فرشته ای با نام رومان دارای چه ویژگی هایی است؟

به روز رسانی شده در ۶ اردیبهشت ۱۴۰۰

فرشتگان

امام سجاد در دعای سوم صحیفه سجادیه که نیایشی است در طلب رحمت برای فرشته های مقرب و حاملان عرش الهی از فرشته ای با نام رومان نام می برد و می فرماید: خداوندا درود بفرست… و بر رومان آزمایش کننده اهل قبور. یکی از واجبات و ضروریات اسلام که ایمان به آن لازم است، اعتقاد به سوال و جواب قبر و وجود منکر و نکیر و رومان است، این فرشتگان که باز پرسان قبرند، مانند سایر ملائکه، قابل رویت با چشم سر نیستند، زیرا هر چه که از عالم ملکوت باشد، چشمان ملکوتی می تواند آن ها را مشاهده کند، چنان که پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ جبرئیل را می دید، امّا مردم او را نمی دیدند. از روایات بسیاری استفاده می شود هنگامی که انسانی را در قبر گذاشتند، دو فرشته از فرشته های الهی به سراغ او می آیند و از اصول و عقاید او ، توحید و نبوت و ولایت ـ و حتی طبق بعضی از روایات ـ از چگونگی صرف عمر در طرق مختلف و طریق کسب اموال و مصرف آن ها، سوال می کنند و اگر از مومنان راستین باشد، به خوبی از عهده جواب بر می آید و مشمول رحمت و عنایات حق می شود و اگر نباشد، در پاسخ این سوالات درمانده و مشمول عذاب دردناک برزخی می شود.

از این فرشته، با نام منکر و نکیر و در بعضی روایات به عنوان ناکر و نکیر یاد شده است. همان طور که در حدیثی از امام باقر ـ علیه السلام ـ رسیده است که فرمود: سوره ملک ـ سوره مانعه (یعنی جلوگیر) کننده است، که از عذاب قبر جلوگیری کند، و در تورات نیز به نام سوره ملک نوشته شده و هر که آن را در شب بخواند، عمل بسیار پاکیزه ای انجام داده و در آن شب با خواندن آن از غافلان نوشته نشود و من در حالی که نشسته ام، پس از نماز عشاء در رکوع آن را می خوانم. البته از روایات استفاده می شود که قبل از منکر و نکیر، فرشته ای به نام رومان به سراغ میت می آید، چنان که امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ در دعای سوم صحیفه سجادیه می فرماید: و منکر و نکیر و رومان فتان القبور. و درود فرست بر منکر و نکیر، مأموران عزیزت و بر رومان آزمایش کننده اهل قبور. نقل است، وقتی میت در قبر گذاشته می شود و همه می روند، ملکی ظاهر می شود به نام «رومان» یا «فتان القبور» بعضی هم اسم او را «رومان فتان» گفته اند.

به هر حال این ملک قبل از نکیر و منکر، در نزد میّت حاضر می شود و کارش این است که ببیند اعمال میت چه صورت و وضعیتی دارد آیا از اهل سعادت است یا شقاوت؟ در هر صورت رومان فتان القبور، بعد از شناسایی او پیش نکیر و منکر می رود و گزارش می دهد تا نکیر و منکر با توجه به اعمال او با صورت نیکو یا زشت وارد شوند.(۱) از عبدالله بن سلام روایت است که از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ سوال کردم: اولین فرشته ای که پیش از نکیر و منکر داخل قبر میت شود، کیست؟ فرمود: فرشته ای داخل شود که وجه و صورت او مثل آفتاب تلالو کند و اسم او رومان است. به میت گوید: آن چه را که عمل کردی از بدی و خوبی تماما بنویس. گوید: با چه چیز بنویسم؟ قلم و مرکب و دوات من کجاست؟ رومان فرماید: آب دهانت مرکب تو و انگشت، قلم تو است. عرض کند: به روی چه بنویسم؟ صحیفه ای نیست؟ فرماید: کاغذ تو کفن تو است. پس تمامی کارهایی را که در دنیا انجام داده می نویسد و چون به گناهان و سیئات خویش می رسد حیا می کند. رومان به او گوید: ای گنه کار، در دنیا (هنگام خطا و گناه) از خالق خود حیا نکردی و الان حیا می کنی، پس عمود خود را بلند کند که او را بزند، عرض کند: عمود خود را بردار تا بنویسم، پس در آن صحیفه تمام حسنات و سیئات خود را کتابت خواهد کرد. رومان فرماید: مهرش کن، عرض کند: به چه چیز مهر کنم. حال آن که خاتم ندارم؟ می فرماید: او را به ناخن خود مهر کن و آن صحیفه را در گردن او اندازد و تا روز قیامت آویزان کند، هم چنان که خداوند فرمود: «و کل انسان الزمنا طائره فی عنقه».(۲)

شما به دنبال این مطالب هستید: