راه های بدست آوردن بصیرت از منظر قرآن چیست ؟

"بَصَر" در لغت به معنای قوه بینائى، چشم و علم‏ است. جمع بصر، ابصار است و ابصار به معنى بصیرت‏ها و معرفت‏ها است.

بصیرت‏ به معنى بینائى دل است، و به عبارتی مرادف معرفت و درک است. به همین خاطر است که بصیرت را عقل و زیرکى نیز معنا کرده‏اند.

حجّت و دلیل را نیز یکى دیگر از معانى بصیرت شمرده‏اند، این ظاهرا بدان جهت است که حجّت و دلیل، سبب بصیرت و بینائى دل می شود.

«فَلَمَّا جاءَتْهُمْ آیاتُنا مُبْصِرَهً» (نمل، ۱۳)، مبصره را بینائى دهنده گفته اند. بنابر این، آیات و نشانه های الهی، بینایی و بصیرت دهنده اند.

از نظر قرآن، بصیرت، نیاز اساسی بشر است و خداوند برای این که انسان به این حالت دست یابد، همه شرایط و بسترهای لازم را فراهم آورده است. بطوری که همه موجودات و آفریده های جهان را به عنوان مایه بصیرت معرفی می کند؛ زیرا انسان با بررسی و دقت در آفریده های جهان ـ که نشانه ها و آیات الهی هستند ـ می تواند فراتر از ظاهر و کارکردهای عادی و معمولی آن ها، به حقایقی دست یابد که وی را به مسیر درست زندگی هدایت می کند.

رعایت تقوای الهی و فرمانبرداری از دستورات خداوند، موجب رساندن انسان به این درجه از فهم و معرفت و آگاهی می شود که توانایی درک درست حقایق و تحلیل واقعیت ها را پیدا نموده و می تواند حق و باطل را از یکدیگر شناسایی و تشخیص بدهد.

«یَأَیها الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ یجعَل لَّکُمْ فُرْقَانًا» اى کسانى که ایمان آورده‏اید! اگر از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، براى شما وسیله‏اى جهت جدا ساختن حق از باطل قرار مى‏دهد (روشن‏بینى خاصّى که در پرتو آن، حق را از باطل خواهید شناخت). (فرقان، ۲۹)

با بصیرت است که آدمی موقعیت خود را می سنجد و نسبت به آن واکنش مناسب نشان می دهد.

از این رو خداوند در آیه ۲۰۱ سوره اعراف از تقوا و پرهیزگاری به عنوان یکی از عوامل روشنایی ضمیر و روشندلی بشر یاد می کند و می فرماید:

«إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ إِذَا مَسهمْ طَئفٌ مِّنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُون‏»؛ پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه‏هاى شیطان شوند، به یاد (خدا و پاداش و کیفر او) مى‏افتند و (در پرتو یاد او، راه حق را مى‏بینند و) ناگهان بینا مى‏گردند.

منبع : پرسمان قرآن