عجایب هفتگانه را نام ببرید و بگوئید هر کدام مربوط به چه زمانی بوده؟

عجایب هفتگانه را نام ببرید و بگوئید هر کدام مربوط به چه زمانی بوده؟ و در کدام کشور قرار دارد؟ در ضمن ویژگی‌های این آثار چیست؟

پاسخ:

بشر در طول تاریخ با استفاده از قوه تعقل و تفکر و حسّ گرایش به زیبایی‌ دست به کارهایی زده که با گذشت ایام و سالها و قرون متمادی همچنان در یادها ماندگار شده است.
از بناهای قدیمی جهان باستان که بعد از مدتها توسط کاوشگران و باستان‌شناسان از ویرانه‌های آثار کهن بیرون آورده شده هفت اثری است که در نقاط مختلف جهان باستان بنا به منظورهای ساخته شده، با گذشت قرون متمادی به جز یک مورد تقریباً همه از بین رفته اند و فقط نام و آوازه آنها در کتب و منابع تاریخی باقی مانده است.
عجائب سبعه یا شگفتیهای هفتگانه نام هفت بنای شگفت‌آور در جهان قدیم است و آنها طبق روایت معروف عبارتند از:
۱ . آرامگاه مجلل (موزله) پادشاه کاری که در سالهای ۳۷۷ تا ۳۵۳ قبل از میلاد در هالیکارناس حکومت می‌کرده است.(۱) بنایی برای دفن و یادبود این فرد ساخته شد،این فرد از سوی حکومت ایران باستان بعنوان ساتراپ (استاندار) در این منطقه حکومت می‌کرد. به خاطر وسعت بنا و مزین بودن به مجسمه‌های گوناگون است که در زمره عجائب هفتگانه دنیای باستان درآمده است.(۲) هالیکارناس امروزه به جنوب غربی ترکیه گفته می‌شود، و عملاً از این بنا در محل آن چیزی باقی نمانده است.
۲ . اهرام ثلاثه(سه گانه) مصر و بویژه هرم کئوپس، فرعون مصر، از سلسه چهارم فراعنه مصر باستان(۳) و این اثر فیزیکی از عجایب هفتگانه و تنها اثری است که تقریباً همچنان به طور کامل و در شکل اصلی خود برجای مانده است. و از لحاظ قدمت کهنترین آنها نیز به شمار می‌رود این اهرام جهت دفن فراعنه و بخصوص دفن کئوپس (خئوپس) در حدود ۲۵۶۰ ق.م ساخته شده است و نمایانگر اوج هرم‌سازی در پادشاهی قدیم مصر است. از خصوصیات این بنا این است که دو شکاف تهویه در دیوارهای شمالی و جنوبی مقبره تعبیه شده و هر دو تقریباً یک متر بالاتر از کف مقبره هستند. گویا این شکافها برای تعیین جهت ستارگان قطبی بوده است.(۴)
۳ . مناره یا فانوس دریایی اسکندریه: فاروس، فانوس دریائی عظیم اسکندریه در ساحل شمالی غربی دلتای مصر، بنائی است که آن را در زمره عجایب هفتگانه دنیای باستان می‌شناسند، که این نام از جزیره‌ای که بنام فاروس روبروی بندر اسکندریه بوده، اخذ شده است. ساختمان فانوس دریائی به زمان بطلمیوس اول (۳۰۵ تا ۲۸۲ ق.م) برمی‌گردد که ملقب به سوتر بوده است. برخی نیز گفته‌اند که این بنا در سال ۲۷۹ ق. م ساختمانش آغاز شد. از این بنا هم که در اسکندریه مصر فعلی بوده، اثری باقی نمانده است و فقط توصیفاتش در کتب و منابع آمده است.
۴ . مجسمه عظیم رودس که پیکر افولون را نشان می‌داد. رودس جزیره‌ای است در فاصله‌ای نزدیک قسمت جنوب شرقی آسیای صغیر و در محل تلاقی دو مسیر دریائی قدیم واقع است. مجسمه‌ای که در این شهر در سال (۲۹۴ تا ۲۸۲ ق. م) ساخته شد. کولوسوس مجسمه عظیم مفرغی از هلیوس خورشید (آپولون) را ساختند که توسط هنرمندی بنام خارس اهل لیندوس ساخته شد، اندازه فوق‌العاده این مجسمه از ویژگی‌های آن می‌باشد که بنا به گفته منابع ۳۳ متر ارتفاع داشته است. از این بنا هم اکنون اثری باقی نمانده و از بین رفته است.
۵ . حدایق معلقه(باغهای شناور) سمیرامیس در بابل: گفته شده که یکی از عجایب هفتگانه جهان باستان باغهائی بوده که در قلمرو حکومت بابل در شهر بابل، پایتخت این حکومت، که در کشور عراق فعلی و در کنار رودهای دجله و فرات بود، بنا گرددید. این باغها توسط بخت النصر ساخته شده و از شگفتیهای آن دوران بوده است. گویا تاریخ این بناها به زمان حکومت مادها در ایران برمی‌گردد.
۶ . مجسمه زئوس(۵) المپی در المپیا که امروزه یونان گفته می‌شود. بدست فیدیاس ساخته شده بود. زئوس در عهد قدیم خدای یونانیان بود، و مسابقات المپیک در عهد باستان به افتخار او برگزار می‌شده است. یکی از عجایب هفتگانه دنیا هم مجسمه‌ای است که از او ساخته شده بود. المپ، مکانی برای پرستش بود و زائران برای اجرای مراسم مذهبی از تمام نقاط قلمرو یونان باستان به این محل می‌آمدند. این مجسمه از معبد نیز بزرگ‌تر بوده است و مجسمه‌، زئوس را در حال نشسته نشان می‌دهد. مجسمه زئوس حدود چهارصد سال و یا بیشتر، قبل از میلاد ساخته شده بود و در سال ۳۹۱ بیش از هشتصد سال عمر کرده و پرستیده شده بود. عاقبت از معبدش به قسطنطنیه منتقل کردند. ولی امروز از این مجسمه نیز هیچ اثری در دست نیست و اطلاعات آن فقط در کتب می‌باشد.
۷ . آخرین مورد از عجایب هفتگانه معبد ارتمیس در افسوس می باشد. معماری باشکوه حرم عظیم آرتیمس سبب شده تا سزاوار ثبت در عجایب هفتگانه شود این معبد در یونان بوده که به خانه روح و روان ملقب بوده است. این بنا نیز گویا در سده چهارم قبل از میلاد ساخته شده. افسوس امروزه جزء ترکیه محسوب می‌شود.
بنابراین دو مجسمه، یک معبد، ‌یک باغ معلق، دو مقبره و یک فانوس دریائی مجموعه‌ای از بناهای تاریخی بی‌نظیر را تشکیل می‌دهند که به عجایب هفتگانه دنیای باستان مشهورند. مدتهاست که شش اثر از این مجموعه به دلایل طبیعی و انسانی از بین رفته است و وجود این آثار نشان دهنده تمدن ملل گذشته است و وجود افرادی هنرمند که این چنین آثاری را خلق کرده‌اند. از این آثار می‌توان درس عبرتی گرفت که هر چند نامشان در زبان است ولی خودشان از بین رفته‌اند و این نشانگر فانی بودن دنیاست و همچنین باید توجه کرد که شاهکارهای امروزی نیز در آینده به آثاری درهم شکسته از دنیائی که ما در آن زندگی می‌کنیم بدل خواهد شد. و عبرت گرفتن از عجایب هفتگانه عبرت گرفتن از همه زمانهاست.

پاورقی:

۱. فرهنگ معین، واژه عجایب هفتگانه.
۲. پیتر کلیتن، عجایب هفتگانه در دنیای باستان، ترجمه محمدحسین آریا، تهران:انتشارات علمی فرهنگی، ۱۳۷۸،ص ۱۰۱.
۳. معین، محمد، فرهنگ معین، واژه عجایب هفتگانه.
۴. پیتر کلیتن، پیشین، ص ۱۰.
۵. همان، ص ۵۹.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات