آیا در تاریخ بعثت پیامبر(ص) میان مورخان و محدثان اختلاف است؟

در مورد تاریخ بعثت پیامبر اهل سنت می گویند در ماه رمضان اتفاق افتاد ولی شیعه می گوید در ماه رجب، به نظر می رسد نظر اهل سنت به واقع نزدیک تر باشد چون که بعثت قرین با نزول قرآن است و نزول قرآن در ماه رمضان است. این سخن چقدر قابل قبول است؟

پاسخ:
در تاریخ بعثت پیامبر(ص) میان مورخان و محدثان اختلاف است.
بزرگان شیعه تقریباً اتفاق نظر دارند که پیامبر اسلام(ص) در بیست و هفتم ماه رجب مبعوث به رسالت شد و آیات آغازین وحی در آن زمان بر پیامبر نازل شد، ولی میان دانشمندان سنی، مشهور آن است که حضرت در ماه رمضان مبعوث به رسالت شد، شیعه که دیدگاه او برگرفته از سخنان اهل بیت(ع) است، بعثت حضرت را در ماه رجب می‌داند. آیاتی که دلالت دارد قرآن در ماه رمضان نازل شده، دلیل بر رد عقیده تشیع نمی‌باشد، چون این که قرآن می‌گوید: ما قرآن را در ماه رمضان نازل کردیم، منظور نزول تدریجی که در مدت ۲۳ سال رخ داد نیست بلکه حقیقت قرآن و اصل و واقعیت آن، یک جا و به عنوان نزول دفعی در ماه رمضان بر قلب پیامبر نازل گردید، و رسول خدا، با آن نزول بر کل قرآن آگاهی پیدا کرد، در برخی آیات خطاب به پیامبر آمده که:
“در تلاوت قرآن عجله مکن، پیش از آن که حکم وحی آن صادر شود”. (۱)
به عبارت دیگر قرآن دارای دو گونه نزول است:
یک: نزول جمعی علمی واقعی، که یک دفعه و در ماه رمضان بر قلب پیامبر(ص) نازل شد.
دوم: نزول تدریجی که به مرور زمان به مناسبت‌های مختلف، قرآن نازل می‌شد و آغاز آن در ماه رجب بود. (۲)
بنابراین آیاتی که دلالت می‌کند که قرآن در ماه رمضان نازل شده، ‌دلیلی نیست بر این که آغاز وحی و نزول قرآن در ماه رمضان باشد.
از امام باقر(ع) نقل شده:
“همه قرآن در شب پر برکت(قدر) به آسمان دنیا فرود آمد، سپس در مدت بیست سال(به جز سه سالی که وحی قطع شد) به تدریج نازل شد”. (۳) که ممکن است منظور از آسمان دنیا، قلب مبارک پیامبر باشد، یا نظریات دیگری که برخی مفسران در مورد نزول دفعی قرآن داده اند.
پی‌نوشت‌ها:
۱. طباطبائی، تفسیر المیزان، ج ۲، ص ۱۴ ـ ۱۶.
۲. طه(۲۰) آیه ۱۱۴.
۳. طبرسی، مجمع البیان، ج ۱، ذیل آیه ۱۸۳ سوره بقره.
منبع: نرم افزار پیامبرمهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی