چرا ازدواج با زنان پیامبر(ص) بعد از ایشان حرام بود؟

امتیازات خاصی که در قرآن برای پیامبر و اطرافیانش وجود دارد مانند اینکه الف- پس از پیامبر زنانش بر بقیه حرام می شوند ب- یک پنجم غنایم و. . . . به پیامبر و خاندان او میرسند، این نوعی کاپیتولاسون اسلامی نیست؟

پاسخ:
پیامبر مأموریت آسمانی دارد و خدای آسمان برای این که پیامبر در مأموریت موفق باشد، برای او احکام و تکالیف و امتیازات خاص هم قرار داده است.
در کتاب های مفصل فقهی، بابی تحت عنوان “خصائص الرسول” یعنی احکام و تکالیف و حقوق ویژه پیامبر باز شده و در این باره بحث کرده اند.
یکی از اختصاص های پیامبر، حرام شدن ازدواج با زنانش توسط دیگران می باشد، بدین معنا که بعد از ایشان، نه آنان حق داشتند ازدواج کنند و نه مسلمانان حق داشتند آنان را به عقد همسری خود درآورند.
در جای خود توضیح داده شده که این حکم بعد از این بود که رسول خدا همسران را بین انتخاب زندگی با ایشان و تحمل محدودیت ها یا طلاق گرفتن و به دنبال خواست های خود رفتن مخیر کرد و آنان افتخار همسری با او با وجود همه محدودیت ها را پذیرفتند و از آن به بعد برای نقش به آب کردن نقشه منافقان که برای بعد از مرگ ایشان نقشه سوء استفاده از همسرانش را کشیده بودند، ازدواج با آنان بعد از مرگ پیامبر منع شد و همسران ایشان هم حاضر نبودند بعد از ایشان به عقد کسی درآیند و افتخار همسری با ایشان را با هیچ چیز دیگر عوض نمی کردند.
اما خمس، ایشان در پی امتیاز برای خود و خانواده اش نبود تا خمس و احکام دیگر از این قبیل را امتیازاتی برای ایشان گمان کنیم. بله ایشان رهبر و حاکم جامعه اسلامی بود. تمام وقتش صرف اداره امور دین و دنیای مردم می شد. باید زندگی شخصی اش اداره می شد. باید سرمایه ای در اختیارش باشد تا در مواقع لازم برای مصالح اسلام و مسلمانان هزینه کند.
فیء که خالص در اختیار ایشان بود. سهم خدا و رسول از خمس در اختیار او قرار گرفت تا در موادری که لازم است و مصلحت می بیند، هزینه کند.
علاوه بر آن خدا می خواست جامعه را به حرمت و جایگاه ویژه ایشان و اهل بیتش که هدایتگران جامعه بودند، توجه دهد. از این رو زکات را بر ایشان، اهل بیت، سادات و فقیران خویشاوند وی حرام کرد. برای اداره آنان، خمس را قرار داد تا بدین گونه مردم را به حرمت و جایگاه آنان توجه دهد.
بنا بر این خمس(که یک پنجم اضافه بر هزینه سالانه بوده و بر درآمد فوق هزینه افراد تعلق می گیرد) شش سهم می شود: یک سهم برای خدا، یک سهم رسول، یک سهم ذی القربی(که به بیان پیامبر، امامان معصومند). یک دوم آن هم به سادات فقیر و یتیم و در راه مانده تعلق می گیرد:
وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبی‏ وَ الْیَتامی‏ وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ(۳)
بدانید هر گونه غنیمتی به دست آورید، خمس آن برای خدا، و برای پیامبر، و برای ذی القربی و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه(از آن ها) است.
پس حکم خمس امتیازی برای رسول خدا و خویشاوندان ایشان نیست. همه فقیران و یتیمان و مسکینان باید توسط حکومت و با درآمد حکومت از راه صدقه یا خمس اداره شوند. تفاوت ردیف بودجه، برای توجه دادن مردم به هدایتگران به سوی خداست تا مردم با توجه به پیامبر، ذی القربی(امامان) و خویشاوندان مؤمن پیامبر از هدایت آنان بهره مند شوند.
پی نوشت ها:
۱. احزاب(۳۳) آیه ۵۳.
۲. کافی، کلینی، پنجم، تهران، اسلامیه، ۱۳۶۳ ش، ج۸، ص ۱۳۱؛ احزاب(۳۳) آیه ۲۹.
۳. انفال(۸) آیه ۴۱.
منبع: نرم افزار پیامبر مهربانی – مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی