوجه از ادامه آن ناراضی بود با پایان مدت جدا شود و نیاز به تقاضای بخشش بقیه مدت از طرف مرد نباشد و اگر مایل به ادامه بودند پس از پایان مدت با عقد جدید و مهریه جدید مجدداً عقد می نمایند. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲, ص۳۷۹)
سؤال ۵: در ازدواج موقت مهریه چقدر باشد؟ آیا با مبالغ کم می توان ازدواج موقت نمود یا خیر؟
جواب: مقدار مهریه ک لازم است با توافق طرفین تعیین شود و کم و زیاد آن تفاوت نمی کند. (ر.ک تحریر الوسیله، ج۲, ص۲۸۹، م۵)
سؤال ۶: بعد از اتمام مدت ازدواج موقت زن به چه میزانی باید عدّه نگه دارد؟
جواب: بعد از ازدواج موقت چنانچه نزدیکی صورت گرفته باشد اگر زن عادت ماهیانه می بیند به مقدار ۲ بار عادت شدن و پاک شدن از آن و اگر عادت ماهانه نمی بیند و سن او کمتر از حدّ یائسگی است ۴۵ روز عده نگه دارد یعنی از ازدواج با دیگری در این مدت خودداری نماید. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۵۱۵)
سؤال ۷: آیا ازدواج موقت با یک زن اهل کتاب یا با زنی از اهل تسنن جایز است؟
جواب: با زنان اهل تسنن و زنان اهل کتاب (یهود و نصارا) می توان ازدواج موقت نمود و خواندن صیغه هم با این افراد لازم می باشد. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۳۹۷)
سؤال ۸: آیا دختر باکره با شرط حفظ بکارت و نشکستن بعضی حریمها می تواند با کسی ازدواج موقت کند؟
جواب: بلی دختر می تواند در عقد موقت شرط کند که نزدیکی انجام نشود البته اذن پدر در ازدواج دختر باکره به نظر بسیاری از فقها شرط است. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۴۲۳ و، م۲۳۷۶)
سؤال ۹: دختران و پسران دانشجو آیا می توانند در مدتی که در دانشگاه تحصیل می کنند با یکدیگر با اذن پدر ازدواج موقت نمایند؟
جواب: بلی مانعی ندارد و چنانچه ازدواج موقت با توجه به احکام و شرایط آن و با اطلاع خانواده طرفین صورت پذیرد از بسیاری از مفاسد جلوگیری به عمل می آید و از نظر فکری و روحی نیز آرامش خاطر برای آنها حاصل می شود در نتیجه هم پیشرفت درسی بهتری خواهند داشت و هم مرتکب بسیاری از معاصی که ضرر جسمی و روحی برای آنها دارد نمی شوند. (ر.ک استفتائات امام (ره)، ج۳, ص۲۴۵، س۹)
سؤال ۱۰: تکلیف فرزندان حاصل از ازدواج موقت چیست؟
جواب: فرزند حاصل از ازدواج موقت حکم سایر فرزندان حلال زاده را دارد که مخارج نفقه آن به عهده پدر است و حضانت آن (پسر تا دو سالگی و دختر تا هفت سالگی) با مادر است ـ البته اگر مادر نخواهد می تواند از ابتدا او را به پدر تحویل دهد. (استفتائات جدید امام (ره)، ج۳, ص۲۰۷، س۱)
سؤال ۱۱: اگر زن و مرد قصد برقراری رابطه داشته باشند و صرفاً برای گریز از عذاب وجدان یا عذاب اخروی قبل از آن صیغه عقد موقت بخوانند آیا این عمل حلال محسوب می شود؟
جواب: اگر صیغه عقد موقت با شرایط صحت آن خوانده شود اشکال ندارد بعضی از شرایط آن چنین است, تعیین مدت, تعیین مهریه, و اجازه پدر در صورتی که دختر باکره باشد, خواندن صیغه عقد به نحو صحیح. (ر.ک استفتائات آیت الله مکارم، ج۲, ص۳۴۷، س۱۰۰۹)
سؤال ۱۲: نظر مقام معظم رهبری در مورد ازدواج موقت چیست؟
جواب: طبق نظر معظم له در ازدواج اگر زوجه باکره باشد اذن پدر شرط می باشد خواه موقت باشد و خواه دائم و فرقی بین این دو نیست. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲, ص۴۵۰)
سؤال ۱۳: زن و مردی از قبل به عقد موقت هم درآمده اند حال تصمیم گرفته اند ازدواج دائم بکنند ولی هنوز مقداری از زمان عقد موقت باقی می باشد آیا نیت بخشیدن زمان باقی مانده در قرائت عقد دائم کفایت می کند یا اینکه حتماً باید بر زبان جاری شود؟
جواب: اگر در مدت عقد موقت, عقد دائم را جاری کنند صحیح نیست و عقد باطل می باشد و بخشیدن مدت لازم است و نیت بخشیدن کافی نیست و باید به زبان بیاورد. ( ر.ک توضیح المسایل ۱۲ مرجع، ج۲، م۲۴۳۲ ـ توضیح المسائل آیت الله فاضل، م۲۵۷۷)
سؤال ۱۴: آیا ازدواج موقت با دختران باکره در صورتی که ولیّ نداشته باشند جایز است؟
جواب: ازدواج موقت با دختران باکره در صورت فقدان ولی (پدر, جد پدری) با اذن خود دختر مانع ندارد. (ر.ک استفتائات امام (ره)، ج۳, ص۱۶۴، س۱۳)
سؤال ۱۵: اگر در ازدواج موقت زمان آن را ۹۹ سال قرار دهند آیا جایز است؟ و آیا عقد موقت محسوب می شود؟
جواب: در عقد ازدواج اگر مدت ذکر شود ولو اینکه طولانی باشد عقد موقت یا متعه محسوب می گردد و اینگونه عقود جایز هستند. (ر.ک توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۲, ص۳۷۹)
سؤال ۱۶: همانطور که می دانیم مدت زمان بارداری زن ۹ ماه است که اگر در عرض این ۹ ماه یک خانم، با چند مرد ازدواج موقت کند فرزندش متعلق به کدام یک از این مردها است؟
جواب: اگر پس از نزدیکی با شوهر اول و یا در ایام عدّه متوجه بارداری شود تا پایان مدت بارداری حق ازدواج با دیگری ندارد و پدر کودک همان مرد اول است. (ر.ک، استفتائات حضرت امام(ره)، ج۳، ص۳۴۰)