علل وجوب غسل جنابت چیست؟
احکام شرعی تعبدی است و بهترین علت آن، فرمایش شارع مقدس است
البته ممکن است برای برخی احکام فلسفه هایی از معصومین(ع) وارد شده باشد
و یا به ذهن افراد برسد، ولی فلسفه را نمیتوان به عنوان علت مطرح کرد.
دلیل علمی وجوب غسل جنابت
چرا اسلام دستور می‌دهد که به هنگام جنب شدن تمام بدن را بشوییم در حالی که فقط عضو معینی آلوده می‌شود
و آیا میان بول کردن و خارج شدن منی تفاوتی هست که در یکی فقط محل را باید شست و در دیگری تمام بدن را؟
پاسخ این است که
خارج شدن منی از انسان یک عمل موضعی نیست (مانند بول و سایر زواید) به دلیل اینکه اثر آن در تمام بدن آشکار می‌‌گردد
و تمام سلول‌های بدن به دنبال خروج آن در یک حالت سستی مخصوص فرو می‌روند و این خود نشانه تأثیر آن روی تمام اجزاء بدن است.
طبق تحقیقات دانشمندان در بدن انسان دو سلسله اعصاب نباتی وجود دارد که تمام فعالیت‌های بدن را کنترل میکند (اعصاب سمپاتیک)
و (اعصاب پاراسمپاتیک) این دو رشته اعصاب در سراسر بدن انسان و در اطراف تمام دستگاه‌ها و جهازات داخلی و خارجی گستردند.
وظیفه اعصاب سمپاتیک (تند کردن) و به فعالیت واداشتن دستگاه‌های مختلف بدن است و وظیفه اعصاب (پاراسمپاتیک) (کند کردن) فعالیت آنهاست
و از تعادل فعالیت این دو دسته اعصاب نباتی دستگاه‌های بدن به طور متعادل کار میکند.
گاهی جریان‌هایی در بدن رخ می‌دهد که این تعادل را به هم می‌زند، از جمله این جریانها مسأله (ارگاسم = اوج لذّت جنسی) است
که معمولاً مقارن خروج منی صورت میگیرد.
در این موقع سلسله اعصاب پاراسمپاتیک بر اعصاب سمپاتیک پیشی میگیرد و تعادل به شکل منفی به هم می‌خورد.
این موضوع نیز ثابت شده است که از جمله اموری که می‌تواند اعصاب سمپاتیک را بکار وادارد و تعادل از دست رفته را تأمین کند تماس آب با بدن است
از آن جا که تأثیر (ارگاسم) روی تمام اعضای بدن به طور محسوس قابل مشاهده است
و تعادل این دو دسته اعصاب در سراسر بدن به هم می‌خورد دستور دادند که
پس از آمیزش جنسی یا خروج منی تمام بدن با آب شسته شود و در پرتو اثر حیات بخش آن تعادل کامل در میان آن دو دسته اعصاب در سراسر بدن برقرار گردد.
در خبری از امام علی بن موسی الرضا ـ علیه السّلام ـ نقل است که فرمودند:
ان الجنابه خارجه من کل جسده فلذلک وجب علیه تطهیر جسده کله» «جنابت از تمام بدن بیرون می‌آید و لذا باید تمام بدن را شست»
(وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۴۶۶) گویا اشاره به همین موضوع است.)
علت وجوب غسل جنابت
البته فایده غسل منحصر به این نیست بلکه غسل کردن علاوه بر این یک نوع عبادت و پرستش نیز می‌باشد که اثرات اخلاقی آن قابل انکار نیست
و به همین دلیل اگر بدن را بدون نیّت و قصد قربت بشوییم غسل صحیح نیست.
در حقیقت به هنگام خروج منی یا آمیزش جنسی هم روح متأثر می‌شود و هم جسم.
روح به سوی شهوات مادی میرود و جسم به سوی سستی و رکود.
غسل جنابت که هم شستشوی جسم است و هم به علت اینکه به قصد قربت انجام می‌یابد شستشوی جان است،
اثر دوگانه‌ای روی جسم و روح می‌‌گذارد تا روح را به سوی خدا و معنویت سوق دهد و جسم را به سوی پاکی و نشاط و فعالیت.
از همه اینها گذشته وجوب غسل جنابت یک الزام اسلامی برای پاک نگه داشتن بدن و رعایت بهداشت در طول زندگی است
چرا؟
زیرا بسیارند کسانی که از نظافت خود غافل می‌شوند ولی این حکم اسلامی آنها را وادار میکند که در فواصل مختلفی خود را شستشو دهند
و بدن را پاک نگاهدارند این موضوع اختصاصی به مردم اعصار گذشته ندارد
در عصر و زمان ما نیز بسیارند کسانی که به علل مختلفی از نظافت و بهداشت بدن غافلند.
(البته این حکم به صورت یک قانون کلی و عمومی است حتی کسی را که تازه بدن خود را شسته، شامل می‌شود).
مجموعه جهات سه گانه فوق روشن می‌سازد که چرا باید به هنگام خروج منی (در خواب یا بیداری)
و همچنین آمیزش جنسی (اگر چه منی خارج نشود) غسل کرد و تمام بدن را شست.
