می گویند هنگامی که طوفان نوح شروع شد، مکه و چند جای دیگر را آب فرا نگرفت؟
قبل از پاسخ این سوال، لازم است به این سوال پاسخ دهید که آیا طوفان نوح، تمام کره زمین را فرا گرفت، یا یک قسمت آن را یا نیم کره ی آسیا را که قوم نوح در آن منطقه ساکن بوده اند؟(۱)
از ظاهر بسیاری از آیات قرآن چنین بر می آید که طوفان نوح ـ علیه السلام ـ جنبه منطقه ای نداشته است، بلکه حادثه ای بوده است برای سراسر روی زمین(۲) مانند این آیات: وَ قَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلیَ الْأَرْضِ مِنَ الْکَافِرِینَ دَیَّارًا. نوح گفت: خدایا بر روی زمین احدی از کافرین را زنده مگذار.(۳) إِنَّکَ إِن تَذَرْهُمْ یُضِلُّواْ عِبَادَکَ وَ لَا یَلِدُواْ إِلَّا فَاجِرًا کَفَّارًا. اگر کافران را زنده بگذاری بندگانت را گمراه می کنند و جز فرزندانی فاجر و کافر نیاورند.(۴)
از گزارش های مورخانی مانند طبری نیز، جهانی بودن طوفان نوح استفاده می شود.(۵)
این مطلب که نوح از حیوانات روی زمین، نمونه هایی با خود برداشت نیز، موید جهانی بودن طوفان نوح است.(۶)
اما برخی از دانشمندان، طوفان نوح را فقط در سرزمین مسکونی نوح می دانند. رشید رضا مولف تفسیر «المنار» از جمله ی این افراد است.(۷) در تفسیر «نمونه» آمده: «… احتمال منطقه ای بودن آن (طوفان نوح) نیز به کلی منتفی نیست.(۸)
به هر حال، در مورد این که آیا طوفان نوح به کعبه آسیب زده یا نه دو قول وجود دارد:
۱. این که خانه ی کعبه به دست آدم ـ علیه السلام ـ ساخته شده و در طوفان نوح آسیب دیده و به وسیله ی ابراهیم ـ علیه السلام ـ تجدید بنا شده است.(۹)
۲. طبق برخی از روایات که از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده: کشتی نوح در میان امواج، حرکت می کرد تا رسید به مکه و طواف کعبه نمود و تمام دنیا غرق شد، غیر از موضع خانه ی کعبه که از غرق شدن آزاد شد و مصون ماند و به این سبب، آن را بیت عتیق خوانده اند(۱۰) و به قولی هنگام طوفان نوح، خدا آن را به آسمان برد.(۱۱) برای اطلاع بیشتر درباره ی طوفان نوح به «المیزان» مراجعه شود.
پاورقی:
۱. عماد زاده، حسین، تاریخ انبیاء از آدم تا خاتم، تهران، کتاب خانه ی اسلام، چاپ بیست و ششم، ۱۳۶۳ هـ . ش، جلد ۱، ص ۲۱۳ و ۲۱۴.
۲. آیه الله مکارم شیرازی با همکاری جمعی از دانشمندان، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، چاپ هشتم، ۱۳۶۷ هـ . ش، ج۹، ص ۱۰۲.
۳. قرآن مجید، سوره نوح، آیه ی ۲۶.
۴. قرآن مجید، سوره نوح: آیه ۲۷.
۵. تاریخ طبری، قاهره، دارالمعارف، چاپ پنجم، ۱۳۸۷ هـ . ق، جلد ۱، ص ۱۸۵.
۶. تفسیر نمونه، ج۹، ص ۱۰۳.
۷. تفسیر «المنار» بیروت، ج۱۲، ص ۱۰۸.
۸. تفسیر نمونه، ج۹، ص ۱۰۳.
۹. تفسیر نمونه، ج۳، ص ۹ و ۱۰.
۱۰. آیه الله میرزا محمد ثقفی، تفسیر روان جاوید، تهران، انتشارات برهان، چاپ اول، ۱۳۷۶ هـ . ش، ج سوم، ص ۱۱۲.
۱۱. دایره المعارف تشیع، تهران، موسسه ی دایره المعارف تشیع با همکاری شرکت نشر یادآوران، چاپ اول، ۱۳۷۱ هـ . ش، ج۳، ص ۵۵۱.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات