نظر روایات معصومین ومراجع عظام،در باره ختنه چیست؟

در مورد ختنه روایات متعددی از حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ نقل شده است که چند مورد را در ذیل می آوریم:

۱. در وجوب ختنهامام رضا ـ علیه السلام ـ فرموده اند: «ختنه برای مرد سنت واجب و برای زن کرامت (و بهتر است) است».(۱)
و حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرموده اند: «نخستین کسی که ختنه کرد حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ بود که در سن ۸۰ سالگی خویش را ختنه کرده اند».(۲)
۲. دعای هنگام ختنه کردن«خداوندا این سنت تو و سنت پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ است و ما نیز دستور تو و پیامبر و کتاب تو را پیروی می کنیم طبق خواست و اراده و انجام فرمانی که تو آن را قطعی نموده ای دستوری که آن را نافذ گردانده ای، خداوندا او را از گناهان پاک گردان و عمرش را طولانی و مرض ها را از بدنش و درد را از زخمش دور گردان بر توانگری او بیفزا فقر را از او دور کن، تو سرانجام را می دانی و ما از آن بی خبریم».(۳)
۳. سئوال زندیق در رابطه با ختنه کردن از امام صادق ـ علیه السلام ـزندیق از امام صادق ـ علیه السلام ـ پرسید، آیا آفرینش و تدبیر خداوند خدشه پذیر است؟ امام فرمود:(( نه. زندیق پرسید، درباره آفریدن پوست ختنه گاه چه می گویید آیا از سر حکمت بوده یا عبث و بیهوده است؟ امام فرمود این از روی حکمت حضرت رب العالمین است.
زندیق گفت پس چرا شما کار خدا را دستخوش تغییر قرار می دهید و کار خود را (ختنه کردن) را صحیح می دانید و فرد ختنه نکرده را مذمت می کنید. با اینکه این عضو او مخلوق خداست و فعل خود را که ختنه کردن است ممدوح و پسندیده می شمارید. آیا این کار به خاطر این است که شما معتقدید که کار خدا (نعوذ بالله) خطا بوده و از حکمت به دور است؟
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: این فعل خدا از روی حکمت است و صواب، و جز آن که خود آن را مقرّر و واجب فرموده همچنان که ناف نوزاد هنگام تولد به ناف مادر متصل است. آری همین گونه حکیم خلق نموده و بندگان را به قطع آن امر فرموده که عدم قطع برای مادر و نوزاد فساد انگیز است. و همین طور است ناخن های آدمی، امر بر کوتاه کردن آن نموده و خود قادر بود که همان ابتدا نوعی خلق کند که دراز نشود در تمامی این موارد هیچ عیبی در تقدیر خدا نیست)).(۴)
۴. ده چیز از سنت حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ استرسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمودند:(( ده چیز از سنت حضرت ابراهیم ـ علیه السلام ـ است که پنج تای از آن در سر قرار گرفته و پنج تای دیگر از آن در بدن و اندام انسان. آنهایی که در سر قرار گرفته اند: مضمضه کردن، استنشاق کردن، مسواک زدن، کوتاه کردن موی سر و جدا کردن موی سر (فرق) برای کسی که موهای سرش بلند است و اما آنهایی که در بدن قرار دارند، شستن شرمگاه، تراشیدن موی زیر بغل، تراشیدن موی زیر شکم، چیدن ناخن ها و ختنه کردن است)).(۵)
و در روایت دیگر ی امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: ((چهار چیز را از سنت پیامبران شمرده اند، عطر زدن، مسواک زدن، ازدواج کردن و ختنه کردن)).(۶)
اما فتاوای مراجع عظام در این مورد این گونه است که همه آن را واجب می دانند و تقریباً همه آن را از واجبات طواف در عمره و حج دانسته اند و بدون آن (ختنه کردن) طواف برای مرد صحیح نمی باشد.
الف) فتاوای امام خمینی(ره): چهارم از واجبات طواف که شرط طواف است، ختنه کردن است، در حق مردان و این شرط در زنها نیست. و احتیاط واجب آن است که درباره بچه های نابالغ مراعات شود.(۷)
ب) مقام معظم رهبری: سئوال: آیا ختنه کردن واجب است؟
جواب: ختنه پسران واجب است و شرط صحت طواف در حج و عمره می باشد و اگر تا بعد از بلوغ به تأخیر بیفتد بر خود آنان واجب است که ختنه کنند.(۸)
نظر سایر آیات عظام نیز در کتاب مناسک حج آنان در واجبات طواف موجود است.

پاورقی:

۱. شیخ صدوق، عیون اخبارالرضا ـ علیه السلام ـ ، ترجمه نجفی، شیخ محمد تقی، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ اول، بی تا، ج۲، ص۳۶۲.
۲. کمره ای، محمد باقر، آداب و سنن، ترجمه بحارالانوار، تهران، ناشر اسلامیه، چاپ اول، ۱۳۶۵ش، جلد ۱۶ ص۴۶.
۳. شیخ طبرسی، الآداب الدینیه للخزانه المعینیه، مترجم عابدی احمد، قم، نشر زائر، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ص۳۰۹.
۴. طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، ترجمه بهزاد جعفری، تهران، نشر اسلامیه، چاپ اول، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۲۲۴.
۵. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۸۳.
۶. شیخ حسن فرزند شیخ طوسی، مکارم الاخلاق، ترجمه میرباقری، قم، نشر شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۳۷۰ش، ص۹۴.
۷. موسوی خمینی، سید روح الله، مناسک حج، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ هشتم، ۱۳۸۵ش، ص۱۳۸.
۸. خامنه ای، سید علی، رساله اجوبه الاستفتائات، تهران، نشر بین المللی الهدی، چاپ پنجم، ۱۳۸۲ش، ص۲۸۹.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات