السلام علیک یا خیره الله و ابن خیرته چه معنا و مفهومی دارد؟
السلام علیک یا خیره الله و ابن خیرته چه معنا و مفهومی دارد؟
پاسخ:
در زیاراتی که برای امام حسین(ع) وارد شده، این فراز آمده است:
«السلام علیک یا خیره الله و ابن خیرته»
سلام بر تو ای برگزیده الهی و کسی که سراسر خیر است و از هر شری به دور است.
و «ابن خیرته» فرزند برگزیده الهی که امیرمؤمنان(ع) هم، برگزیده خدا و دور از هر شری است. (بلدالامین، کفعمی، ص ۲۶۹)
یکی از اهداف اصلی زیارات ائمه معصوم(ع) نشان دادن جایگاه و منزلت آنها و معرفی ایشان است.
ما در زیارات، متوجه مقام ائمه معصوم(ع) می‌شویم، ضمن آنکه از اصلی‌ترین کارهای ایشان هم اطلاع پیدا می‌کنیم.
برای نمونه
جمله «اَشهَدُ اَنَّکَ قَد اَقَمتَ الصَّلاهَ وَ آتَیتَ الزَّکاهَ وَ اَمَرتَ بِالمَعروفِ وَ نَهَیتَ عَنِ المُنکَر»
که در زیارت وارث و دیگر زیارات و ادعیه مأثور و غیرمأثور آمده است،
به فعلی از افعال حضرات معصوم(ع) اشاره دارد که مشترک بوده و از مهم‌ترین اقدامات ایشان است.
«خیر» به معنای خوبی، نیکی، لطف و بهترین در مقابل «شر» به معنای بد، بدترین و بدی کردن است.
این فراز به ما می‌گوید خداوند به ما لطف کرده و بهترین‌ها را ما معرفی کرده است؛
زیرا هر چه از سوی خداوند برای ما می‌آید، خوب و نیک و لطف است که این خیر بودن در ساحت اهل بیت (ع) دیده می‌شود.
خداوند بهترین دین را به وسیله پیامبر اکرم(ص) به ما ابلاغ فرمود
پیامبر(ص) می‌فرمایند:
«لاضَرَرَ وَ لاإِضْرَارَ فِی الإِسلام، فَالإِسلَامُ یَزِیدُ الْمُسْلِمَ خَیْراً وَ لایَزِیدُهُ شَرّاً»؛
در اسلام هیچ ضررى نیست و ضرر به دیگران نیز ممنوع است،
پس اسلام به مسلمان خیر مى‌‌رساند و شر نمىرساند. (من‌لا‌یحضر، ج ۴، ص ۳۳۴)
قرآن بهترین‌های امت را نیز به ما معرفی می‌کند و می‌فرماید:
«شما بهترین امّتى بودید که به سود انسان‌ها آفریده شده‌اید. امر به معروف و نهى از منکر مى‌کنید و به خدا ایمان دارید.» (آل‌عمران/ ۱۱۰)
منظور از «بهترین امت» در این آیه اهل بیت(ع) معرفی شده‌اند.
امام باقر(ع) می‌فرمایند:
«کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ»؛ ما [اهل بیت] هستیم. (البرهان، ج ۲، ص ۷۳۲)
همچنین آمده است، عبدالله‌بن‌سنان این آیه را برای امام صادق(ع) خواند و معنای «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّهٍ» را موسع گرفت.
امام(ع) با تندی به او فرمودند:
«بهترین امّت بودید که امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن و امام حسین(ع) را کشتید؟!
سپس فرمودند: «مگر ملاحظه نمی‌کنی که خداوند آنها را با این امتیازها می‌ستاید؛
تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِالله». (بحارالأنوار، ج ۲۴، ص ۱۵۴)
اولین فایده «خیر» دفع شر است
و وجود خیر سبب می‌شود اشرار و شرارت‌های جنی و انسی، مادی و معنوی از مردم دوری کنند تا مردم در دنیا و آخرت بهره کاملی از زندگی ببرند.
محمدبن‌عرفه می‌گوید: از امام رضا(ع) شنیدم که مىفرمودند:
«بایستی که به معروف امر و از منکر نهی کنید [اگر اینکار را نکردید] افراد بدکردار بر شما مسلط خواهند شد
[در این حال] خوب‌های‌تان دعا میکنند، اما مستجاب نمىشوند.» (اصول کافی، ج ۵، ص ۵۶)
پس منظور از «خیرهالله» کسی است که هم خیر است و هم با اقداماتش شر و شرارت را از سر انسان‌ها دور می‌کند.
کسی که بهترین انسان‌های امت باید رهروش باشند تا بتوانند به مردم و جامعه خیر برسانند.
امام حسین(ع) به محمد حنفیه فرمودند:
«من برای اینکه به مقام و مال دنیا فساد و ستم در جامعه اسلامی برسم قیام نکردم.
من فقط برای اینکه جامعه اسلامی را اصلاح کنم قیام کرده‌ام.
اراده دارم تا امر به معروف و نهی از منکر کنم و به روش جدّم و پدرم علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع) رفتار نمایم.»
حضرت سیدالشهدا(ع) در این بیان اولاً خود را «خیر» معرفی کرده و ارتکاب هر گونه شرارت را در قیام‌شان نفی میکنند
و ثانیاً شرارت‌ها و اشرار زمان را هم معرفی می‌فرمایند.
قال صادق(ع):
«مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَیرَ قَذَفَ فِی قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَینِ(ع) وَ حُبَّ زِیارَتِهِ…»؛
هر کس که خدا خیرخواه او باشد، محبت امام حسین(ع) و شوق زیارتش را در دل او می‌اندازد… . (وسائل‌الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۸۸)
وقتی نتیجه محبت امام حسین(ع) دفع شر و دوری از اشرار باشد
و این لطف خداوند به هر انسان که محبت امام(ع) را در دل دارد در نظر بگیرد
درک مقام امام(ع) و ضرورت محبتش بیشتر می‌شود؛
اما وظیفه محبان حضرت اباعبدالله(ع) این است که در راستای خلیفه‌اللهی
برای ایجاد و ازدیاد محبت حضرت سیدالشهدا(ع) تلاش کند و با خیری که خداوند برای ما در نظر گرفته،
هر گونه شر و فساد را از خود و اطرافیان خود دور کنند.
اینجاست که می‌توانیم عظمت امام حسین(ع) و عظمت محبت، زیارت، اشک و عزاداری برای ایشان را بفهمیم
و به فلسفه اینکه خداوند پاداش یک قطره اشک بر امام حسین(ع) را بخشش تمامی گناهان در نظر دارد، پی ببریم.
تاجایی که امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«اگر زائر من می‌دانست، آنچه را که خداوند برای او مهیا کرده است، شادی‌اش بیشتر از غمش می‌شد
و همانا زائر امام حسین(ع) از زیارت برمی‌گردد، در حالی‌که هیچ گناهی بر او باقی نمی‌ماند.» (وسائل‌الشیعه، ج ۱۴، ص ۴۲۳)
خیرته
