چند تن از انبیاء الهی در ایران مدفون شده‌اند؟ نام انبیاء , محل دفن آنها کجاست؟
با توجه به منابع و آثار و بناهای موجود، تعداد پیامبرانی که در ایران دفن شده‌اند، بیش از ده پیامبر می‌باشند که به نام و محل دفن آنها ذیلاً اشاره می‌شود:
۱. حضرت دانیال ـ علیه السّلام ـ در شوش حضرت دانیال ـ علیه السّلام ـ یکی از پیامبران عظیم الشأن بنی اسرائیل بود که ۶۰۶ سال پیش از میلاد حضرت مسیح ـ علیه السّلام ـ به اسارت بُخت النصر در آمد.(۱) وی از نسل داوود پیامبر ـ علیه السّلام ـ بوده و در بچگی پدر و مادر خود را از دست داد و پیر زنی عابده، پرورش و تربیت آن حضرت را عهده دار شد، وی از همان سن کودکی توجه بزرگان و پادشاهان را به خود جلب کرده و دارای هوش و استعداد فوق العاده بود.(۲) قبر شریف حضرت دانیال ـ علیه السّلام ـ در شوش ـ خوزستان ـ زیارتگاه خاص و عام است.(۳) مورخان اتفاق نظر دارند که جسد شریف حضرت دانیال ـ علیه السّلام ـ تا سده اول اسلامی، در همان نقطه‌ای که اکنون مرقد مطهرش قرار دارد، در بقعه‌ای روی تختی قرار داشت و هر وقت در آن سامان قحطی پدید می‌آمد، پیکر پاک این پیامبر را از بقعه بیرون می‌بردند و در زیر آسمان قرار می‌دادند، بلافاصله باران فرو می‌بارید.(۴) به هنگام فتح شوش توسط مسلمانان، ابو موسی اشعری وارد بقعه‌ای می‌شود که جسد مطهر دانیال ـ علیه السّلام ـ درآنجا بود.(۵) که به هنگام مشاهده جسد، خون تازه در رگ‌هایش بود، ابو موسی مشروح این داستان را به عمر بن خطاب گزارش می‌کند و او دستور می‌دهد که جسد پاک آن حضرت را غسل داده، کفن کرده و دفن نماید تا قبر شریفش مکتوم بماند.(۶)
۲. چهار پیغمبر در پیغمبریه قزوین در خیابان پیغمبریه، شهر قزوین در مغرب عمارت و باغ چهل ستون، بقعه‌ایست که آن را «پیغمبریه» و بعضی چهار انبیاء می‌گویند و معروف است که در آنجا چهار تن از پیغمبران مدفونند، با آنکه زیارتگاه عمومی است اما اکثر مردم نام آنها را نمی‌دانند، برخی از خواص گرچه نامی برای آنها ذکر می‌کنند لیکن اطلاع موثقی راجع به بقعه و سوابق صاحبان آنها ندارند. تنها نوشته‌ای که درباره این بقعه بدست آمده، تذکره ایست که یکی از دانشمندان به نام قزوین. مرحوم حاج سید تقی راجع به پیغمبریه نگاشته است که قسمتهایی از آن ذیلاً نقل می‌گردد:
… این تذکره‌ایست درباره انبیای بنی اسرائیل ـ علیهم السّلام ـ، انبیای چهارگانه که در بلده(شهر) قزوین مدفونند و مدرسه پیغمبریه در آن شهر بر آن، بر پاست و همواره بنی اسرائیل به زیارت ایشان آمده‌اند … و نامهای انبیاء ـ علیهم السّلام ـ در بعضی از( نوشته های) آن بلد این گونه است. ۱. سلام ۲. سلوم ۳. سهولی ۴. القیا، مشهد شریف ایشان، از وفور روح و نور و اجابت دعوات در کمال ظهور است …(۷)
۳. حضرت حیقوق ـ علیه السّلام ـ در تویسرکان حضرت حیقوق ـ علیه السّلام ـ نیز یکی از پیامبران عظیم الشأن بنی اسرائیل بود که در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد(۸) می‌زیست و به اسارت بخت النصر در آمد(۹)، وی پس از رهائی یافتن از اسارت به ایران آمده، در منطقه تویسرکان فعلی اقامت نموده و در همان سامان به شهادت رسید.(۱۰) حرم مطهر ایشان از دیرباز در خارج تویسرکان، زیارتگاه خاص و عام بود و گنبد و بارگاه باشکوهی دارد که به عهد سلجوقیان مربوط می باشد.
