خوردن سرکه، چغندر و خرفه باعث افزایش عقل می شود؟

آیادر احادیث آمده است که خوردن سرکه، چغندر و خرفه باعث افزایش عقل می شود؟ خوراکی هایی دیگری که باعث افزایش عقل می شود چیست؟

پاسخ:

اسلام دین جامعی است که همه نیاز های طبیعی و روحی انسان ها را مورد توجه قرار داده است و در مکتب اسلام، مادیات مقدمه رسیدن به معنویات است . یکی از نعمت های معنوی عقل است. البته نقش غذا در سلامت جسم و روح از اهمیت فراوانی برخوردار است و این را می توان از حلال ها و حرام های خوراک در اسلام به روشنی استفاده کرد. در روایات اسلامی نیز ضمن اهمیت دادن به غذاهایی که بر روح و جسم اثر گذار است، برخی از خوردنی ها به خصوص میوه و سبزیجات را باعث تقویت و زیادی عقل و هوش دانسته از جمله این که خوردن «چغندر»(۱) و «سرکه»(۲) و «خرفه» (که در عربی به آن فرفخ گفته می شود)(۳) باعث زیادی عقل می شود.
اما توجه کردن به تغذیه، فرع و مقدمه است یعنی عالم طبیعت این است که برخی از خوراکی ها در تقویت هوش و عقل تأثیر دارد و انسان ها بایستی از رشد طبیعی برای تقویت قوای روحانی و معنوی استفاده کنند و با پیروی از دستورات الهی خود را در مسیر مستقیم قرار دهند و با نفس خویشتن به مبارزه برخواسته که هر چه پیش رود بر عقل و قوت روحانی افزوده خواهد شد. این است که در کنار روایات مربوط به تقویت قوای طبیعی، به روح و تقویت عقل اطاعت و بندگی نیز توجه قابل ملاحظه ای شده اگر برخی غذاها موجب تقویت یا تضعیف عقل می شود، نفس و روح انسان نیز گاهی بر اثر استفاده کردن و یا غفلت از غذاهای معنوی باعث کمال عقل و یا نقصان آن می شود.
لذااستکه قرآن کریم به عنوان شفا بخش بیماری های درونی معرفی شده است:
((از سوی پروردگارتان پند و اندرزی به سوی شما آمده تا شفای بیماری درونی شما باشد)).(۴)
ما به وسیله قرآن برای شما مردم با ایمان شفا و رحمت نازل کردیم ولی ستم کاران را جز خسارت نصیبی نیست.(۵)
در باور اهل بیت عصمت و طهارت ـ علیهم السلام ـ که نشأت گرفته از قرآن کریم است، کارهایی باعث نقصان عقل می شود و این ها عبارتند از:
۱. خشم. ۲. دروغ. ۳. حسادت. . تکبر، خود نمایی. ۵. عمل نکردن به وعده و عهد و پیمان. ۶. طمع زیاد.
۷. جدال و درگیری.(۶)
از سوی دیگر کارهایی نیزباعث تقویت عقل و شکوفا شدن آن می شود که فقط به چند نمونه اشاره می شود:
۱. همراهی با علما: امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ فرمودند: با علما بودن باعث زیادی عقل می گردد.(۷)
دوستی و محبت با مردم: رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمودند: ((پس از قبول دین و مسلمان شدن، دوستی با مردم سر آمد عقل است.))(۸)
۳. اذیت نکردن دیگران: امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ فرمودند:((آزار نرسانیدن به دیگران نشانه کمال عقل است )).(۹)
۴. پیروی از حق: امام حسین ـ علیه السلام ـ فرمودند:((عقل جز با پیروی کردن از حق کامل نمی شود)).(۱۰)
بنابر این نباید فقط به پیشرفت و تقویت مادی عقل و هوش فکر کرد هر چند خود این نیز اهمیت فراوانی دارد ولی این اهمیت برای رسیدن انسان به کمال عقل و معنویات و سعادتمند شدن است و این روایات نمونه ای بود از تقویت عقل و در پایان به دو نمونه دیگر از خوردنی ها که باعث زیادی هوش و عقل می گردد، اشاره می شود:
۱. امام کاظم ـ علیه السلام ـ فرموده اند: ((خوردن خرمای خشک باعث زیادی عقل می شود)).(۱۱)
۲. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرموده اند: ((بر شما باد خوردن کرفس چرا که اگر چیزی باعث زیادی عقل گردد همین کرفس است)).(۱۲)

پاورقی:

۱. کلینی، محمد. کافی، تهران،دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ هـ ش، ج۶، ص ۳۶۹، باب السلق (چغندر).
۲. همان، ص ۳۲۹، باب الخل (سرکه).
۳. همان، ص ۳۶۷، باب الفرفخ (خرفه).
۴. یونس: ۵۷.
۵. اسراء: ۸۲.
۶. عسکری، مرتضی، طب الرضا و طب الصادق، ترجمه: کاظمی خلخالی، تهران، فواد، یازدهم، ۱۳۸۴ هـ ش، ص ۲۸۸.
۷. کافی، ج۱، ص ۲۰، باب العقل.
۸. ابن بابویه قمی (پدر شیخ صدوق). الامامه و التبصره من الحیره، قم، مدرسه الامام المهدی، بی تا، ص ۱۷۹.
۹. ری شهری،محمد. میزان الحکمه، بی جا، دار الحدیث، اول، بی تا، ج۳، ص ۲۰۵۰.
۱۰. همان.
۱۱. کافی، ج۶، ص ۳۶۰، باب القرع، حدیث ۵.
۱۲. نوری، حسین. مستدرک الوسائل، بی جا، موسسه آل البیت، هشتم، ۱۴۰۸ هـ . ق، ج۱۶، ص ۴۰۲.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات