قد حضرت آدم

قد حضرت آدم

خداوند عزوجل چون آدم (ع) و همسرش حوا (ع) را بر زمین فرود آورد دو پاى آدم روى گردنه کوه صفا بود و سرش زیر افق آسمان

و راستى که بخدا از آزار گرماى آفتاب که باو میرسید شکایت کرد، خدا عز و جل بسوى جبرئیل وحى کرد که آدم از اینکه گرمى آفتاب باو میرسد و اثر میکند شکایت دارد

و جبرئیل او را درهم فشرد و درازاى او را هفتاد ذراع بذراع خودش ساخت و بحواء (ع) هم فشارى داد و درازاى او را سى و پنج ذراع بذراع خودش ساخت.

(الکافی، ج‏۸، ص: ۲۳۳)

اما در سند این روایت، مقاتل بن سلیمان وجود دارد که وثاقت او ثابت نشده و به همین دلیل حدیث ضعیف می باشد.

درباره محتوای این حدیث قد حضرت آدم بحث ها و اشکالات زیادی با بعضی از جواب ها، وجود دارد، که قسمتی از آن را تقدیم می کنم:

بدان که این خبر از معضلاتى است که فهم ناظران را سرگردان کرد

و از مشکلاتى است که خامه و کامه کاملان و قاصران را نومید ساخت و اشکال آن از دو جهت است.

۱- کوتاهى قد و قامت چگونه باعث رفع آزار حرارت خورشید است.

۲- اگر قامت آدم ۷۰ ذراع بذراع خودش باشد خلقت او بى‏ تناسب گردید

و بسیارى از کارهاى ضرورى بر او مشکل شد و این مناسب با مقام نبوت و اتمام نعمت از طرف رب العزت بوى نیست.

جواب از اشکال ۱ بدو وجه است:

۱- ممکن است خورشید از غیر جهت انعکاس نیز حرارتى داشته باشد و قد حضرت آدم آنقدر بلند بوده است که از طبقه زمهریریه هوا درگذشته

و از آن آزار میکشید و مؤید آنست آنچه در برخى اخبار عامیه در باره داستان عوج بن عناق رسید که

او ماهى را در برابر چشمه خورشید بر مى‏آورد تا بحرارت آن بریانش کند.

۲- بوسیله بلندى قد خود نمى‏توانسته است زیر ساختمان یا در سایه کوه و درختى بیاساید و باین واسطه از حرارت خورشید آزار میکشید

و چون قامتش کوتاه شده است این محذور برطرف گردیده است و میتوانسته در زیر ساختمان و جز آن در سایه باشد.

و اما پاسخ از اعتراض دوم بچند وجه است:

۱- آنچه یکى از افاضل اساتید ما گفته است که تناسب خلقت منحصر نیست در آنچه امروزه معهود است

زیرا خداوند قادر است که انسان را بر هیئت هاى دیگرى بیافریند که همه آنها تناسب در خلقت داشته باشد

و معلوم است که اعضاء کنونى ما بمانند اعضاء آدم نیست و قامت ما چون قد حضرت آدم نیست

وآن خداوند که توانا است ما را در قامتى کوتاهتر از او بیافریند و دست ما را کوتاه‏تر از قد ما مقرر سازد توانا است

که براى آدم تناسب اندام را بوجه دیگرى مقرر کرده باشد

و قدش کوتاه و دستش بلند باشد و براى آن مفاصل بسیار مقرر کرده و یا آن را نرم آفریده که

در طوع اراده او باشد بمانند آنکه باین ذراع و عضد معمولى کار توان کرد.

۲- که باز همین فاضل نامبرده گفته است و آن اینست که مقصود از هفتاد، ۷۰ گام یا ۷۰ وجب باشد

و قدم و وجب را در کلام نیاورده براى شهرت اندازه‏ گیرى قامت با قدم که قرینه مقام تواند شد

چنانچه اگر گویند طول قامت انسان هفت است بذهن پیش آید که مقصود هفت قدم است و مقصود اینست که طول قامتش ۷۰ قدم معمولى شد »

(روضه کافى-ترجمه کمره‏اى،  ج‏۲، ص۵۷)

 

 

عصمت آدم