محارم چه کسانی هستند؟

محارم کسانی که ازدواج با آنان به‌دلیل خویشاوندی حرام است و بر اساس نظر فقها احکام حجاب در برابر آنان جاری نیست و احکام آن در قرآن آمده است.

نسب، ازدواج و رضاع از اسباب محرمیتند و بر اساس آنهامحارم به محارم نسبی و سببی و رضاعی تقسیم می‌شوند.

محارم سه دسته اند:

الف)نسبی که از راه خویشاوندی طبیعی به وجود می آید مثل مادر، خواهر، برادر، برادر زاده و خواهر زاده و دایی، عمو، عمه، خاله.

ب)سببی که از راه ازدواج پدید می آید مانند همسر، مادر زن، پدر شوهر و پدر و مادر آنها هرچه بالاتر بروند.

زمان محرمیت بین این افراد به مجرد اجرای صیغه عقد شرعی بین زن و مرد می باشد.

بنابراین فقط با ازدواج، شوهر و پدر و پدر بزرگ های او به بالا به عروس محرم می شوند و بقیه افراد نامحرم هستند و در مورد داماد هم مادر زن و مادر بزرگ های زن به بالا به او محرم می شوند و سایرین نامحرم هستند.

ج)رضاعی که از راه شیر خوردن به وجود می آید.

در محرمیت رضاعی اگر شیرخوار پسر باشد با زنی که به او شیر داده (مادر رضاعی)، و نیز مادر، مادربزرگ، خواهر، دختر، نوه‌، عمه و خاله‌های او محرم می‌شود.

اگر شیرخوار دختر باشد با شوهر زنی که او را شیر داده (پدر رضاعی) و نیز پدر، برادر، عمو، دایی، پسر و نوه‌های او محرم می‌شود.

همچنین برادر، فرزند، نوه، پدر و پدربزرگ، عمو و دایی زن نیز بر او محرم می‌شوند

مفهوم شناسی

محارم جمع «مَحْرَم» و به‌کسانی گفته می‌شود که به‌سبب خویشاوندی، نباید با همدیگر ازدواج کنند.

محارم و احکام آن در دو آیه از قرآن آمده است؛ آیه ۲۳ سوره نساء به ذکر محارم و حرام‌بودن ازدواج با آنان اختصاص دارد.

در آیه ۳۱ سوره نور نیز برخی از محارم زنان را بر شمرده است

در برخی منابع روایی شیعه مانند وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل بخشی با عنوان «ابواب النکاح المحرم» تدوین شده

و برخی از روایات امامان معصوم(ع) ناظر به بیان احکامِ ازدواج یا نگاه به محارم، گردآوری شده است از محارم و احکام آن در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق و احکام اموات، سخن به میان آمده است

به مجرد تحقق و اثبات محرمیت، نگاه کردن و آشکار کردن زینت برای محارم جایز و ازدواج آنها با هم حرام می‌شود.

بنا به نظر فقها به غیر از زن و شوهر، برای بقیه محارم نگاه کردن به عورتین (اندام‌های تناسلی) جایز نیست

و نگاه کردن به غیرعورتین هم فقط در صورتی جایز است که بدون قصد لذت و شهوت باشد.

همچنین برای زنان پوشاندن بدن به جز قسمت‌های خاص در برابر محارم واجب نیست