آیا خواندن بعضی از نماز های مستحبی جایگزین نماز قضا میشود؟
آیا خواندن بعضی از نماز های مستحبی جایگزین نماز قضا میشود؟
آیا دو رکعت نماز ماه رمضان از ششصد سال نماز قضا کفایت می کند؟
آیا این مطلب درست است «هر کس در آخرین جمعه رمضان چهار رکعت نماز بخواند و پس از حمد یک مرتبه آیه الکرسی
و ده مرتبه سوره کوثر را بخواند از نمازهای قضای خود و دیگران به مقدار دویست یا چهار صد یا ششصد سال کفایت می کند»؟
پاسخ:
دستورات عملی شرع مقدس اسلام بر پنج محور می باشد که هر کدام جایگاه ویژه خودش را داشته
و نمی توانند جایگزین همدیگر شوند
این پنج حکم عبارتنداز:
۱.واجب: هر عملی که انجام دادن آن واجب و ترک کردنش موجب عذاب الهی می گردد مانند: نماز، روزه، حج و حجاب و… .
۲.حرام: هر عملی که ترک کردنش واجب و لازم و انجام دادنش موجب عذاب الهی می گردد
مانند: بدعت گذاری در دین، دروغ، فریب و جعل روایات و استناد آن به معصومین ـ علیهم السلام ـ .
۳.مستحب: هر عملی که انجام دادنش نزد خداوند پاداش دارد ولی ترک آن موجب عذاب الهی نیست مانند: نماز و روزه مستحبی و… .
۴.مکروه: هر عملی که انجام ندادنش بهتر و مورد پسند خداوند است ولی انجام دادنش گناه نبوده و موجب عذاب الهی نیست. مانند: صحبت کردن در حین غذا خوردن و… .
۵.مباح:کاری که انجام دادنش با ترک کردنش نزد خداوند هیچ تفاوتی نداشته باشد مانند: نشستن در اول یا آخر کلاس و… .
با نگاهی به این احکام و روایات اسلامی بایستی گفت هیچ کدام از این کارها نمی تواند جایگزین دیگری شود،
هیچ عملی جایگزین عمل دیگری نیست
یعنی کسی نمی تواند با ترک کردن مکروهات بگوید در عوض فلان کار حرام را مرتکب می شوم
و یا کسی نمی تواند با انجام دادن مستحبات فراوان، واجبی را ترک کند
به عنوان نمونه در سوره قدر آمده که شب قدر بهتر از هزار ماه می باشد
و این به این مفهوم نیست که کسی با عبادت کردن یک شب قدر در بقیه سال از عبادت سرباز زند و بگوید من عبادت بهتر از هزار ماه را دارم و لزومی برای انجام دادن واجبات دیگر ندارم
وگرنه تمام دستورات قرآنی و سنت های واجب رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ لغو می شود و کسی چنین ادعایی نکرده است که با یک عمل مستحبی تمام واجبات را کنار گذارد.
روایت جعلی و سراسر دروغ و مخالف قرآن و روایات، که در پرسش به آن اشاره شده،
در هیچ یک از کتاب های معتبر وجود ندارد و دروغ بودن این گونه مطالب
بر هر مسلمانی که از اندک آشنایی با دستورات اسلامی داشته باشد روشن است و نیازی به آوردن ادله نمی باشد.
