ملاک بلندی صدا در نماز

سوال: ملاک بلندی صدا در نماز چیست؟

پاسخ:

امام خمینی (ره): معیار در بلند بودن صدا (جهر) برای نماز، آن است که جوهره صدا آشکار شود و لازم نیست که صدای نماز او را افراد کنارش بشنوند و نیز نباید در بلند کردن صدا زیاده روی نماید. پس اگر کسی در خواندن حمد و سوره بیش از معمول صدایش را بلند کند و آن ها را با فریاد بخواند، نمازش [۱] باطل است. همچنان که در آهسته خواندن (اخفات) نباید تفریط کند و چنان آرام بخواند که صدای خویش را نیز نشوند. [۲]

آیت الله خامنه ای: ملاک اخفات (آهسته خواندن)، نبود جوهر صدا نیست، بلکه ملاک آشکار نکردن آنست و در مقابل، جهر آشکار کردن جوهر صدا است. و اگر در خواندن حمد و سوره بیش تر از معمول صدا را بلند کند (مثل این که با فریاد نماز بخواند) نمازش باطل است. [۳]

آیت الله سیستانی: معیار در جهر و اخفات، صدق عرفی است؛ نه شنیدن یا نشنیدن کسی که در کنار نمازگزار ایستاده. [۴]

آیت الله صافی: معیار در بلند بودن صدا آن است که هنگام ادای کلمات صدای او جوهر داشته باشد و احتیاط واجب است که افراد نزدیک او صدایش را بشنوند؛ چنان که در عرف نیز چنین است. [۵]

توجه: گاهی برخی از افراد در بین نماز برای این که نکته ای را به دیگری بفهمانند یا – برای مثال – کودکی را از خطر دور کنند، ذکری را با صدای بلند می گویند؛ مانند: «الله اکبر»؛ در حالی که برخی مراجع این کار را صحیح نمی دانند. صحیح آن است که کلمه یا ذکرهای خود نماز را به قصد ذکر، بلندتر بگویند یا با دست زدن به دیوار یا پای خود و مانند آن، موضوع را به دیگری بفمانند. [۶]

————

پی نوشت:

[۱]. آیت الله بهجت: بنابر احتیاط واجب.

[۲]. توضیح المسائل ده مرجع، م ۹۹۶؛ امام، تحریرالوسیله، ج۱، فی القرائه و الذکر، ص ۳۰۲، م ۱۱؛ امام و مکارم، العروه الوثقی مع تعلیقات، ج۱، القرائه، م ۲۶؛ بهجت، وسیله النجاه، ص ۲۰۴، م ۷۱۱ و استفتائات، ج۲، س ۱۹۰۶ و ۱۹۰۷؛ خامنه ای، استفتا، سبحانی، م ۹۶۳٫

[۳]. خامنه ای‌، اجوبه الاستفتائات، س ۴۷۲ و استفتا. آثار ترک نماز

[۴]. سیستانی‌، المسائل المنتخبه، م ۲۸۳ و منهاج الصالحین، ج۱، م ۶۲۰٫

[۵]. صافی، جامع الاحکام،‌ ج۱، س ۲۲۳ و هدایه العباد، ج۱، م ۷۷۰٫

[۶]. توضیح المسائل ده مرجع، م ۱۱۳۴، خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، با استفاده از س ۵۰۴؛ سبحانی، توضیح المسائل، م ۱۰۸۹٫

>>> برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج۲٫