مراد از عقیقه چیست؟

عقیقه عملی است مستحب و آن عبارت است از قربانی کردن گوسفند یا گاو یا شتر برای فرزندی که به دنیا آمده است.(۱) عقیقه در اسلام آن قدر مورد تأکید قرار گرفته است که حتی اگر کسی در بزرگسالی نمی‌داند که برای او عقیقه انجام داده‌اند یا نه مستحب است خودش انجام دهد گرچه پیر باشد.(۲) و حتی اگر کسی به قیمت یک گوسفند، صدقه هم بدهد کافی نیست، زیرا خداوند متعال ریختن خون قربانی را دوست دارد.(۳) در عقیقه پسر و دختر فرقی نیست . یعنی مولود، چه پسر باشد و چه دختر، برای آنها گوسفند نر ذبح می‌کنند.(۴) مستحب است که عقیقه را در روز هفتم تولد فرزند، انجام دهند.(۵) در روایات آمده است که پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ برای امام حسن و امام حسین ـ علیهم السّلام ـ عقیقه کردند.(۶)

برای پدر و مادر و مخصوصاً مادر مکروه است که از گوشت عقیقه فرزند خود بخورند . اما غیر این دو، خوردن آن برای همه جایز است.(۷) مستحب است هنگام ذبح عقیقه،‌ اسم مولود و پدرش را ببرند و دعایی را که در کتاب مفاتیح الجنان ذکر شده است بخوانند.(۸) آلوده کردن سر فرزند به خون عقیقه جایز نیست و این از رسوم جاهلیت است.(۹)
بنابراین عقیقه مستحب موکد است. امّا پس از گذشت روز هفتم تولد، این استحباب، از تأکید خارج می‌شود. تأخیر انداختن عقیقه به بعد از روز هفتم تولد، مکروه است.(۱۰) هم چنین مستحب است که روز هفتم جمعی از مسلمین را دعوت کنند و از همان عقیقه غذایی بپزند و به آنها اطعام کنند.(۱۱)
آن چه به عنوان نتیجه قابل بیان است، این است که: عقیقه خون ریختن گوسفند و مانند آن است برای فرزند و این سنت پیغمبر (ص) و مستحب موکد است و قطعاً برای سلامتی فرزند مؤثر است.

پاورقی:

۱. عاملی، حر، وسائل الشیعه، قم، چاپ موسسه آل البیت ـ علیهم السّلام ـ لاحیاء التراث ، ج۲۱، ص۴۱۶، ح۲.
۲. همان، ص ۴۱۴، ح ۱.
۳. همان، ص ۴۱۵، ح ۱.
۴. همان، ص ۴۱۷، ح ۱ و ۲.
۵. همان، ص ۴۲۰، ح ۳.
۶. همان، ص ۴۰۸، ح ۵.
۷. همان، ص ۴۲۸، ح ۱.
۸. همان، ص ۴۲۶، ح ۱.
۹. همان، ص ۴۲۹، ح ۱ و ۲.
۱۰. همان، ص ۴۴۴، ح ۱.
۱۱. همان، ص ۴۲۳، ح ۱۲.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات