چرا در روایات تأکید زیادی بر فرستادن صلوات بر پیامبر(ص) شده است؟

به طور مشخص نمی‏توان علت و فلسفه خاصی را برای این مطلب بیان کرد، ولی چند نکته قابل تأمل است:
۱. شاید نخستین فلسفه صلوات این باشد که پیامبر و مقام شامخ او فراموش نشود. لازمه آن این است که اسلام و برنامه‏ های اسلامی متروک نشود. به این ترتیب ادامه صلوات بر پیامبر رمز بقای اسلام و نام مبارک او است.
۲. صلوات فرستادن بر پیامبر همسویی با فرشتگان و نظام هستی است؛ یعنی همان گونه که فرشتگان درود می‏فرستند، انسان‏ها نیزباید درود بفرستند.
۳. فرستادن درود بر پیامبر آثار مهمی مترتب است که شاید علت درود فرستادن به خاطر فواید است که به انسان بر می‏گردد.
پیامبر فرمود: “هر کس بر من درود فرستد، خداوند بر وی درود می‏فرستد. ده گناه از او ریخته و ده درجه برای او بالا برده می‏شود”. (۱) همچنین: “هر کس صد بار بر محمد و آل محمد(ع) درود بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده سازد”. (۲)
در حدیثی دیگر فرمود: “هر که آخر سخنش “به هنگام مرگ” صلوات بر من و علی(ع) باشد داخل بهشت می‏گردد”. (۳) بر اساس همین فواید به فرستادن درود بر پیامبر و خاندان او تأکید شده است. امام باقر(ع) فرمود: “در میزان عمل چیزی سنگین‏تر از درود فرستادن بر محمد آل محمد نیست”. (۴)
۴. صلوات و درود سبب می‏شود که به مقام والای حضرت بیش تر آشنا شویم. از اخلاق و اعمال و صفاتش الگو بگیریم. از بعضی از تعبیرات استفاده می‏شود که صلوات، باعث پاکیزگی اخلاق و طهارت اعمال و ریزش گناهان می‏شود؛ چنان که در زیارت جامعه می‏خوانیم:
«وَ جَعَلَ صَلَاتَنَا عَلَیْکُمْ وَ مَا خَصَّنَا بِهِ مِنْ وِلَایَتِکُمْ طِیباً لِخُلْقِنَا وَ طَهَارَهً لِأَنْفُسِنَا وَ تَزْکِیَهً لَنَا وَ کَفَّارَهً لِذُنُوبِنَا؛ خداوند صلوات ما را بر شما(پیامبر و آل پیامبر) و ولایت شما را نسبت به ما، سبب پاکیزگی اخلاق، طهارت نفوس، رشد معنوی و کفّاره گناهان ما قرار داده است».
۵. صلوات و درود بر پیامبر و آل او، رحمت تازه الهی را بر روح پاک آن ها فرو می‏فرستد. از آن جا که منبع فیض‏اند، از سوی آن ها به امّت نیز سرازیر می‏شود. درود و رحمت بر آن ها، در واقع درود و رحمت بر خود ما است.
۶. فرستادن صلوات و درود بر آن بزرگواران، نوعی حق‏شناسی و قدردانی و تشکّر از زحماتی است که برای هدایت امّت کشیده‏ اند. حقّ‏شناسی و قدردانی اجر و پاداش الهی دارد.
۷. فرستادن صلوات، اظهار وفاداری و بیعت مجدّد به میثاق و عهدی است که خداوند روز «الست» از انسان ها گرفته است.

پی نوشت ها:
۱ . فرائد السمطین، ج ۱، ص ۲۴، با اقتباس از آثار الصادقین، ج ۱۱، ص ۲۰۹.
۲ . همان، ص ۲۸.
۳ . ابن بابویه، محمد بن علی‏، عیون اخبار الرضا، تهران: نشرجهان، ۱۳۸۷ش، ج ۲، ص ۶۴.
۴ . مکارم شیراز، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج ۲۷، ص ۲۶۷.
منبع: نرم افزار پیامبر مهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی