آیا ائمه زیبارو بوده‌اند؟
اندام و چهره حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ ، امام علی، امام حسن عسکری، امام جواد، امام هادی، موسی کاظم ـ علیهم السّلام ـ را بنویسید و این که آیا ائمه زیبارو بوده‌اند؟
پاسخ:
در مورد اندام و شمایلات حضرت رسول ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السّلام ـ آن چه که از روایات در این باب استفاده می‌شود، این است که، هم چنان که ایشان در محاسن اخلاق و چهره باطنی بهترین خلائق عالم بوده‌اند، در شمایلات و کمالات و صورت ظاهری نیز، جمیل‌ترین بنی آدم ـ علیه السّلام ـ بوده‌اند.
در حاشیه مکارم الاخلاق، ص ۱۹۷ در شرح قصیده علویه آمده است: پیغمبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ به قدری زیبا و در کمال زیبایی بودند که قوه نطق بشر، عاجز از وصف آن است و قلم از بیان آن ناتوان و اندیشه از تصور آن عاجز است و در پایان قصیده می‌گوید، جمیل‌ترین بشری که در روزگار به وجود آورده، خلقاً و کمالاً، همانا جمال مبارک محمدی بوده که چون آفتاب روی زمین می‌درخشد.
سید جعفر تبریزی در رساله سوادیه می‌نویسد: پیغمبر اسلام کاملترین مردم از حیث خلقت و دارای صفات ممتاز بوده است.
مردی توصیف گر به نام هند بن ابی هاله در حجاز بود. امام حسن مجتبی ـ علیه السّلام ـ از او پرسید: جدم چگونه بود؟ پاسخ داد: رویش مانند ماه شب چهارده می‌درخشید، قامتش رسا، سرش بزرگ. مویش نه پیچیده و نه افتاده، رنگش روشن و سفید، پیشانیش گشاده، ابرو کمانی و پرمو و از هم گشاده و میان آنها رگ خشم نمایان، در وسط بینی برآمدگی داشت، ریشش انبوه، سیاهی چشمش شدید، گونه‌هایش نرم و کم گوشت، دهان بزرگ و دندانهای باریک و خوشاب، ثنایا از هم گشاده، گردن مانند نقره سفید، خلقش معتدل، اعضا بهم گرفته، سینه و شکم برابر، دوشهایش از هم دور، سرهای استخوان ستبر، شانه‌ها و قسمتهای بالای سینه دارای مو، بند دست دراز و کف دست و پنجه‌ها و پاها درشت، انگشتان کشیده و دراز، آرنجها درشت و ستبر، باریکی کف پا خالی و کم گوشت، هنگامی که راه می‌رفت با وقار حرکت می‌کرد و گامها را گشاده بر می‌داشت. وقتی بر چیزی توجّه می‌کرد سرتاپا متوجه می‌شد، چشمها را فرو می‌داشت و بیشتر به زمین نگاه می‌کرد تا به آسمان.(۱)
مرحوم علامه مجلسی درباب شمایل امیرمؤمنان علی ـ علیه السّلام ـ روایاتی نقل کرده است. از آن جمله روایتی از مناقب ابن شهر آشوب نقل می‌کند که حضرت امیر ـ علیه السّلام ـ صورتی گندم گون داشته‌اند، ابروانی باریک و کمانی، چشمانی شدیداً سیاه که به سرخی مایل بود، مثل ماه شب چهارده زیبا، دارای گردن ضخیم و بلند سینه‌ای عریض، شکمی ضخیم، ساق باریک، شانه‌های درشت، پنجه‌های درشت، موهای جلو سرش ریخته بود و ریش مبارک تا سینه آویخته، مفاصل بین اعضا معلوم نبود.
مغیره می‌گوید: کان علی ـ علیه السّلام ـ علی هیئه الاسد، غلیظاً منه ما استغلظ دقیقا منه ماستدق. یعنی امیر مؤمنان هیکلی چون شیر داشت و هر ظرافتی را که در اعضای شیر است دارا بود.(۲)
حضرت امام کاظم ـ علیه السّلام ـ دارای قامتی معتدل و مساوی بوده، صورتش نورانی و گندم گون بود، رنگ مویش سیاه و انبوه و چهره‌اش با صفا و نورانی و مظهر احسن زیبایی محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ بوده، دندانها و کتفهایش گشاده بود، بدنش از فرط عبادت ضعیف و جثه‌اش ناتوان، ولی روحش قوی و متصرف عالم امکان بوده است.(۳)
حضرت امام هادی ـ علیه السّلام ـ دارای قد متوسط و اندام بزرگ، روی سرخ و سفید، گونه‌های اندک برآمده، چشمهای فراخ، ابروهای گشاده و دندانهای درشت و چهره دلگشا داشت.(۴)
حضرت امام حسن عسکری ـ علیه السّلام ـ دارای صورت گندم گون، قد متوسط نه بسیار چاق و نه بسیار ضعیف. زیبارو، دارای ابروهای سیاه کمانی، چشمهای فراخ، پیشانی گشاده و گونه سرخ و خال هاشمی در گونه راست بوده، دندانهای او درشت و بسیار سفید، نزاکت در بیان و ملاحت در سخن، سینه پهن داشته و گشاده بود.(۵)
به طور کلی آن چه از مطالعه روایات و تاریخ استفاده می‌شود، این است که ائمه هدی ـ علیهم السّلام ـ دارای صورتی نیکو و زیبا، آمیخته با سیرت نیکو و جذبه معنوی بوده‌اند.
پاورقی:
۱. عماد زاده، حسین، مجموعه زندگانی ۱۴ معصوم، چ پنجم، ج اول، ص ۷۳ ـ ۷۴.
۲. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۳۵، ص ۲ ـ ۵، باب فی تاریخ الولادته و شمائله – علیه السلام- .
۳. عمادزاده، پیشین، ج ۲، ص ۳۰۷.
۴. همان، ج ۲، ص ۵۳۱.
۵. همان، ص ۶۰۸.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
