یوسف ـ علیه السلام ـ فرزند داشته است؟

آیا از فرزندان و نوادگان حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ پیامبر هم شد و اصلاً یوسف ـ علیه السلام ـ فرزند داشته است؟

پاسخ:

حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ فرزند حضرت یعقوب ـ علیه السلام ـ از جمله پیامبران بنی اسرائیل است که قرآن کریم سرگذشت او را به عنوان اسوه، الگو و شخصیتی که مظهر پاکی و عصمت است، بیان فرموده است. در قرآن کریم حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ به عنوان إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ(۱) یعنی او از بندگان با اخلاص ما می باشد، یاد شده است. حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ طبق نقل منابع، دارای فرزندانی بوده است که «افرائیم» و «منشا» یا «مِشا» از مشهورترین فرزندان آن حضرت بوده اند و از نسل آن حضرت یوشع بن نون به پیامبری رسیده است.
مقدسی در مورد تعداد فرزندان یوسف ـ علیه السلام ـ می نویسد: «یوسف را ۹ فرزند بود».(۲) و در جای دیگری آورده است: «زلیخا(۳) پس از فوت شوهرش از شدت غم عشق یوسف پیر شد و چشمانش نابینا گردید، پس یوسف دعا کرد تا خداوند جوانی و بینایی را به او بازگرداند و یوسف با او ازدواج کرد و از او دارای فرزند شد».(۴) ابن اثیر می نویسد: «زلیخا برای یوسف دو فرزند آورد به نام های افرائیم و منشا».(۵) سپس می نویسد: «افرائیم (نون) و نون یوشع را آورد که مصاحب و وصی موسی بود».(۶) ابن کثیر در البدایه و النهایه می نویسد: «یوشع بن نون از سادات و علما و بزرگترین عابدان بنی اسرائیل بود که خداوند به او وحی کرد و او را نبی بعد از موسی و هارون ـ علیهم السلام ـ قرار داد».(۷)
این نویسنده در جای دیگری از کتابش تحت عنوان ذکر نبوت یوشع بعد از موسی و هارون در باب نسب یوشع می نویسد: «او یوشع بن نون بن افرائیم بن یوسف بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم ـ علیهم السلام ـ می باشد».(۸)
مقدسی می نویسد: «یوشع بن نون و کالب بن یوفنا و شعبا و جرجیس همه پیغمبر بوده اند».(۹) همین مورخ می نویسد: «در تورات آمده است که یوسف ـ علیه السلام ـ در سن ۱۲۰ سالگی درگذشت و او با زلیخا ازدواج کرده بود و از او دو فرزند داشت نخست «افرائیم بن یوسف» که جد یوشع بن نون بود و دیگری «منشا بن یوسف».(۱۰)
و در تاریخ طبری آمده است: «خداوند پس از موسی ـ علیه السلام ـ یوشع بن نون بن افرائیم بن یوسف را پیامبر قرار داد».(۱۱)
همه این عبارات حاکی از آن است که از نسل حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ ، یوشع به پیامبری رسید و در حقیقت او پیامبر بعد از موسی و هارون ـ علیهم السلام ـ بوده است. و این که برخی قائلند حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ چون به پدر بزرگوارش احترام نگذاشت و فوراً از اسب پیاده نشد و لذا از نسل او کسی به پیامبر نرسید صحیح نمی باشد.
نتیجه گیری:حضرت یوسف ـ علیه السلام ـ دارای فرزندان متعددی بوده است که مهمترین آنها افرائیم بوده است، حضرت یوشع بن نون نوه افرائیم بن یوسف از پیامبران بنی اسرائیل است که پس از حضرت موسی ـ علیه السلام ـ به نبوت رسیده است.

پاورقی:

۱. یوسف : ۲۴.
۲. مطهر بن طاهر مقدسی، البدء و التاریخ، ترجمه شفیعی کدکنی، محمد رضا، تهران، آگه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۴۵۲.
۳. همسر عزیز مصر.
۴. همان، ص۴۵۳.
۵. عزالدّین ابن اثیر، الکامل، ترجمه حالت، ابوالقاسم و خلیلی، عباس، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۳۰.
۶. همان، ص۱۵۲.
۷. اسماعیل بن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۷۱.
۸. همان، ص۳۱۹.
۹. مطهر بن طاهر مقدسی، همان، ج۱، ص۴۱۵.
۱۰. همان، ص۴۱۵.
۱۱. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۴۳۵.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات