دلیل مهاجرت یهودیان به حجاز چیست؟

در اینکه علت هجرت یهودیان از فلسطین به جزیره العرب چیست اختلاف نظر میباشد. اظهار نظر دراین خصوص مشکل است، اما در مجموع این امر مسلم است که یهودیان به دلایل متعدد به حجاز مهاجرت کرده اند. (۱)

درباره علت مهاجرت یهودیان به جزیره العرب نظریه های مختلفی وجود دارد، از جمله:

۱ـ حمله پادشاه آشور، بخت النصر یا نبوکد نصر، به فلسطین و آواره شدن یهود از دیار خود که بخشی به جزیره العرب کوچ کردند. (۲)

۲ـ در ۷۰ میلادی با حمله تیتوس و خرابی معبد یهود، تعدادی از آن ها از فلسطین آواره شدند، (۳)عده ای هم در سال ۱۳۲ میلادی در اثر شکنجه ها وآزار آدریان رومی به این ناحیه مهاجرت کردند.

۳ـ در اثر تماس بازرگانانی که در زمان حضرت سلیمان(ع) و پس از او به کشور سبا سفر می کردند، مردم جزیره العرب با رسم و آیین یهود آشنا شدند.

۴ ـ در اثر تخطی گروهی از بنی اسرائیل از فرمان پادشاهشان از کشور خود رانده شدند و به حجاز رفتند، به نظر یهودیان این اتفاق در عصر طالوت رخ داده است.

۵ ـ بر اساس داستان دیگر، یهودیان از فرزندان داوود پیامبرند که در پی قتل یکی از فرزندان حضرت داوود(ع) به جزیره العرب گریختند.

۶- عده ای می گویند یهود در سپاه نبونید، پادشاه بابل بوده اند که به جزیره العرب وارد شدند، اما آثار نبونید این موضوع را تایید نمی کند.

۷ـ در اثر افزایش جمعیت یهود در فلسطین، ایشان به دنبال چراگاه به سرزمین های مجاور مثل مصر، عرا و جزیره العرب کوچ کردند. (۴)

۸ ـ در بعضی روایات آگاهی یهود از ظهور پیامبر جدید در جزیره العرب باعث مهاجرت یهود به این منطقه شده است. (۵) البته تمام این موارد در حد یک نظریه است که از سوی تاریخ پژوهان اظهار شده است.

همه یهودیان بعد از هجرت به یثرب دریک مکان مستقر نشدند. آنان تقریبا در همه جاهای یثرب بودند و شهر یثرب و اطراف آن بزرگ ترین مرکز یهودیان به شمار می رفته است. بسیاری از آنان در نواحی حاصل خیز «تیماء» و «خیبر» سکونت داشته اند.

یهودیان حجاز ، مانند عرب ها به قبیله ها و عشایر تقسیم شده بودند؛ از جمله آن ها قبیله بنونضیر، بنی قریظه، بنی قینقاع، که این سه قبیله دریک محدوده مثلثلی شکل درشمال شرقی قبا زندگی می کردند. بنی قینقاع در داخل مدینه و درحد فاصله حره شرقی وغربی ساکن بودند. بنی نضیر نزدیک ترین گروه به محل قبا بودند. بنی قریظه در بلندی های سنگلاخ شرقی سکونت داشتند، در حالی که مرکز مدینه و مسجدالنبی در قسمت پایین بود. (۶)

یهودیان مانند سایر شهروندان یثرب در جاهای مختلف این شهر زندگی ساکن بودند.

پی نوشت ها:
۱. مصطفی صادقی، پیامبر و یهودیان حجاز، ۳۰-۳۵.
۲. طبری، تاریخ طبری، ج۱، ص۳۸۳، فتوح البلدان، ص۲۹.
۳. علی اصغر حکمت، تاریخ جامع ادیان، ۳۶۷.
۴. http: //www. eteghadat. com/forum/forum-f8/t.
۵. مصطفی صادقی، همان، به نقل از وفاءالوفا، ص۱۶۶، والمفصل، ج ۶، ص۵۱۵.
۶. جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیره النبی الاعظم، ج۸، ص۹۵ به بعد.
منبع: نرم افزار پیامبرمهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی

شبه جزیره عربستان