چه دعاو یا ذکری برای نزدیک شدن به خدا و محفوظ ماندن از بلایا وجود دارد؟

چند چه دعاو یا ذکری برای نزدیک شدن به خدا و محفوظ ماندن از بلایا و تمّسک جستن به ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ قابل توصیه می باشد؟

پاسخ:

دعا و مناجات با خدا خیلی مهم تر از آن است که ما فکر می کنیم زیرا قرآن کریم آن را عبادت شمرده و فرموده است: وَقَالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ(۱). «و خدای شما فرموده است مرا بخوانید که اجابت می کنم و آنهایی که نسبت به دعا کردن و خواندن من استکبار می ورزند به زودی خوار و ذلیلانه داخل جهنم می شوند)).
امام سجاد ـ علیه السلام ـ در دعای ۴۵ صحیفه سجادیه در مورد آیه فوق می فرمایند: ((خدایا خودت فرمودی دعایم کنید که اجابت می کنم پس دعا و خواندن خودت را عبادت شمردی و تارک آن را مستکبر به حساب آورده و به او وعده داخل شدن جهنم را دادی)).(۲)
بی شک دعا یکی از راههای تربیت و تعلیم اخلاقی و تزکیه روحی است که ائمه ـ علیهم السلام ـ برای تحکیم عقاید دینی مسلمان ها و حفظ آن از این طریق استفاده کرده اند.
به فرموده امام خمینی(ره) ادعیه مأثوره از ائمه هدی ـ علیهم السلام ـ همان مسائلی را که کتاب خدا دارد دارا هست ولی با یک زبان دیگر.(۳)
در اهمیت دعا و مناجات همین بس که قرآن کریم در مورد آن می فرماید: قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکمْ فَقَدْ کذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکونُ لِزَامًا(۴). «بگو (ای پیامبر) اگر دعای شما نبود پروردگار من به شما اعتنائی نمی کرد».
دعا و مناجات با خدا با هر لسانی باشد خوب است ولی مهم آن است که از قلب برخواسته و زبان ترجمان آن باشد و خوب تر از آن این که دعا از معصوم ـ علیهم السلام ـ باشد و با کلماتی که ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ با خداوند مناجات نموده با خدایش به مناجات بنشیند که به برخی از ادعیه مأثوره اشاره می شود:
۱. مناجات شعبانیه را همه ائمه ـ علیهم السلام ـ خوانده اند.(۵) شیخ عباس قمی نیز بعد از نقل مناجات شعبانیه در پایان دعا می فرماید: این مناجات مشتمل بر مضامین عالیه بوده و خواندنش در هر وقتی که حضور قلبی باشد مناسب است.(۶)
۲. دعای کمیل از ادعیه معروفه است که علامه مجلسی فرموده: ((بهترین دعاست و آن دعای خضر است که حضرت امیر مؤمنان به کمیل تعلیم نموده است و در کتب ادعیه در فایده آن گفته شده است که برای کفایت از شر دشمنان، فتح باب رزق، آمرزش گناهان نافع است)).(۷)
۳. تمام دعاهای صحیفه سجادیه این زبور آل محمد ـ علیهم السلام ـ به خصوص دعای هفتم صحیفه که حضرت آن را هنگام گرفتاری ها می خوانده است و نیز دعای ۱۲ که برای درخواست توبه و اعتراف به قصور و تقصیر و بازگشت به سوی طاعت خوانده می شود.
۴. دعای مجیر که از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ روایت شده و جبرئیل برای حضرت آورده است، خواندن این دعا برای آمرزش گناهان هر چند به عدد ریگ های بیابان باشد و نیز برای شفاء مریض، ادای دین و توانگری و رفع غم مفید است.(۸)
۵. مناجات خمس عشر از امام سجاد ـ علیه السلام ـ که مجموعا ۱۵ مناجات می باشد.(۹)
امّا برای توسل به معصومین ـ علیهم السلام ـ خواندن دعای توسل، دعای عهد، زیارت جامعه کبیره، دعای ندبه زیارت عاشورا و مداومت بر آن توصیه می شود که در کتب ادعیه مثل مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی فواید و برکات و آثار مترتب بر آن به طور مفصل بیان شده است.
دعاهایی از معصومین ـ علیهم السلام ـ روایت شده و برای أمان آن را می خوانده اند فراوان است البته برخی از این دعاها هم برای خواندن و هم برای این که انسان آن را همراه خود داشته باشد، سفارش شده است در اینجا فقط به خواندن یک دعا که از پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ روایت شده اکتفاء می شود و برای دستیابی می توان به کتب ادعیه، بخش حرزها مراجعه کرد و آن دعا این است:
«بسم الله الرحمن الرحیم لا اله الاّ الله علیه توکلت و هو رب العرش العظیم ما شاء الله کان و ما لم یشاء لم یکن أشهد أنّ الله علی کل شی قدیر و أن الله قد احاط بکلّ شی علما اللهم إنی اعوذبک من شرّ نفسی و من شرّ کل دابه أنت آخذ بناصیتها إنّ ربی علی صراط مستقیم».(۱۰)

پاورقی:

۱. غافر : ۶۰.
۲. امام سجاد(ع)، صحیفه کامله سجادیه، ترجمه فیض الاسلام، بی تا، بی نا، ص۳۰۰.
۳. امام خمینی، صحیفه نور، ج۲۰، ص۱۵۷، محمدی گیلانی، محمد، شرح مناجات شعبانیه، دارسایه، ۱۳۷۳ش، ص۱۲.
۴. فرقان : ۷۷.
۵. صحیفه نور، ج۱۷، ص۲۶۵.
۶. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ترجمه موسوی کلانتری، قم، انتشارات فاطمه زهرا(س)، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش، ص۲۵۹.
۷. همان، ص۱۰۱.
۸. همان، ص۱۳۲.
۹. همان، ص۱۹۶.
۱۰. مفاتیح الجنان، همان، ص۷۵۱.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات