آیه سخره کدام آیه از سوره های قرآن است و چرا سخره نام گذاری شد؟
آیه سخره به آیات ۵۴ تا ۵۶ سوره اعراف اشاره دارد که همه چیز را مُسخّر خدا میداند. در روایات برای خواندن این آیه خواصی همچون آرامش قلبی، دفع وسوسه و حفظ از ساحران و شیاطین ذکر شده است. خواندن آیه سخره بعد از نماز صبح، هنگام رسیدن حاجی به عرفات و هنگام ورود به مسجد، مستحب است.
و برخی از علما نیز بر آن تأکید نمودهاند[۱]؛ اما مجلسی فقط آیه ۵۴ را آیه سخره دانسته و اینکه تا آیه ۵۶ نیز جزء آن باشد را به عنوان یک احتمال، مستند به قول شیخ بهائی بیان نموده است.[۲]
چون آیه سُخرَه دلالت مینماید بر اینکه همه اشیاء مسخر خداوند هستند، به این نام معروف شده است[۳]
آیه سخره و حفاظت در برابر شیاطین
مطابق با روایتی از امام صادق(ع) در کتاب کافی، هنگامی که طلحه و زبیر تدارک جنگ جمل را دیده بودند مردی به نام خِداش را برای رساندن پیغامی نزد امیرالمؤمنین(ع) فرستادند و به او گفتند: ما تو را به سوی مردی میفرستیم که او و خاندانش را از دیرزمان به جادو و غیبگوئی میشناسیم؛ چون به نزد او رفتی برای در امان ماندن از سحر او آیه سخره را بخوان. وقتی خِداش به نزد امام علی(ع) آمد امام او را به آنچه طلحه و زبیر به او سفارش کرده بودند خبر داد و از او خواست که هفتاد بار آیه را بخواند. آنگاه از او پرسید: «احساس میکنی که دلت مطمئن شد؟» خِداش پاسخ داد: «قسم به خدائی که جانم به دست اوست، آری.» او در پی این واقعه به سپاه امام علی(ع) پیوست.[۴] ملاصالح مازندرانی با استناد به روایت مذکور، ۷۰ بار خواندن آیه سخره را موجب صفای قلب، آرامش، از بین رفتن شک و وسوسهها دانسته است.[۵]
در منابع روایات دیگری نیز آمده است که بر اساس آنها آیه سخره موجب حفظ از شر شیاطین[۶] و ساحران میگردد.
متن و ترجمه آیه سخره
إِنَّ رَبَّکُمُ الله الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّهِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَکَ الله رَبُّ الْعَالَمِینَ ﴿۵۴﴾ ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَهً إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ ﴿۵۵﴾ وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ﴿۵۶﴾
به یقین پروردگار شما خداست که آسمانها و زمین را در شش روز آفرید، سپس بر تخت [فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش] چیره و مسلط شد، شب را در حالی که همواره با شتاب روز را میجوید بر روز میپوشاند، و خورشید و ماه و ستارگان را که مُسخّر فرمان اویند [پدید آورد] آگاه باشید که آفریدن و فرمان [نافذ نسبت به همه موجودات] مخصوص اوست همیشه سودمند و بابرکت است، پروردگار عالمیان.(۵۴) پروردگارتان را از روی فروتنی و زاری و مخفیانه بخوانید [و از آداب و شرایط دعا تجاوز نکنید] یقیناً خدا متجاوزان را دوست ندارد.(۵۵) و در زمین پس از اصلاح آن [به وسیله رسالت پیامبران] فساد مکنید، و خدا را از روی بیم و امید بخوانید، که یقیناً رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است.(۵۶)
۱.برای نمونه رجوع کنید: مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۱؛ شیخ بهائی، مفتاح الفلاح، ۱۴۱۳ق، ص۷۴؛ حسنزاده آملی، هزار و یک نکته، ص۸۰۱.
۲.مجلسی، مرآه العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۳۱۷.
۳.مجلسی، مرآه العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۲، ص۳۱۷.
۴.کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۴۳.
۵.ملا صالح مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۲۵۷.
۶.کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۳۹.