اختلال روانی پنیک یا وحشتزدگی چیست؟
اختلال روانی پنیک یا وحشتزدگی چیست؟
دارم بالا می‌آورم؛ دارم می‌میرم؛ دارم سکته می‌کنم؛ الان قلبم از کار می‌افتد؛ دارم کور می‌شوم؛ احتمالا من تومور مغزی دارم؛
دارم دیوانه می‌شوم؛ نکند به کسی صدمه بزنم؛ از ترس نمی‌توانم حرکت کنم؛ الان مردم حتما فکر می‌کنند که من روانی هستم؛
الان ممکنه که جیغ بزنم؛ دارم احمقانه رفتار می‌کنم و…
این نوع ترس‌ها را ممکن است هر فردی در طول دوران زندگی تجربه کند
اما چنانچه این حالت در مدت زمانی طولانی‌تر وجود داشته باشد، لازم است تا فرد برای تشخیص مراجعه کند.
باید اشاره داشت که درمان این نوع اختلال ترکیبی است که شامل دارودرمانی و درمان‌های روانشناختی است.
طی درمان‌های غیردارویی به فرد اطمینان داده میشود که این بیماری فقط نوعی حمله عصبی است و مشکل لاعلاج در اعضای بدن او وجود ندارد.
باید درنظر داشته باشیم که پانیک منشأ جسمانی ندارد، بلکه منشأ آن ذهنی و روانی بوده و موجب مرگ نخواهد شد.
در فرآیند درمان، از شناخت درمانی و درمان‌های گروهی استفاده میشود
چه تفاوتی بین پنیک واقعی و حملات پنیک وجود دارد؟!
علائم پنیک بعضا آن‌قدر حاد و نگران‌کننده هستند که فرد را به اتاق اورژانس می‌رسانند.
در این شرایط، طوری به نظر می‌رسد که فرد دچار حمله قلبی شده است
هر کسی پنیک یا اختلال وحشتزدگی را تجربه کرده است!
احتمالا وقتی اتوموبیل‌تان روی یخ سر می‌خورد و از کنترل خارج میشود، یا وقتی خودتان را برای یک سخنرانی بزرگ آماده می‌کنید
یا هنگامی که همسرتان می‌گوید «باید با هم صحبت کنیم» نوعی حس نگرانی به شما منتقل میشود
که ممکن است باعث لرزش و عرق کردن‌تان شود، اما احتمالا این یک حمله پنیک واقعی نیست.
در اینجا شما را با تفاوت‌های موجود آشنا می‌کنیم.
حمله پنیک چه حسی به شما منتقل می‌کند؟
هنگامی که دچار حمله پنیک می‌شوید، ترسی شدید به طور ناگهانی آغاز میشود که معمولا در عرض ۱۰ دقیقه به اوج خود می‌رسد و در عرض یک ساعت برطرف میشود.
محققان بر این باورند که نقص عملکرد سلول‌های عصبی در ساقه مغز باعث این عارضه میشود.
وقتی ضربان قلب افزایش می‌یابد، تندتر نفس می‌کشید و در نتیجه دی اکسید کربن بیشتری تولید می‌کنید.
این امر باعث تغییر سطح اسیدیته خون شده و چند واکنش شیمیایی ایجاد می‌کند که باعث انتقال کلسیم در داخل و خارج از سلول‌های شما میشود.
این ها را الیاس شایا، رئیس بخش روانپزشکی بیمارستان مداستار در بالتیمور می‌گوید.
این تغییرات باعث احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی، سرگیجه، تهوع، تعریق، لرزش یا گرگرفتگی و تپش قلب می‌شوند.
اسپاسم عضلانی باعث القاء درد در قفسه سینه و روده میشود. گلو و مجاری هوایی سفت شده و فرد احساس خفگی می‌کند.
حتی ممکن است به لحاظ روانی احساس گسستگی پیدا کنید، چون در این حالت از بالا به پایین نگاه می‌کنید.
ترس از مرگ، از دست دادن کنترل و از کوره در رفتن نیز از جمله عوارض احتمالی حملات پنیک هستند.
برخی افراد اولین حمله خود را پس از یک اتفاق آسیب‌زای روحی یا رخدادهایی مانند اخراج از کار یا نامزدی تجربه می‌کنند.
در سایر موارد، به ویژه در مورد جوانان، فرد ناگهان حین خواب دچار مشکل میشود.
این بدان معناست که احتمال بروز اختلال در عملکرد سلول‌های عصبی مغز به دنبال یک رویداد کوچک نیز محتمل است.
برخی افراد تنها یک یا دو حمله را تجربه می‌کنند، اما بعضی‌ها دچار حملات پیاپی و ترس شدید از حمله می‌شوند.
نگرانی‌هایی از این دست که به مدت یک ماه یا بیشتر باقی می‌مانند، شما را واجد شرایط حمله پنیک می‌سازند.
در صورتی که تحت درمان قرار نگیرید، در معرض ابتلا به انزواطلبی قرار خواهید گرفت.
این عارضه شما را از مواجهه با موقعیت‌هایی که قادر به فرار از آن نیستید، می‌ترساند.
تقریبا یک‌سوم از افراد مبتلا به انزواطلبی یا ترس از مکان‌های شلوغ در نهایت خانه‌نشین می‌شوند.
اگر فکر می‌کنید دچار حمله پنیک شده‌اید، باید چه کار کنید؟
از کسی بخواهید که شما را به اورژانس یا مرکز مراقبت‌های فوری برساند و اگر می‌تواند، شما را تا مطب دکتر همراهی کند.
باید ببینید چه وضعیتی دارید و بر اساس آن تصمیم بگیرید که پیش دکتر بروید یا به اورژانس مراجعه کنید.
از آنجایی که علائم حمله پنیک مشابه حملات قلبی هستند، باید یک آزمایش کامل بدهید.
در گام بعدی، دکتر داروهای تجویزی و بدون نسخه شما را مورد بررسی قرار می‌دهد.
برخی از داروها، از جمله داروهایی که برای درمان اختلال کم‌توجهی بیش فعالی یا اختلالات تیروئید مصرف می‌شوند، خطر حملات پنیک را افزایش می‌دهند.
مصرف بیش از اندازه کافئین، کوکائین و ترک مشروبات الکلی می‌تواند عملکرد شما را در مبارزه با علائم حمله پنیک تقویت کند.
یافته‌های به دست آمده از مطالعه منتشر شده در مجله افسردگی و اضطراب نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اختلال پنیک ۳۰٪ بیشتر از سایرین اقدام به خودکشی می‌کنند.
درمان این عارضه با مصرف داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب، درمان شناختی رفتاری، تغییر سبک زندگی مانند ورزش یا ترکیبی از هر سه راهبرد فوق انجام می‌گیرد.
همچنین ممکن است دکتر از راهبرد مقابله‌ای (درمان از طریق مواجهه) برای درمان بیمار استفاده کند.
مثلا به بیماری که از ارتفاع می‌ترسد، توصیه میشود که از روی یک پل طولانی در ارتفاع زیاد عبور کند.
این کار برای این انجام می‌گیرد که علائم حمله پنیک در فرد تحریک شوند.
این مداخلات می‌بایست حتما تحت نظارت مستقیم یک پزشک متخصص انجام بگیرد.
این شیوه درمانی ترس بیمار را از حمله کاهش می‌دهدو به او کمک می‌کند که اوضاع را تحت کنترل بگیرد.
چگونه اختلال پانیک درمان می شود؟
اغلب متخصصان بر این باورند که ترکیبی از درمان های شناختی و رفتاری بهترین درمان برای اختلال هراس هستند
داروها همچنین ممکن است در برخی موارد مناسب باشد.
بسیاری از مردم که از اختلال هراس رنج می برند، نگران حملات هراس خود هستند
آنها می ترسند که در حین این حملات دیوانه شوند ویا دچار حملات قلبی شوند :
۱)در اولین مرحله درمان نیاز است تا در آنها “بازسازی شناختی” (تغییرتفکر) انجام شود
زیرا به آنها کمک می کند تا افکار واقع بینانه تر وراه های مثبتی را برای درک این حملات داشته باشند.
شناخت درمانی می تواند به بیمار برای شناسایی تحریک کننده های احتمالی برای حملات کمک کند
به عنوان مثال چیزی شبیه به یک اندیشه، یک وضعیت یا چیزی به عنوان یک تغییر جزئی در ضربان قلب است.
۲) از رفتار درمانی و روش حساسیت زدایی منظم برای درمان فوبیا (ترس) نیز می توان استفاده کرد.
۳) یکی از روش های درمانی بسیار موثر برای ترس ،قرار گرفتن در معرض ساده ترین شرایط ترس به معنای شکستن یک وضعیت ترس به گام های کوچک قابل کنترل و انجام آنها می باشد.
۴) تکنیک های تمدد اعصاب می تواند بیشترین کمک را در جهت کنترل اضطراب وبرخورد با ترس می کند، مانند روش های باز آموزی تنفسی وتجسم مثبت است
۵) در برخی موارد، داروها نیز ممکن است مورد نیاز باشد.
داروهای ضد اضطراب ممکن است تجویز شود و همچنین به عنوان داروهای ضد افسردگی و گاهی اوقات حتی داروهای قلب استفاده می شود که به کنترل ضربان قلب نامنظم منجر میشود.
۶) روش دیگر برای از بین بردن یا کم کردن حملات پنیک روش بیوفیدبک می باشد که از طریق آن می توان گزینه های ۲،۳،۴ را هم توسط آن انجام داد
وشی منسجم وتمامی روش های نامبرده را در خود جای داده است
تکنیک های ساده ای برای درمان حملات پانیک وجود دارد که در اینجا به آنها اشاره خواهیم کرد.
۱. تنفس آرام
شما می توانید با استفاده از تکنیک های صحیح تنفس به حملات پانیک قبل از اینکه شروع شوند پایان دهید.
زمانی اکسیژن بیشتر وارد بدن شما می شود، اثر آرام بخشی روی ذهن و بدن شما دارد.
تنفس آرام و عمیق براحتی بسیاری از علایم حمله پانیک را کاهش می دهد.
بعلاوه تمرین روزانه تکنیک های تنفس صحیح می تواند به جلوگیری از حملات پانیک کمک کند.
در یک محیط آرام نشسته و سعی کنید عضلات خود را شل و رها کنید.
تنفس عمیق از طریق بینی (در واقع دم عمیق از طریق بینی).
در مرحله بعدی به آرامی نفستان را از طریق دهان خارج کنید (بازدم).
در همین حین روی کلمه آرامش تمرکز کنید.
این کار را تا زمانی که احساس آرامش کنید، تکرار نمایید.
۲. بابونه
یکی از مقالات منتشر شده در مجله روان شناسی بالینی نشان می دهد که بابونه می تواند علایم اضطراب کم و متوسط را کاهش دهد.
بابونه منبعی غنی از کلسیم و منیزیم می باشد که این دو عنصر به شدت به کاهش شدت حملات پانیک کمک می کند.
دو قاشق چای خوری گل بابونه خشک را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد.
سپس آنرا صاف نموده و با مقداری عسل ترکیب نموده و میل نمایید.
سعی کنید روزانه دو فنجان چای بابونه را به منظور افزایش آرامش و کاهش حملات پانیک بنوشید.
همچنین شما می توانید با مشورت با پزشک از مکمل های بابونه نیز استفاده نمایید.
۳.سنبل الطیب
یکی از گیاهان دارویی مشهور سنبل الطیب می باشد که نقش مهمی را در درمان حملات پنیک و آرام کردن اعصاب ایفا می نماید.
در مطالعه ای که توسط انجمن ملی ترس (National Phobics Society) انجام شده است
مشخص شده که سنبل الطیب به کاهش علایم حملات پانیک کمک بسزایی می کند. همچنین سنبل الطیب میزان خواب را افزایش می دهد.
دو قاشق چای خوری ریشه سنبل الطیب خرد شده را به مدت ۸ تا ۱۰ دقیقه در آب سرد بخیسانید.
سپس آب آن را صاف نموده و روزانه مقداری از آن را بنوشید.
همچنین می توانید ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم عصاره سنبل الطیب را چند ساعت قبل از خوابیدن میل بفرمایید.
برای استفاده از دوز مناسب با دکتر خود مشورت کنید.
توجه: بیش از ۴ هفته از سنبل الطیب به طور مکرر استفاده نکنید. همچنین مادران باردار و شیرده از خوردن این گیاه پرهیز نمایند.
۴. جینسینگ
به عنوان یک سازگار کننده بدن با شرایط محیطی، می تواند برای درمان حملات پنیک مورد استفاده قرار گیرد.
این گیاه باعث کاهش شدت پاسخ بدن به عوامل استرس زا می شود و بنابراین افرادی که این گیاه را مصرف می کنند بهتر می توانند با شرایط نامطلوب و استرس زا مقابله کنند.
همچنین دارای اثر آرام بخشی بر روی سیستم عصبی می باشد.
۵ تا ۸ برش نازک جینسینگ را در ۳ فنجان آب به مدت ۱۵ دقیقه در حرارت پایین بجوشانید.
پس از صاف کردن، مقداری عسل به آن اضافه نموده و هنگامی که سرد شد آن را بنوشید.
روزانه ۱ تا ۳ فنجان چای این گیاه بنوشید.
توجه: اگر در حال مصرف داروی فشار خون بالا هستید، از این گیاه استفاده نکنید.
