مقام شهادت بالاترین مقام نزد خداوند است
آیا بالاترین مقام نزد خداوند شهادت است؟
برای دریافت پاسخ ابتدا مقام شامخ شهید را از زبان معصومین بیان کرده و در انتهاء نتیجه گیری خواهیم کرد.
آیا بالاترین مقام نزد خداوند شهادت است؟
قال علىّ بن الحسین علیهما السّلام:
للشّهید سبع خصال من اللَّه:
«أوّل قطره من دمه مغفور له کلّ ذنب، یقع راسه فی حجر
زوجتیه من الحور العین و تمسحان الغبار عن وجهه و تقولان مرحبا بک
و یقول هو مثل ذلک لهما، یکسى من کسوه الجنّه، تبتدره خزنه الجنّه
بکلّ ریح طیّبه ایّهم یاخذه معه، ان یرى منزله،
یقال لروحه اسرح فی الجنّه حیث شئت،
ان ینظر فی وجه اللَّه و انّها لراحه لکلّ نبىّ و شهید»
حضرت امام سجاد فرمودند:
براى شهید هفت خصلت و امتیاز است:
۱- اول قطره خونى که از بدنش جارى شود تمام گناهانش آمرزیده مىشود.
۲- همسران بهشتىاش سرش را به دامن مىگیرند و غبار از چهرهاش پاک مىکنند و به او مىگوید: آفرین بر تو باد.
۳- از لباسهاى بهشتى مىپوشد.
۴- خزانه داران بهشت در استقبال او با عطرهاى مینوئى و بوهاى خوش با یک دیگر مسابقه مىگذارند تا از دست کدام، گلهاى بهشتى را بگیرد.
۵- منزل و مکانش را در بهشت مشاهده مىکند.
۶- به روان پاکش مىگویند در هر جاى بهشت که مىخواهى استراحت کن.
۷- به چهره عظمت حق تعالى نگاه مىکند، چه آن که نگاه به « وجه الله »، براى پیامبران و شهیدان سبب آرامش و آسایش است».(۱)
شهادت نقطه اوج کمال است.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
فَوْقَ کُلِّ ذِی بِرٍّ بِرٌّ حَتَّى یُقْتَلَ الرَّجُلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِذَا قُتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَلَیْسَ فَوْقَهُ بِرّ
بالاتر از هر کار خیر و نیکی (که به ذهن می آید)
نیکی برتری وجود دارد، ( این پله های نردبان فوقیت ادامه می یابد)
تا می رسد به آنجایی که فردی در راه خدا کشته و شهید می شود
آن هنگامی که شهادت امضا و محقق شد، بالاتر از آن، نیکی و مقام و منزلتی وجود ندارد.(۲)
اما دو نکته را باید ملاحظه کرد:
الف/ شهدا دارای مقامات و درجات مختلف و متفاوتی هستند.
بنابراین نمی توان گفت:
هر کسی که در راه خدا کشته می شود، در رأس قله کمال قرار گرفته است.
معیارهایی همانند میزان تقوا، تعبد، زهد و ورع، اخلاص، معرفت، درجه ولایتمداری
چگونگی شهادت، از اموری هستند که بر درجه و مقام شهید تأثیر می گذارند.
ب/ شهادت مقامی است که هرکس به آن نائل آید متصف به اسم شریف شهید خداوند تعالی شده
و به شهود عالم می رسد و در این مقام می بیند که همه جا خداوند حاضر و ناظر است
آن کس که شهید است یا در جهاد اصغر به این درجه رسیده یا در جهاد اکبر
انواع جهاد:
۱- جهاد فی سبیل الله (جهاد اصغر):
اقداماتی که در خارج از وجود انسان صورت می گیرد؛
در این جهاد در راه خدا با دشمنان و اعداء الهی که خارج از وجود انسان است مجاهده می کند. لذا جهاد فی سبیل الله است.
البته گاهی هم این جهاد موافق نفس است به این معنا که اغراض غیر الهی هم در آن دخیل است.
۲- جهاد فی الله (جهاد اکبر):
اقداماتی که درون وجود انسان صورت می گیرد بطوری که هر آنچه را دوست دارد باید ترک کند و انجام ندهد
نفس خواست ببیند او نبیند خواست بشنود، نشنود خواست برود، نرود و… در جهاد فی الله دشمن خارجی نیست
با خود انسان و نفس انسانی جهاد می کند
همانطور که پیامبر(ص) فرمودند:
أَعْدَى عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْک؛
دشمن ترین دشمنانت نفست هست که در پهلویت قرار دارد.(۴)
در این جهاد فقط و فقط خدا و اوامر او مد نظر است نه چیز دیگر.
کشتۀ هر دو میدان شهیدند، اما به همان نسبت جهاد اکبر و اصغر، مقاماتشان هم متفاوت است
آن کس که در جهاد اکبر کشته شده به مقام موت اختیاری رسید
پیامبر(ص) فرمودند:
مُوتُوا قَبْلَ أَنْ تَمُوتُوا؛ بمیرید قبل از آنکه شما را بمیرانند. (۵)
این موت به ظاهر موت است و در واقع حیات محض است
او و باقی بالله و همان شهید واقعی و شهیدِ معرکۀ نفس است.
این موت دارای مراتبی است که در این جا مجال پرداختن به آن نیست.
اما در مقایسه، حتما شهید در معرکۀ جهاد اکبر مقامی بالاتر خواهد داشت.
البته کسی که در هر دو میدان(جهاد اکبر و اصغر) شهید شده مقامی منیع و بالاتر از همه، مقام جمعی خواهد داشت.
__________________
پی نوشت ها:
۱. التهذیب، شیخ طوسی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۵ ش، ج ۶، ص ۱۲۱.
۲. شیخ کلینی، الکافی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۵ش، ج ۲، ص ۳۴۸.
۳. حاج شیخ عباس مخبر دزفولى، ارمغان شهید، ناشر جامعه مدرسین – قم، ص ۱۲.
۴. ابن فهد حلى، احمد بن محمد، عده الداعی و نجاح الساعی، دار الکتب الإسلامی، ۱۴۰۷ ق، ص ۳۱۴.
۵. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ق، چ ۲، ج۶۹، ص ۵۹.
منبع سایت مرکز ملی پاسخگویی