۴. بقعه منسوب به حضرت شعیب ـ علیه السّلام ـ در شوشتر در شوشتر ـ خوزستان ـ زیارتگاهی است در محله «حسام آباد» به نام مقام حضرت شعیب، و داستان پیدایش این مقام چنین نقل گردیده است: در محله حسام آباد بقعه ایست که شعیب گویند در قدیم آنجا تل خاکی بود،کسی خواب دیده بود که در عالم رویا به او گفتند: «این تل را بشکاف، حضرت شعیب و دو دخترش در آنجا هستند، آنگاه بر سر ایشان بقعه‌ای بساز». آن شخص خوابش را به برخی افراد گفته بود و همگی به استهزاء برخاسته بودند، لذا شخصاً به خاکبرداری آن تل پرداخته بود تا به سطح زمین رسیده بود. چون مقداری پائین‌تر رفته بود با جسد تر و تازه‌ای مصادف شده و در نهایت طول قامت و عظمت جثه،که همه اعضای بدنش صحیح و سالم بود … .(۱۱) البته مخفی نماند، مشهور این است که، قبر حضرت شعیب ـ علیه السّلام ـ در عراق است.
۵. قیدار نبی در شهر قیدار در جنوب زنجان در شهر قیدار ـ خدابنده ـ قبر «قیدار نبی» ـ علیه السّلام ـ فرزند اسماعیل پیغمبر است(۱۲) که زیارتگاه عام و خاص است. (البته اعتبار آن روشن نیست.)
۶. ارمیاء ـ علیه السّلام ـ در میامی در راه مشهد در میامی، قبر حضرت ارمیا است، وی یکی از پیغمبران بنی اسرائیل بود که نسبش به بنیامین فرزند یعقوب می‌رسد.(۱۳)
۷. حضرت یوشع و شعیا در اصفهان حضرت یوشع یکی از پیامبران الهی که از اولاد یوسف بن یعقوب بن اسحق بن ابراهیم است که قبر وی در اصفهان در لسان الارض که دارای بنای تاریخی است قرار دارد. و قبر حضرت شعیا نیز در اصفهان در امامزاده اسماعیل که از قدیمی‌ترین ابنیه تاریخی آن شهر است قرار دارد.(۱۴)
۸. قبر شموئیل ـ علیه السّلام ـ در ده فرسخی ساوه(۱۵) ۹. حضرت «باقر روبن» فرزند یعقوب، قبر وی در خوزستان در شمال خرمشهر (محمره) قرار دارد.(۱۶)
پاورقی:
۱. شمس الدین سامی افندی، قاموس اعلام ترکی، استانبول، ۱۳۰۸ ق، بی جا، ج۳، ص ۲۱۰۴.
۲. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، الطبعه الثانیه، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ق، ج ۱۴، ص ۳۷۵.
۳. حرز الدین، محمد، مراقد المعارف، الطبعه الاولی، مطبعه الاداب، نجف اشرف، ۱۳۸۹، ج ۱، ص ۲۸۴.
۴. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت دار صادر، ۱۳۸۵ ق، ج ۲، ص ۵۵۲.
۵. خواند میر، حبیب السیر، تهران، ۱۳۶۲ ش، ج ۱، ص ۱۳۵.
۶. ابن کثیر، البدایه و النهایه، الطبعه الخامسه، دار الکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۰۹ ه ق، ج ۲، ص ۳۷ ـ ۳۸.
۷. گلریز ،سید محمد علی ، مینو دریا باب الجنه، چاپ اول، انتشارات طه، ۱۳۳۷ ش، ج ۱، ص ۶۷۴.
۸. مستر هاکس آمریکایی، قاموس کتاب مقدس، تهران، ص ۳۱۲.
۹. شمس الدین سامی افندی، پیشین، ج ۳، ص ۱۹۲۵.
۱۰. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، چاپ دوم، دانشگاه تهران، تهران، حرف ح، ص ۲۲۲.
۱۱. حرز الدین، محمد، پیشین، ج ۱، ص ۳۹۱.
۱۲. عماد زاده، قصص قرآن، تهران، انتشارات اسلام، بی تا، ج ۲، ص ۶۷۷.
۱۳. عماد زاده، پیشین، ج ۲، ص ۵۷۷ و ۶۹۶.
۱۴. عماد زاده، پیشین، ج ۲، ص ۶۷۷.
۱۵. عماد زاده، پیشین، ج ۲، ص ۶۷۷.
۱۶. عماد زاده، پیشین، ج ۲، ص ۶۷۷.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
