خدایا حسابرسی قیامت را بر من آسان بگیر حدیث است؟
آیا جملاتی به عربی در دعاها وجود دارد که مفاهیم زیر را برساند. ۱. خدایا شهادت در راه خودت را روزی من بگردان یا جمله ای مشابه این. ۲. خدایا ما را بر عذاب قبر یاری بفرما یا عبارات مشابهی مثلاً خدایا عذاب قبر را بر ما آسان بگیر یا مورد مشابه دیگری. ۳. پروردگارا همنشینی با پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و ائمه ـ علیهم السلام ـ را در بهشت روزیم بگردان یا عبارت مشابهی. ۴. خدایا حسابرسی قیامت را بر من آسان بگیر یا عبارت مشابهی.؟
پاسخ:
در آیات و روایات اسلامی اهمیت زیادی به مسأله دعا داده شده است. خداوند در آخرین کتابش قرآن کریم در مورد دعا می فرماید:(( هر گاه بندگانم ای پیامبر از تو مرا بخواهند من از همه کس به خودش نزدیک هستم و دعای دعا کننده را اجابت می کنم.))(۱) ( در جای دیگر می فرماید: ((اگر دعای شما نبود خدا به شما اعتنا نمی کرد.))(۲)
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: «دعا کلید بخشش خدا و وسیله پیروزی و دسترسی به هر حاجتی است، نعمت ها و رحمت ها نزد پروردگار است که جز با دعا نمی توان به آن رسید و هر دری که آن را انسان بیشتر بکوبد عاقبت گشوده می شود».(۳)
امّا آنچه در سئوال آمده است مطالبی است که در کلمات و دعاهای معصومین ـ علیهم السلام ـ به بهترین وجه بیان شده است که به نمونه ای از آنها اشاره می شود:
۱. امام سجاد ـ علیه السلام ـ در فراز ۱۴ از دعا ۴۲ از صحیفه سجادیه این گونه به درگاه خداوند عرضه می دارد: «اللهم صل علی محمد و آله و بارک لنا فی حلول دار البلای و طول المقامه بین اطباق الثری و اجعل القبور بعد فراق الدنیا خیر منازلنا و افتح لنا برحمتک فی ضیق ملاحدنا. بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست. و فرود آمدن به خانه کهنه (قبر) و بسیار ماندن در میان طبقه های خاک را برای ما مبارک و نیکو ساز و قبرها را پس از مفارقت از دنیا، برای ما بهترین منزلها قرار بده و تنگی لحدهای مان را به وسیله رحمت و مهربانیت گشاده گردان».(۴)
۲. در دعای ابوحمزه ثمالی این گونه آمده است: «إرحم فی هذه الدنیا غربتی و عند الموت کربتی و فی القبر وحدتی و…. خدایا! رحم کن در این دنیا بر غربتم و درهنگام مرگ بر گرفتاریم و در قبر بر تنهائیم.(۵)
۳. «و ارحم فی ذلک البیت الجدید غربتی حتّی لا أستانس بغیرک. به غربت من در آن آن خانه جدید (قبر) رحم کن به گونه ای که جز به تو به غیر تو مأنوس نباشم».(۶)
۴. از امام صادق ـ علیه السلام ـ در دعای شب آخر شعبان و اول رمضان فراز ۹ این گونه می خوانیم: «اللهم إنی أسئلک الراحه عند الموت و العفو عند الحساب عظم الذنب من عبدک فلیحسن التجاوز من عندک یا اهل التقوی و یا اهل المغفره عفوک عفوک. خدایا من از تو راحتی هنگام مرگ و عفو در وقت حساب را می خواهم زیرا گناه بنده ات بزرگ است و نیکو باشد گذشت از نزد تو ای اهل تقوی و آمرزش».(۷)
۵. در اعمال مشترکه ماه رمضان که ابوبصیر از امام صادق نقل نموده در بخشی از آن این گونه می خوانیم: «و اسئلک أن تجعل وفاتی قتلا فی سبیلک تحت رایه نبیک مع اولیائک و اسئلک أن تقتل بی اعدائک و اعداء رسولک و اسئلک أن تکرمنی بهوان من شئت من خلقک و لا تهنّی بکرامه احد من اولیائک اللهم اجعل بی مع الرسول سبیلا. خدایا از تو خواهم که وفاتم را شهادت در راه خودت زیر پرچم پیامبرت (منظور پرچم آن حضرت است که به دست مهدی فاطمه است) قرار دهی و از تو خواهم که به قتل رسانی به دست من دشمنانت و دشمنان رسولت را و از تو خواهم اینکه مرا گرامی داری به خواری هر کسی که خواهی از خلقت و خوارم مکن به گرامی داشتن احدی از دوستانت خدایا مرا با رسولت همراه ساز».(۸)
۶. دعا ابوحمزه ثمالی: «و اذا نشرت للحساب بین یدیک ذلّ موقفی و اغفرلی…. و زمانی که از قبر برخیزم و برای حساب مرا در برابرت آورند به خواری موقف و جایگاهم بر حال من رحم فرما».(۹)
۷. «و ادحلنی الجنه برحمتک و زوّجنی من الحور العین بفضلک و الحقنی باولیائک الصالحین محمد و آله الابرار الطیبین الطاهرین الاخیار صلواتک علیهم و علی اجسادهم و ارواحهم و رحمه الله و برکاته. و داخل کن مرا به بهشت به رحمت خودت و تزویجم کن از حورالعین به فضل خودت و ملحق کن (داخل جمع آنان کن) مرا به اولیاء شایسته ات محمد و آل محمد که نیکان و پاکان و پاکیزکان و برگزیدگان هستند که درود خدا بر آنان باد».(۱۰)
پاورقی:
۱. بقره ،۱۸۶
۲. فرقان،۷۷
۳. اصول کافی، ج۶، ص۱۶.
۴. امام سجاد(ع)، صحیفه سجادیه، ترجمه و شرح فیض الاسلام، دعا ۴۲، بی نا، ۱۳۷۵ش، ص۲۷۲، سطر ۶.
۵. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ترجمه موسوی کلانتری، فاطمه الزهراء، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش، ص۳۲۰.
۶. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ترجمه موسوی کلانتری، فاطمه الزهراء، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش، ص۳۲۰، سطر ۱۲.
۷. همان.، ص۲۸۲.
۸. مفتایح الجنان، ص۲۹۱، سطر۹.
۹. همان، ص۳۲، سطر ۶.
۱۰. همان، ص۳۲۳، سطر ۱۲.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات