عده ای از علمای اسلام اسپانیایی بودند؟

عده ای از علمای اسلام اسپانیایی بودند(معاصرخلافت اسلامی) ولی چرا اکنون در آنجا از اسلام خبری نیست؟

پاسخ:

آندلس شبه جزیره ای است مربع شکل که امروزه به دو کشور اسپانیا و پرتغال تقسیم شده در سال ۹۲ هـ ولید ابن عبدالملک ششمین خلیفه اموی شش، تا دوازده هزار نفر را به آندلس فرستاد که از طریق دریا وارد آندلس شدند و آنجا را فتح کردند، با تسلط مسلمانان بر اندلس مشعل علم و دانش در اروپای پر از توحش و جهل و نادانی روشن شد. بدیهی است که در طول ۸۰۰ سال حکومت مسلمانان بر آندلس، اندیشمندان و عالمانی در صحنه اجتماعی و سیاسی ظاهر شوند از جمله ابن طفیل، ابن رشد، ابن ماجه و …
امراء و خلفای اندلس ۱۴ تن بودند که از سال ۱۳۸ هـ تا ۴۲۲ هـ حکومت کردند اما از سال ۴۲۲ تا ۸۹۷ه‍ مناطق مختلف آندلس تحت حکومت ملوک الطوایفی بود، تا اینکه فردیناند مسیحی به اطراف غرناطه حمله برد و دست به کشتار و آتش سوزی زد، فردیناند با کمال بی رحمی راه آذوقه و خوار و بار مسلمانان را بست و از این روی ابوعبدالله زمامدار وقت غرناطه برخلاف نظر سردار خود موسی ابن غسان که مقاومت در مقابل دشمن را توصیه می کرد در سال ۸۹۷ هـ پیمان ننگینی با شاه مسیحی امضاء کرد و پایتخت تسلیم شد.(۱)
گفته می شود چون ابو عبدالله غرناطه را ترک کرد، در بلندی های شهر نگاهی حسرت بار به شهر کرد و گریست مادرش گفت: همانند زنان گریه کن، برای سلطنت ضایع شده ای که مردانه حفاظت نکردی.(۲)
در سال ۱۴۹۹ م توسط کاردنیال قدرتمند حیمزد و سپس نروس کتابهای اسلامی سوزانده شد و تغییر عقیده دینی از اسلام به مسیحیّت اجباری گردید و در سال ۱۵۰۲م مسلمانان را بین پذیرش مسیحیت و تبعید مخیّر کردند و در سالهای ۱۵۲۵ تا ۱۵۲۶ اقداماتی نظیر این در سایر شهرها علیه مسلمین اجرا شد.(۳)
آنان مسلمانان را مجبور به قبول مسیحیّت می کردند و آن گاه به انگیزه و بهانه نفاق به محکمه تفتیش عقائد، «انگزیسیون» کشاندند. کاردنیال زیمنس، اسقف طلیطله رأی داد که همه اعراب غیر مسیحی را با زن و فرزند از دم شمشیر بگذرانند او همچنین هشتاد تا صد هزار جلد کتاب مسلمانان را آتش زد، راهبی به نام بلدا می گفت:«اعراب مسیحی شده هم منافقند و باید کشته شوند.» در سال ۱۶۱۰ فیلیپ دوّم حکم اخراج همه مسلمانان را صادر کرد، در عرض یک ماه یک میلیون مسلمان از آندلس رانده شدند، آورده اند که در یک مسافرت جمعی مسلمانان از اسپانیا به آفریقا صد هزار نفر کشته شدند. با فتح فردیناند در سال ۱۴۹۲ م تا ۱۶۱۰ م سه میلیون نفر از جمعیّت اسپانیا کاسته شد.(۴)
در یک نگاه عوامل سقوط دولت مسلمانان در اسپانیا عبارت بودند از:۱. تهاجم فرهنگی و دادن آزادی بی حد به کشیشان مسیحی در تبلیغات دینی و سرازیر شدن مبلغان و مبشّران مسیحی روم و اروپا به اسپانیا.
۲. بی لیاقتی و بی کفایتی خلفای بغداد.
۳. اشاعه میخوارگی و شهوت رانی در بین جوانان مسلمان توسط ایادی کلیسا.
۴. خیانت زمامداران و وزراء بی تعهد اندلس نسبت به اسلام و وطن اسلامی جدید.
۵. نفوذ فکری، فرهنگی مسیحیان در فرهنگ مسلمانان و تأسیس دانشگاه، و مدارس مسیحی! در عصر ملوک الطوایفی.
۶. دور بودن و جدا بودن از مرکز اسلام.
۷ . تجزیه حکومت اسلامی.
۸. نژاد پرستی حاکمان عرب آندلس و تحقیر مسلمانان دیگر.
۹. عدم نقش آفرینی عالمان مسلمان در جلوگیری از انحرافات سیاسی و اجتماعی و اخلاقی.
۱۰. احضار نابجا و خصمانه یا حسودانه موسی بن نصیر و طارق توسط خلیفه شام.
۱۱. پیدایش سه قطب قدرت و سه خلیفه همزمان(قرطبه، قاهره، بغداد) در بین مسلمین.
۱۲. ازدواجهای امراء و حکام و … با زنان و دختران فرنگی و اسپانیایی و پر شدن حرمسراها از زنان مسیحی.
۱۳. توجه حکام به عیاشی و خوشگذرانی.
۱۴. تقسیم بندی و اسکان عشایر و ملت های مسلمان در هر بخش و استان.
۱۵. کم توجهی عامّه مسلمانان به اسلام و امور فرهنگی.
۱۶. فروش باغات و زمینهای کشاورزی به مسیحیان.(۵)

پاورقی:

۱. حسنی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۷۹، ج۲، ص۳۴۴.
۲. آیتی، محمّد ابراهیم، آندلس یا تاریخ حکومت مسلمین در اروپا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۶۳، ص۷۰۹.
۳. وات، مونتگومری، اسپانیای اسلامی، ترجمه محمّد علی طالقانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۹، چاپ اوّل، ص۱۷۹.
۴. حسنی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۷۹، ج۲، ص۳۴۷.
۵. همان، ص۳۶۰.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات