علوم خفیه چیست؟
علوم خفیه یا علوم غریبه، به علومی مانند علم حروف و اعداد، علم اوفاق، جفر، (جفر صغیر و جفر کبیر) خافیه، کیمیا، لیمیا، هیمیا، سیمیا، ریمیا و علوم دیگر اطلاق می شود.
در یک تقسیم بندی علوم را به دو بخش تقسیم نموده اند :
علوم خفی (علوم غریبه) و علوم جلی (علوم نظری و تجربی) خفی به معنی پنهان و جلی به معنی آشکار است. بنابراین علوم غریبه جزء علومی است که اربابان این فن و یا علم، آن را همواره از دید نامحرمان و ناشناسان پنهان داشته، در تعلیم و تعلم شرایطی را مورد نظر قرار داده اند.
این علوم نیز خود دارای شاخه های گوناگونی است. در این بحث معروف ترین آن ها را که در میان متخصصان شهرت دارد، نام مىبریم:
۱. علم سیمیا، که موضوع بحثش هماهنگ ساختن و خلط کردن قواى ارادى با قواى مخصوص مادى است، براى دست یابى و تحصیل قدرت در تصرفات عجیب و غریب در امور طبیعى که یکى از اقسام آن تصرف در خیال مردم است، که آن را سحر دیدگان می نامند. این فن از تمامى فنون سحر مسلمتر و صادقتر است.
۲. علم لیمیا، که از کیفیت تاثیرهاى ارادى، در صورت اتصالش با ارواح قوى و عالى بحث مىکند، که مثلا اگر اراده من متصل و مربوط شد با ارواحى که موکل ستارگان است، چه حوادثى مىتوانم پدید آورم؟ اگر اراده من متصل شد با ارواحى که موکل بر حوادثند، و بتوانم آن ارواح را مسخر خود کنم و یا اگر ارادهام متصل شد با اجنه، و توانستم آنان را مسخر خود کنم، و از آن ها کمک بگیرم، چه کارهایى می توانم انجام دهم؟ این علم را علم تسخیرات نیز مىگویند.
۳. علم هیمیا، که در ترکیب قواى عالم بالا، با عناصر عالم پائین، بحث مىکند، تا از این راه به تاثیرهاى عجیبى دست یابد، و آن را علم طلسمات نیز می گویند، چون کواکب و اوضاع آسمانى با حوادث مادى زمین ارتباط دارند، همان طورى که عناصر و مرکبات و کیفیات طبیعى آن ها این طورند، پس اگر اشکال و یا نقشه آسمانى که مناسب با حادثهاى است، با صورت و شکل مادى آن حادثه ترکیب شود، آن حادثه پدید مىآید، مثلا اگر بتوانیم در این علم به شکل آسمانى که مناسب با مردن فلان شخص، یا زنده ماندنش و یا باقى ماندن فلان چیز مناسب است، با شکل و صورت خود این نامبرده ها ترکیب شود، منظور ما حاصل می شود ،یعنى اولى می میرد، دومى زنده می ماند، سومى بقا مىیابد، و این معناى طلسم است.
۴. علم ریمیا و آن علمى است که از به کارگیری قواى مادى بحث مىکند تا به آثار عجیب آن ها دست یابد، به طورى که در حس بیننده آثارى خارق العاده در آید و این را شعبده هم می گویند.
این چهار فن با فن پنجمى که نظیر آن ها است، و از کیفیت تبدیل صورت یک عنصر، به صورت عنصرى دیگر بحث مىکند، یعنى علم کیمیا همه را علوم خفیه پنجگانه مىنامند.(۱)
در این باب کتابهای گوناگون نوشته شده است که نیاز به سال ها تعلیم و تعلّم و استاد دارد.
به طور طبیعی هر علمی هم جنبه مثبت می تواند داشته باشد و هم جنبه منفی. از علوم غریبه هم می توان در مسیر ناصواب استفاده کرد و دست به اغفال مردم و جمع مال زد و هم می توان برای امور صواب مثل رفع مشکل مردم استفاده نمود. به همین دلیل است که تعلیم و تعلم این علوم غیر از علم سحر، از نظر مراجع در صورتی که مفسده برآن مترتب نشود، اشکالی ندارد.(۲) به عبارت دیگر یادگیری این علوم برای استفاده های مشروع، مثل ارشاد و تبلیغ افراد و تشخیص حق از باطل بلااشکال است و در غیر این صورت حرام است.
با توجه به آنچه در بالا گفتیم این علوم قطعا تاثیرگذار هم بوده و تا اندازه ای می توان به آن اعتماد کرد؛ در عین حال نکته اساسی این است که این علوم به جهت شکل پیچیده و رمزی خود همواره محملی برای اشخاص ناسالم و شیاد بوده است که با این تعابیر سعی در اغوای توده مردم دارند.
پی نوشت ها:
۱. رک: علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، نشر جامعه مدرسین، قم، ۱۳۷۷ ش، ج ۱، ص۳۶۷و۳۶۸.
۲. آیت الله خامنه ای، سیدعلی، اجوبه الاستفتاءات، نشر بین الملل، تهران، ۱۳۸۹ش، س ۱۲۳۰.
موفق باشید.
با استفاده از سایت مرکز ملی پاسخگویی