اما با این حال روایاتی که چنین مطالبی را نقض می کند در این نوشتار آورده می شود تا اطمینان قلبی برای مؤمنان گردد:
۱.در کتب معتبر اسلامی روایاتی وجود دارد که می رساند نه تنها باید نمازی که قضا شده، واجب است قضا شود
بلکه بایستی ترتیب هم مراعات گردد، یعنی اگر کسی نماز ظهر و عصر را نخواند باید اول ظهر و سپس عصر را قضا کند.(۱)
۲.روایاتی وجود دارد که می گویند نماز قضا شده باید همانند ادایش، قضا شود یعنی اگر کسی در مسافرت نمازش را نخوانده و بخواهد در وطن بخواند باید شکسته قضا کند
و اگر نمازی که در وطن نخوانده بخواهد در مسافرت قضا کند باید چهار رکعتی قضا کند.(۲)
۳.روایاتی که می رساند اگر کسی نماز قضا داشته باشد می تواند اول نماز قضایش بخواند و سپس نماز خود را خواند.(۳)
۴.روایاتی وجود دارد که می گوید اگر کسی بمیرد و نمازش قضا شده باشد بر وارث او واجب است نمازش را قضا نماید.(۴)
روایاتی که می گوید نماز قضا شده پدر بر عهده فرزند بزرگ است و بعضی مادر را هم ملحق کرده اند،
یا می گوید که میت نماز قضا داشته باشد اول باید از اموالش برداشته شده و برای قضای نماز میت اجیر گرفته شود
و یا روایاتی که می گوید اجیر در قضای نماز باید به مسائل شرعی نماز آشنا باشد و هر کسی نمی تواند اجیر باشد(۵) و…
همه و همه این مطلب را می رساند که با نمازهای مستحبی نمی توان نماز قضا را از عهده خود خارج کرد
وگرنه لزومی نداشت که اهلبیت عصمت این همه فروع در مسائل قضای نماز را بیان کرده باشند
و فقط کافی بود به جای این همه روایات و تعیین شرایط برای اجیر و…
می فرمودند این چهار رکعت نماز مستحبی را بخوانید تا قضای نمازهای خود و پدر و مادر و… ساقط و جایگزین گردد
وچنین شایعه پراکنی جز از سوی دشمنان دین و برای سست کردن باورهای مردمی چیز دیگری نمی تواند باشد.
روشن بودن لزوم قضای نمازها به هر اندازه و رکعتی که قضا شده
آن چنان مسلم است که حتی پذیرش توبه و استغفار مشروط به قضا کردن اعمال واجبی است که ترک شده است
و هیچ روایتی وجود ندارد که اهلبیت بگویند به جای قضای نماز، فلان عمل را انجام دهید.
بلکه مولای متقیان امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ می فرماید:
«یکی از شرایط استغفار این است که هر واجبی که از تو ترک شده قضا شود و تمام حقوق دیگران را پرداخت کنی و…».(۶)
بنابراین هیچ عمل مستحبی نمی تواند جایگزین عمل واجبی گردد و اگر در روایاتی به برخی از اعمال مستحبی ثواب هایی قرار داده شده
به معنی رحمت و فضل خداوندی است که خداوند بر بندگانش عطا نموده،
ولی هزاران عمل مستحبی هم نمی تواند حتی یک رکعت از نمازهای واجب را از ذمه انسان بردارد.
_______________
پاورقی:
۱٫ ر.ک: حرعاملی، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۰، باب ۶۳٫ نوری، حسین، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۳، باب ۴۸٫
۲٫ وسائل الشیعه، همان، ج۸، ص۲۶۸٫
۳٫ مستدرک الوسائل، همان، ج۳، ص۱۶۱٫
۴٫ وسائل الشیعه، همان، ج۱۰، ص۳۳۰٫
۵٫ ابی جمهور، محمد، عوالی اللالی، قم، سید الشهداء، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۳۳۸٫
۶٫ نهج البلاغه، قم، دارالهجره، بی تا، نسخه صبحی صالح، ص۵۴۹، حکمت ۴۱۷٫
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
من نمی خوام درست بودن این روایت را به عهده بگیرم ولی از کجا معلوم کسی که این نماز را نخواند توفیق یا اراده قضای چندین سالش را پیدا می کند.به قول ابوریحان این نماز را بخوانم و بمیرم بهتر است یا…
بعد هم توی عصر کفر و بی دینی چهار نفرم پیدا بشوند رغبت خواندن ان را داشته باشند چرا انها را مثل من سرد کنیم از انجام این نماز.مگر برای خدا فرقی می کند ما چند رکعت خوانده باشیم یا خدا لنگ نماز ماست او قدرت این را دارد که این نماز را تبدیل به دویست سال نماز قضا کند یا نه؟کوثر یعنی چه یعنی ماشاالله نسل پیامبر کثرت یافته پس بی مناسبت نیست و ما از قران کم معجزه ندیده ایم.من نمیگم بخدانید گردن من دویست سال قضای شما.اما اگر بخوانید ایا ضرر میکنید .یعنی امید ما به قرعه کشی بانک باید از امید ما به خدا بیشتر باشد.