چه آیاتی در قرآن وجود دارد که بیانگر حرکت روزمره ی کره ی زمین است؟
در قرآن کریم آیه ای که به خصوص برای بیان حرکت روزمره زمین نازل شده باشد نداریم. البته برای کتابی که اصل هدف از نزولش راهنمایی و هدایت انسان به سعادت و کمال است، هیچ لزومی به این بیان و تصریح نیست.
اما در قرآن کریم و به متناسب با شأن نزول آیات، اشاراتی به برخی مسائل علمی، تاریخی، سیاسی، و … شده که حتما نکته ای در آن نهفته که برای هدایت انسان لازم بوده و خداوند متعال آن را در آن قالب به بندگان متذکر شده است.
لذا اگر مسأله ای علمی یا تاریخی یا … بیان می شود نباید انتظار داشت که با همه کم و کیف و جزئیات آن بیان شود؛ چرا که هدف قرآن چیز دیگری است. کما این که بیان آن در کتاب الهی هیچ ایرادی ندارد و می تواند از جمله اعجازهای متعدد کتاب الهی محسوب شود.
«وَ تَرَى الجبَالَ تحسَبها جَامِدَهً وَ هِىَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ»(نمل، ۸۸(
کوهها را مىبینى، و آنها را ساکن و جامد مىپندارى، در حالى که مانند ابر در حرکتند!
بسیارى از مفسران معتقدند که آیه فوق اشاره به حوادث آستانه رستاخیز است. قرار گرفتن این آیه در میان آیات رستاخیز، دلیل و گواه این تفسیر است.
البته برخی نظری غیر از این دارند و این آیه را از جمله آیاتی می دانند که بیان کننده معجزات علمی قرآن است.
اشاره به حرکت کره زمین:
برخی بر این نظرند که آیه فوق از قبیل آیات توحید و نشانههاى عظمت خداوند در همین دنیا است و به"حرکت کره زمین"که براى ما محسوس نیست اشاره مىکند. ایشان برای نظر خویش قرائنی ذکر می کنند:
۱- آیه فوق مىگوید: "گمان مىکنى کوهها جامد و ساکنند، در حالى که همچون ابر در حرکتند"، معلوم است این تعبیر با حوادث آغاز رستاخیز سازگار نیست، چرا که آن حوادث به قدرى آشکار است که به تعبیر قرآن "از مشاهده آنها مادران کودکان شیرخوار خود را فراموش مىکنند و زنان باردار سقط چنین مىنمایند، و مردم از شدت وحشت همچون مستانند در حالى که مست نیستند"! (سوره حج آیه ۲(
۲- تشبیه به حرکت ابرها متناسب حرکات یک نواخت و نرم و بدون سر و صدا است، نه انفجارهاى عظیمى که صداى رعد آسایش، گوشها را کر مىکند.
۳- تعبیر بالا نشان مىدهد، در عین اینکه ظاهرا کوهها ساکنند در واقع در همان حال به سرعت حرکت مىکنند (یعنى دو حالت از یک شىء را در آن واحد بیان مىکند(
۴- تعبیر به" اتقان" که به معنى منظم ساختن و محکم نمودن است نیز تناسب با زمان برقرارى نظام جهان دارد، نه زمانى که این نظام فرو مىریزد و متلاشى و ویران مىگردد.
۵- جمله" إِنَّهُ خَبِیرٌ بِما تَفْعَلُونَ" مخصوصا با توجه به اینکه" تفعلون" فعل مضارع است نشان مىدهد که مربوط به این دنیا است چرا که مىگوید: "او از اعمالى که شما در حال و آینده انجام مىدهید با خبر است" و اگر مربوط به پایان این جهان بود مىبایست گفته شود" ما فعلتم" (کارى که انجام دادید) (دقت کنید)
از مجموع این قرائن دقیقا چنین استفاده مىشود که این آیه یکى دیگر از عجائب آفرینش را بیان مىکند.
نتیجهاى که از این تفسیر مىگیریم این است که این کوهها که ما آنها را ساکن مىپنداریم با سرعت زیاد در حرکتند،مسلما حرکت کوهها بدون حرکت زمین هاى دیگر که به آنها متصل است معنى ندارد، و به این ترتیب معنى آیه چنین مىشود که زمین با سرعت حرکت مىکند همچون حرکت ابرها! طبق محاسبات دانشمندان امروز سرعت سیر حرکت زمین به دور خود نزدیک به ۳۰ کیلومتر در هر دقیقه است و سرعت سیر آن در حرکت انتقالى به دور آفتاب از این هم بیشتر است.
به هر حال آیه فوق از معجزات علمى قرآن است. (تفسیر نمونه، ج15، ص ۵۶۷(
اشاره به قیامت و پاره ای از وقایع آن روز:
این آیه شریفه از آن جهت که در سیاق آیات قیامت قرار گرفته، آنچه مىگوید در باره همان قیامت است و پارهاى از وقایع آن روز را توصیف مىکند، که عبارت است از به راه افتادن کوهها. البته در مورد این آیه دو قول دیگر هست.
یکى این که آن را حمل کردهاند بر حرکت جوهرى، دوم این که آن را حمل کردهاند بر حرکت انتقالى زمین. (ترجمه المیزان، ج15، ص ۵۷۴(
«یُکَوِّرُ الَّیْلَ عَلىَ النهّارِ وَ یُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلىَ الَّیْلِ» (زمر، ۵(
نکته لطیفى که در این تعبیر قرآنى، نهفته این است که زمین کروى است و به دور خود گردش مىکند، و بر اثر این گردش، نوار سیاه شب، و نوار سفید روز، دائما گرد آن مىگردند، گویى از یک سو نوار سفید بر سیاه و از سوى دیگر نوار سیاه بر سفید پیچیده مىشود. (تفسیر نمونه، ۱۹، ص ۳۷۶(
کاربر: اینجانب هم با آن معدود کسانی که این آیه را از جمله آیاتی می دانند که بیان کننده معجزات علمی قرآن است مخالفم.
آیه ی پس و پیش آن کاملا بیان می دارد که مربوط به اتفاقات رستاخیز است. درجای دیگر قرآن ( تفسیر قرآن به قرآن ) هم بر این نکته که می گویم آشکارا تاکید دارد، مانند:
وَإِذَا الْجِبَالُ سُیرَتْ(التکویر/۳) و در آن هنگام که کوهها به حرکت درآیند،
وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ(المرسلات/۱۰) و در آن زمان که کوهها از جا کنده شوند،
وَسُیرَتِ الْجِبَالُ فَکَانَتْ سَرَابًا(النبأ/۲۰) و کوهها به حرکت درمی‌آید و بصورت سرابی میشود!
بنا بر این کسانی که از پیش خود این آیه را معجزه علمی قرآن دانسته و می گو یند دلیل بر حرکت روزمره ی زمین است حرف بی اساسی زده اند.
کاربر:در قرآن، گسترش زمین به عنوان عامل ایجاد کوهها مطرح گردیده است. البته بیان حرکت کوهها در سوره: (نمل آیه ۸۸( به معنی حرکت زمین نیز می باشد که در زمان پیامبر(ص) که زمین را ثابت و مرکز جهان می دانستند از جنبه های دیگر اعجاز قرآن می باشد.
نکته بسیار جالب این آیه آن است که خداوند نمی فرمایند: کوهها را می بینید که در حال حرکت هستند، که در آن صورت می توانست مربوط به روز قیامت باشد، بلکه می فرماید: کوه ها را می بینی و آنها را ساکن تصور می کنید (همانطور که ما اکنون کوه ها را ساکن تصور می کنیم) در حالی که در حال حرکت هستند.
بدیهی است که روز قیامت روزی متفاوت با روزهای عادی است و طبیعتا اکنون که کوهها ساکن بنظر میرسند در آن روز دیگر نباید ساکن بنظر آیند (ساکن بنظر رسیدن کوهها در روز قیامت ودر عین حال حرکت آنها معنی نمی دهد(
… این آیه، از آنچنان اهمیتی برخوردار است که می تواندبه تنهایی اثبات کننده وجود آفریدگار و نبوت محمد(ص) و کلام آفریدگار بودن قرآن باشد.
کاربر:ولی در مورد حرکت زمین از این ایه بهتر می شود استفاده کرد:
«خَلقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهَارِ وَ یُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّیْلِ
وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ» ﴿ سوره زمر ایه ۵ ﴾
نکـتـه آیه : سیارات، زمین، خورشید و ماه تا زمان تعیین شده ای در حرکت خواهند بود: عـلـم نـجـوم عـصـر پیامبر می گفـت: زمین ثابت و مرکز جهـان است. ایـن تـئوری تا سال ۱۵۴۳بقوت خود باقی بود.
… از آنجا که مسلمانان معمولاً چیزهای خارجی را دوست دارند و می پسندند، دنبال اندیشه های علمی آن دوران رفته بوده اند و مانند بقیه نوشته اند که زمین به دور خورشید می گردد،در حالی که آیه خیلی صریح و واضح پس از اینکه از سیارات و زمین و ماه و خورشید صحبت می کند می گوید: همه آنها (یعنی هر یک از سیارات و زمین و خورشید و ماه) تا زمان تعیین شده ای در جریان هستند (یعنی حرکت می کنند(
کاربر: وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَهً وَهِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِی أَتْقَنَ کُلَّ شَیْءٍ إِنَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ»
بدیهی است که کوه به تنهایی و خودی خود حرکتی ندارد. بلکه حرکت آن عرضی و منتسب به حرکت زمین است نه استقلالی.
«هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولاً فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَیْهِ النُّشُورُ»(ملک، ۱۵(
در این آیه کریمه زمین به ذلول یا شتر راهوار و رام (که بر اثر حرکت سوار خود را نمی‌رنجاند) تشبیه شده است. زمین با سرعت سی کیلومتر در ثانیه یا ۱۰۷۰۰۰ کیلومتر در ساعت گرد خورشید می‌گردد در حالی که شما این حرکت را حس نمی‌کنید.
کاربر:پرسش دیگر اینکه اگر ایه ی بالا دلیل بر حرکت زمین است چرا بجای پیچاندن مطلب صاف و پوست کنده بجای کوهها زمین را نگذاشته است ؟؟
پاسخگو: این که قرآن "کوهها" را مرکز بحث قرار داده، شاید به این جهت است که کوهها از نظر سنگینى و وزن و پا بر جایى ضرب المثلند، و براى تشریح قدرت خداوند نمونه بهترى محسوب مىشوند.
جایى که کوهها با این عظمت و سنگینى به فرمان خدا (همراه زمین) حرکت کنند، قدرت او بر هر چیز به ثبوت مىرسد.
کاربر:ـ کوهـهـا مانند ابـرهـا در حرکت مى باشند: "وترى الجبال تحسبها جامده وهى تمر مر السحاب" (سورهالنمل، ۸۸)
ـ میخ واری کوهها در زمین: "والجبال أوتاداً" (سوره النبأ، ۷)
ـ درآمدن برخی از کوهها از زیر زمین: "الم تر أنّ الله أنزل من السماء ماءً فأخرجنا به ثمرات مختلفاً ألوانها، ومن الجبال جدد بیضُ وحمرُ مختلف ألوانها وغرابیب سود" (سوره فاطر، ۲۷)
نکته آیه: کوههای سفید راه راهی و کوههای سرخ بارنگهای گوناگون (یعنی سرخ بدرجات مختلف) و کوههای سیاه سیاه (یعنی سیاه یکنواخت) اززمین در می آیند.
ـ درست شدن کـوه از سـطـح زمـیـن: "وجعل فیها رواسی من فوقها" (سورهفصلت، ۱۰)
منبع : پرسمان قرآن
