دعا برای قبولی در امتحان و غلبه بر اضطراب
آیا دعا جهت قبولی در امتحان و نیز غلبه بر اضطراب (قبل و حین امتحان) وجود دارد؟
در مورد قسمت اول سؤال باید دانست که صورت صحیح دعا برای قبولی در امتحان این است که انسان از خداوند بخواهد محفوظات
و معلوماتش را در وقت امتحان، بیاد آورد و فراموشی به او دست ندهد
و البته نباید انتظار داشت که بدون تلاش و مطالعات قبلی، به موفقیت و قبولی دست پیدا کرد و دعا باید با تلاش همراه شود.
دعای قبولی در امتحان
بهرحال دعائی که مضمون آن متناسب با مورد سؤال شما می باشد، دعای دفع فراموشی و نسیان می باشد که
از امام صادق «ع» نقل شده است که دست خود را بر پیشانی بگذار و چنین دعا کن
«صَلَّی اللّهُ عَلی مُحَمَّد وَ الِهِ الّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ یا مُذَکِّرَ الْخَیْرِ وَ فاعِلَهُ وَ الامِرَ بِهِ ذَکِّرْنی ما اَنْسانیه»(۱)
و همچنین دعای زیادتی حافظه(۲) و دعای مطالعه(۳) را نیز می توان ملاحظه نمود.
اما در مورد بخش دوم سؤال شما باید به این مطلب اشاره کرد که منشاء ترس و اضطراب مختلفی باشد:
گاهی سبب ترس انسان عدم تلاش و کوشش کافی در فراگیری دروس است که این ترس درمان ندارد
زیرا که «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد» و طلب کردن آنچه منافی عادات و سنن طبیعی است مثل رزق بدون سعی یا علم بدون آموختن بی نتیجه است(۴)
و گر چه ذات باری تعالی اجابت دعای مؤمنین را متعهد شده است.(۵)
اما این مطلب بدان معنا نیست که انسان بدون تلاش و کوشش و تنها با دعا کردن بتواند خواسته خود را بدست آورد،
بلکه منظور آن است که چون تمام امور بدست خداوند متعال است
انسان باید علاوه بر انجام وظایف عادی و طبیعی خود برای موفقیت در هر امری دست به دعا بردارد
و فقط او را فاعل مستقل و تنها علت و مؤثر در وجود بداند، زیرا همه علل و اسباب نیز اگر جمع شوند بدون خواست خدای متعال منشاء اثر نخواهند بود
چرا که، «لا موثر فی الوجود الا اللّه».(۶)
اما گاهی منشاء ترس، عدم اعتماد به نفس می باشد که البته دعا و نیایش به درگاه خداوند قادر متعال
و توسل به ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ مطمئن ترین و قابل اعتمادترین راهی است که می تواند موجب اعتماد به نفس و امید به موفقیّت باشد
که شاید یکی از دعاهای متناسب در این مورد «دعای رفع هول و غم» باشد و آن این است که
چنین به درگاه خداوند متعال دعا کنید:
«اَعْدَدْتُ لِکُلَّ عَظیْمَه لا اِلهَ اِلاّ اللّه وَ لِکُلَّ هَمٍّ و غَمٍّ لا حَوْلَ وَ لا قُوَهَ اِلا بِاللّهِ
مُحمدُ النُورِ الاولُ وَ عَلی النُورِ الثانی وَ الائمَهُ الابْرارُ عُدَّهُ لِلِقآء اللّهِ
وَ حِجابُ مِنْ اَعْدآء اللّهِ ذَلَّ کُلُّ شَیء لِعَظَمَهِ اللّهِ وَ اَسْئَلَ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ الْکِفایَهَ»(۷)
___________________
پاورقی:
۱. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، باقیات صالحات (حاشیه کتاب)، باب ششم، ترجمه: خدای درود فرستد بر محمد و آلش،
خدایا من جداً از تو می خواهم ای بپا اندازنده خیر و انجام دهنده آن و امر کننده به آن، بیادم بیانداز از آنچه را که شیطان از یادم برده)
۲. همان. قبولی
۳. همان.
۴. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۱، ص۲۸۶، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.
۵. طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۲، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره و ج۱۷، ذیل آیه ۶۰ سوره غافر (مومن).
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۶۶، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.
۷. قمی، عباس، مفاتیح الجنان، کتاب باقیات صالحات، (حاشیه مفاتیح)، باب ششم.
(ترجمه: آماده کرده ام برای هر حادثه بزرگی این را که: نیست معبودی جز خدا
و برای هر همّ و غمّی اینرا که نیست جنبشی و نیروئی جز با خدا،
محمّد است نخستین نور و علی است نور دوم و آن امامان بسی نیک توشه اند برای دیدار خدا و پرده حائلند از دشمنان خدا،
رام و فروتن گشته همه چیز در برابر عظمت خدا و می خواهم از خدا« که عزیز است و برجسته) کفایت.
منبع: نرم افزار پاسخ – مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
