دلائل پیروزی پیامبر در جنگ ها چه بود؟

عوامل گوناگونی موجب موفقیت و پیروزی پیامبر در جنگ‌ها بود که به برخی اشاره می‌شود:

۱ـ ایمان و استقامت و پایداری رسول خدا و یاران او:
هر گاه انسان به هدف خود مؤمن باشد و آن را حق بداند و برای رسیدن به آن هیچ گونه هراسی به خود راه ندهد و تزلزل و سستی در عقیده و ایمان به مسیر خود نداشته باشد، احتمال موفقیت بسیار بالا می‌رود. در قرآن به نقش مقاومت و ایستادگی مسلمانان در نبرد با دشمن اشاره کرده:
“اگر از شما بیست نفر صابر و مقاوم باشد، می‌توانند در برابر دویست تن به پیروزی برسند”. (۱)
۲ـ بی‌پایه بودن انگیزه دشمنان اسلام:
کفّار و مخالفان اسلام، برای امور دنیوی و زود گذر و حفظ مقام و موفقیت خود، به جنگ با مسلمانان می‌پرداختند. در این راه انگیزه و هدف قوی و حساب شده نداشتند. با مشاهده آثار شکست، فرار را بر قرار ترجیح می‌دادند. در جنگ‌ها با وجود داشتن امکانات بیشتر به جهت نداشتن هدف ارزشمند، زود دچار شکست می‌شدند.
۳ـ ایمان و اعتقاد راسخ سپاه اسلام به پیامبر:
سپاه اسلام، به رهبر و فرمانده خود، ایمان و اعتقاد راسخ داشتند. او را به عنوان پیامبر الهی می‌شناختند. فرمان او را فرمان خدا می‌دانستند. بر این اساس در جنگ‌ها مقاومت کرده و آن را به عنوان یک واجب الهی تلقی می‌کردند. چون به روز جزا و پاداش اعمالی که انجام می‌دهند، معتقد بودند، تا پای جان و شهادت، در نبردها، ایستادگی می‌کردند، چون بر این باور بودند، اگر بکشند یا کشته شوند، سرانجام آنان بهشت و سعادت ابدی است. “چه بسا گروه اندکی بر گروه زیادی، به اذن الهی به پیروزی برسند و خداوند با صابران است”. (۲)
۴ـ امدادهای الهی:
افزون بر رهبری قوی و حساب شده رسول خدا و پایداری سپاه اسلام، امدادهای الهی نیز در پیروزی پیامبر مؤثر بود. در جنگ بدر، خداوند برای نصرت مسلمانان، فرشتگانی فرستاد. قرآن می‌فرماید:
“برای حفظ و نصرت شما، پنج هزار فرشته را با پرچم نشان دار به مدد شما می‌فرستد”. (۳)
همچنین در جنگ احزاب و حنین فرشتگانی برای یاری مسلمین آمدند. (۴)
البته نزول فرشتگان برای دلگرمی و تقویت روحیه سپاه اسلام بود. برخی معتقدند آنان به طور مستقیم در جنگ نیز شرکت ‌کردند. (۵)
۵ـ رفتار پیامبر:
از اموری که در پیروزی حضرت، در جنگ‌ها نقش داشت، چگونگی برخورد و شیوه زندگی حضرت بود؛ روحیه عفو و گذشت و عطوفت و مهربانی حضرت و احترام نسبت به بزرگان و شخصیت‌های مهم مخالفان اسلام، در موفقیت سپاه اسلام تأثیرگذار بود؛ گذشت حضرت، در فتح مکه و جنگ حنین در همین راستا به حساب می‌آید.
برای آگاهی بیشتر به کتاب تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، از علی‌اکبر حسنی مراجعه نمایید.
پی‌نوشت‌ ها:
۱. انفال(۸) آیه ۶۵.
۲. بقره(۲) آیه ۲۴۹.
۳. آل عمران(۳) آیه ۱۲۵.
۴. احزاب(۳۳) آیه ۹؛ توبه(۹) آیه ۲۶.
۵. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۷، ص ۱۰۴ ـ ۱۰۵.
منبع: نرم افزار پیامبر مهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی