آیا وجود امامت بعد از پیامبر ناقض خاتمیت نیست؟
حقیقت خاتمیت از آن جا نشأت می گیرد که آنچه بنا بود از طریق وحی و شریعت به بشر منتقل شود، در مسیر ارسال انبیای گوناگون و تلاش های تبلیغی آنان به انجام رسیده، دیگر نیازی به برقراری ارتباط ویژه وحیانی بین آسمان و زمین وجود ندارد. در نتیجه دیگر دلیلی برای وجود این رابطه خاص و مخصوص نیست.
در واقع راز خاتمیت در وهله اول کامل شدن حقیقت دین به وسیله شریعت نبوی بوده، زیرا هر گاه امری به انتهای خود رسید و مُهر اتمام بر آن زده شد، خاتمه یافته است؛ بنابراین پیغمبر خاتم پیغمبری است که هر آنچه از معارف و مراتب دین که برگرفته از وحی هستند، می‌بایست گفته شود، بیان کرده است. به قول استاد مطهری:
” گفتنی دیگری باقی نمانده است، راهِ نرفته دیگری باقی نمانده است، سخن نگفته دیگری باقی نمانده است. وقتی که تمام مراحلی که در این قسمت هست، به پایان رسید، خواه ناخواه نبوت ختم می‌شود “.(۱)
چنین امری تعبیر دیگری از این معناست که شریعت او شریعت ختم کننده است، زیرا وقتی پیغمبر خاتم در بیان دین، همه گفتنی‌ها را گفته و جمیع مراتب شریعت را بیان کرده و آنچه را که مربوط به شئون مختلف بشری و مربوط به سعادت دنیوی و اخروی انسان است، ذکر نموده است، دیگر تجدید شریعت بیهوده خواهد بود،
چرا که شریعت جدید باید امر جدیدی را بیاورد که چنین امری به جهت کامل بودن شریعت نبوی منتفی است یا باید عین آنچه را که در شریعت ختمی آمده، بیاورد که این هم تحصیل حاصل و عبث است.
امامت در لغت پیشوایی، پیشروی و رهبری و ریاست همگانی است. امام نیز به معنای پیشوا، پیشرو، الگو، راهنما و کسی یا چیزی است که پیروی می‌شود.
معنای اصطلاحی: امامت در اصطلاح علم کلام عبارت است از: “جانشینی از پیامبر اسلام در زمامداری و رهبری فراگیر امت در امور دینی و دنیوی و حفظ و حراست از دین به گونهای که پیروی از امام بر همه امت واجب است”.
با توجه به این تعریف، مقوله امامت ضرورتی برای برقرار و پایدار و محفوظ نگاه داشتن شریعت خاتم تا انتهای حیات جامعه بشری است؛
در واقع یکی از مهم ترین وظایف امام صیانت و نگاه بانی از شریعت پیامبر خاتم است و جلوگیری از تحریف و تبدیل اساسی این معارف آسمانی اعم از کتاب خدا و سنت نبوی؛ در نتیجه هرچند نیازی به آمدن وحی نو و شریعتی جدید وجود ندارد، اما در عین حال وجود یک سیستم حفاظتی و مراقبت تمام عیار از این گوهر ناب و حقیقت ارزشمند در برابر عوامل تهدید کننده لازم و ضروری است.
پی نوشت:
۱. مطهری، مرتضی، خاتمیت، انتشارات صدرا، همان، ص۵۸.
منبع: نرم افزار پیامبر مهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
